Cảnh báo mã độc trong chương trình dọn rác máy tính CClearner

CCleaner là một ứng dụng cho phép người dùng thực hiện bảo trì định kỳ trên hệ thống của họ. Nó bao gồm những chức năng như dọn dẹp các tệp tạm thời, phân tích hệ thống để xác định cách hiệu suất có thể được tối ưu hóa và cung cấp một cách sắp xếp hợp lý hơn để quản lý ứng dụng được cài đặt.

Ngày 13/9/2017, trong khi tiến hành kiểm tra, công nghệ phát hiện khai thác mới của Cisco Talos đã xác định được hành vi đáng ngờ từ một tệp tin thực thi trên hệ thống. Sau khi kiểm tra chặt chẽ hơn, tệp tin thực thi được đề cập đến là trình cài đặt của CCleaner v5.33 được đăng tải trên trang chủ của CCleaner.

Chữ ký số của CCleaner 5,33

Talos xác nhận rằng mặc dù bản thực thi được tải xuống đã được ký bằng chữ ký số của Symantec nhưng CCleaner không phải là ứng dụng duy nhất có trong quá trình tải xuống. Trong quá trình cài đặt CCleaner v5.33 cũng đã tải xuống một payload độc hại có thể đánh cắp dữ liệu từ máy tính bị ảnh hưởng và gửi về cho máy chủ C&C. Bên cạnh đó, mã độc bao gồm chức năng Domain Generation Algorithm để nếu máy chủ của kẻ tấn công bị sập, DGA có thể tạo ra các tên miền mới để nhận và gửi thông tin bị đánh cắp.

Theo xác nhận của Piriform: “Tất cả các thông tin thu thập được được mã hóa base64, sau đó được gửi đến một địa chỉ external IP 216.126.x.x (địa chỉ này đã được mã hóa cứng trong payload và chúng tôi đã cố tình che dấu hai octet cuối cùng ở đây) thông qua HTTPS POST request”.

Phần mềm sử dụng chứng thư số do Symantec cấp, do đó các máy tính sẽ tự động tin tưởng vào phần mềm này.

Cả Avast và Piriform đều xác nhận rằng phiên bản Windows 32-bit của CCleaner v5.33.6162 và CCleaner Cloud v1.07.3191 đã bị ảnh hưởng bởi mã độc.

Phiên bản bị ảnh hưởng (v5.33) đã được phát hành vào ngày 15/8/2017, chứng thư số hợp lệ đã được cấp cho Piriform Ltd bởi Symantec và có hiệu lực đến 10/10/2018. Phiên bản v5.34 đã được phát hành vào ngày 12/9/2017.

Mã độc thu thập một số lượng lớn dữ liệu người dùng, bao gồm: Tên máy tính, danh sách những phần mềm đã cài đặt, bao gồm những bản cập nhật của Windows, danh sách tất cả những tiến trình đang chạy, địa chỉ IP và địa chỉ MAC, thông tin bổ sung.

VD: Liệu tiến trình có đang chạy với quyền quản trị hay không.

Tác động tiềm ẩn

CClearner đang được sử dụng vô cùng rộng rãi nên khả năng số máy bị lây nhiễm cũng rất lớn.

Tác động của cuộc tấn công này có thể rất nghiêm trọng. CCleaner tuyên bố đã có hơn 2 tỷ lượt tải xuống trên toàn thế giới tính đến tháng 11 năm 2016 và tăng thêm 5 triệu mỗi tuần.

Những hệ thống bị ảnh hưởng cần được khôi phục lại trạng thái trước ngày 15/8/2017, cập nhật lên phiên bản mới nhất của CCleaner hoặc cài mới để tránh lây nhiễm.

Phiên bản hiện tại của CCleaner là v5.34.Nhưng, phiên bản miễn phí của CCleaner không cung cấp cập nhật tự động, vì vậy người dùng cần phải thực hiện cập nhật một cách thủ công.

Vào thời điểm này, những chương trình phát hiện virus đối với nguy cơ này vẫn còn rất thấp, chỉ vào mức khoảng 1/64 (trong 64 antivirus thì chỉ có 1 antivirus phát hiện ra). Vì vậy, khuyến cáo người dùng cần kiểm tra lại, cập nhật phiên bản 5.34 hoặc mới hơn của CCleaner; hoặc gỡ bỏ ứng dụng.