Smartphone ảnh hưởng đến não bộ?

Smartphone ảnh hưởng đến não bộ?

Theo ước tính gần đây, đến năm 2018, sẽ có khoảng 2,59 tỷ người dùng điện thoại thông minh (smartphone) trên toàn thế giới. Con số này chiếm khoảng 1/3 dân số thế giới hiện tại. Dù điện thoại thông minh đã trở nên phổ biến và có nhiều tác dụng hữu ích đáng ghi nhận, chúng vẫn phần nào đó tác động lên não bộ con người, theo một hướng không được tích cực cho lắm.

Có rất nhiều thảo luận về việc thứ-đồ-thông-minh-trong-túi này đã ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta như thế nào. Ví dụ: Chúng ta có nên mang smartphone vào các viện bảo tàng không? Nhất là khi chúng ta muốn có trải nghiệm thú vị, tập trung hoàn toàn với các tác phẩm nghệ thuật?

Theo Artsy, thật ra, có rất ít nghiên cứu nghiêm túc và độc lập về chủ đề này. Một bài báo vào tháng 4 đã đánh giá và tổng hợp các nghiên cứu trước đây về mối liên hệ giữa smartphone và nhận thức. Các tác giả nghiên cứu - Henry H. Wilmer, Lauren E. Sherman, and Dr. Jason M. Chein đến từ trường đại học Temple – đã trích dẫn một nghiên cứu vào năm 2013 tại một viện bảo tàng, kiểm tra tác động của việc sử dụng camera của điện thoại trong quá trình tham quan bảo tàng.

Smartphone ảnh hưởng đến não bộ?

Nguồn ảnh: Phil Roeder, Flickr.

Về cơ bản, các máy điện thoại hiện nay đều được trang bị camera. Và bạn hoàn toàn có thể sử dụng camera point-and-shot (PnS) để chụp lại các tác phẩm nghệ thuật. Trong nghiên cứu 2013 đã được đề cập phía trên do giáo sư tâm lý học Dr. Linda A. Henkel từ đại học Fairfield triển khai, các nhà nghiên cứu đã đưa các sinh viên tham quan Bảo tàng nghệ thuật Bellarmine của trường (hiện giờ có tên là Bảo tàng nghệ thuật trường đại học Fairfield).

Các sinh viên được yêu cầu quan sát một số tác phẩm nhất định, chụp lại một số trong số đó và không chụp những tác phẩm khác. Ngày hôm sau, các sinh viên tiến hành làm rất nhiều bài kiểm tra, trong đó họ phải nói về những thứ họ nhìn thấy trong chuyến tham quan thông qua những bức ảnh họ chụp, và qua cả những bức ảnh của người khác chụp. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng sinh viên thường không có nhiều ký ức về những tác phẩm họ chụp trong chuyến tham quan, khó nhớ các chi tiết như tên hoặc vị trí trong viện bảo tàng. Điều này cho thấy việc chụp ảnh làm giảm trí nhớ của não bộ con người.

Smartphone ảnh hưởng đến não bộ?

Tuy nhiên, nghiên cứu không dừng lại ở đó. Có một chút thay đổi nhỏ trong cách thực hiện khảo sát. Nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu các sinh viên chỉ chụp một phần của tác phẩm chứ không phải chụp toàn bộ, họ sẽ có xu hướng nhớ được tác phẩm tốt hơn. Điều này cũng có nghĩa tác động tiêu cực của việc chụp ảnh lên trí nhớ của chúng ta sẽ giảm thiểu đi. Wilmer, Sherman và Chien đã viêt trong nghiên cứu của Tiến sĩ Henkel rằng "sự cải thiện này là do chúng ta được tương tác nhiều hơn đối với tác phẩm nghệ thuật".

Có một sự khác biệt rõ ràng giữa máy ảnh du lịch và smartphone, máy ảnh giúp chúng ta chụp ảnh, còn smartphone sẽ "giúp" chúng ta bị phân tâm khi nhắn tin với bạn bè, lướt Internet, và nhiều thứ hay ho khác với kho ứng dụng có sẵn trên điện thoại. Một bài báo Wall Street xuất bản vào thàng 10 đã tổng kết nghiên cứu mối liên hệ giữa smartphone và nhận thức. Các nghiên cứu này tập trung vào sự ảnh hưởng của smartphone đối với các kỹ năng cần thiết để xử lý thông tin: suy nghĩ và tập trung. Và trong trường hợp này, các kết quả được phát hiện không mang tính lạc quan cho lắm. Theo tác giả Nicholas Carr của tờ báo Wall Street, "Khi não bộ con người phát triển dựa trên sự phụ thuộc vào công nghệ, nghiên cứu chỉ ra rằng, trí tuệ của con người cũng sẽ giảm đi".

Cũng theo nghiên cứu này, chỉ cần chiến điện thoại nằm trong túi của bạn, nó cũng có khả năng làm bạn mất tập trung & phân tâm. Một nghiên cứu năm 2017 được đăng trên tạp chí Wall Street đã nhìn nhận trực tiếp vào vấn đề này. Nghiên cứu chỉ ra rằng điểm số của sinh viên khi làm bài kiểm tra có mối liên hệ "mật thiết" với khoảng cách của chiếc điện thoại thông mình đối với họ. Những sinh viên để điện thoại cách xa hoàn toàn có điểm số tốt nhất; những sinh viên để điện thoại trong túi xách hoặc túi quần, túi áo có điểm số trung bình; và những sinh viên để điện thoại trên bàn trong suốt quá trình làm bài kiểm tra có điểm số rất tệ. Trong các bài kiểm tra, không có bài kiểm tra nào sinh viên được sử dụng điện thoại.

Nicholas Carr tổng kết rằng "Khoảng cách của điện thoại càng gần, trí tuệ càng sảm sút". (Tuy vậy, mặc dù đã dựa trên kết quả làm bài kiểm tra, nhưng phần đông các sinh viên tham dự không biết và không thừa nhận rằng chiếc điện thoại đã gây ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của họ).

Một nghiên cứu vào năm 2014 được phát triển bởi Wilmer, Sherman và Chein cũng cung cấp thêm các bằng chứng để chứng tỏ sự hiện diện thụ động của smartphone có ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức, và "đặc biệt đối với các công việc cần nhiều sự tập trung & trí tuệ". Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, bạn không nên mang theo điện thoại nếu bạn muốn tận hưởng trọn vẹn những tác phẩm nghệ thuật trong viện bảo tàng.

Smartphone ảnh hưởng đến não bộ?

Các nhà nghiên cứu Wilmer, Sherman và Chein cho rằng smartphone có thể làm chúng ta phân tâm theo hai hướng. Hướng thứ nhất là tạo ra các tác động ngoại cảnh. Khi bạn nhận được tin nhắn, khi điện thoại của bạn reo chuông, hoặc chỉ đơn giản là nó rung lên, hoặc có điều gì đó từ thế giới bên ngoài khiến bạn chợt nhớ đến chiếc điện thoại yêu quý của mình, ví dụ như việc người ngồi cạnh sử dụng điện thoại của họ chẳng hạn. Kể cả khi bạn không bốc máy khi có người gọi, không đọc tin nhắn khi có thông báo, không check facebook khi nó rung lên, thì bạn cũng đã bị phân tâm hoặc mất tập trung về những tiếng rung và tiếng chuông vô tình đó. Và đương nhiên, hiệu quả làm việc của bạn sẽ giảm đi, nhất là khi đó là công việc cần nhiều sự tập trung và chuyên tâm,

Hướng thứ hai điện thoại ảnh hưởng đến chúng ta lại là do bản thân chúng ta nhiều hơn. Khi chúng ta có điện thoại trong túi hoặc gần ngay tầm tay, chúng ta sẽ luôn có xu hướng nghĩ rằng "mình có thể lấy điện thoại ra và tìm kiếm thông tin trên internet" hay "mình có thể giải trí một chút", v.v… Việc này sẽ khiến bạn rất bị phân tâm, dù bạn có lôi điện thoại ra không hay mới chỉ dừng lại ở suy nghĩ, thì nó cũng đã làm bạn bị ảnh hưởng, đặc biệt nếu bạn đang cần tập trtung làm việc, thì việc chiếc điện thoại ở bên cạnh sẽ không phải là một ý tưởng hay chút nào.

Trong quá trình nghiên cứu, Wilmer, Sherman và Chein cũng do dự trong việc đưa ra các kết luận khẳng định việc điện thoại thông minh đã ảnh hưởng tiêu cực đến bộ não của con người như thế nào. Điều này không có nghĩa nghiên cứu bác bỏ hoàn toàn những tác động tiêu cực của việc sử dụng smartphone trong một thời gian dài, mà do nghiên cứu vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, bổ sung đầy đủ dữ liệu hơn, và do các nghiên cứu trước đây đã có một số phát hiện trái ngược nhau.

Một ví dụ điển hình được các tác giả đưa ra để củng cố cho nhận định của mình chính là mối liên hệ giữa sự gia tăng sử dụng điện thoại thông minh và sự sụt giảm tính sáng tạo. Trong một sự kiện năm 2015 được tổ chức bởi diễn giả nổi tiếng "Note to Self" - Manoush Zomorodi ở WNYC Đã khuyến khích người nghe giảm thiểu việc sử dụng điện thoại thông minh của họ để khiến cuộc sống trở nên nhàm chán hơn một chút, và do đó, tính sáng tạo sẽ tăng lên. Có thể điều này sẽ có hiệu quả tức thì lên một số cá nhân. Nhưng cho đến hiện tại vẫn chưa có bằng chứng cụ thể chứng minh cho điều này.

Tuy vậy, kể cả khi nghiên cứu này vẫn chưa thật sự hoàn chỉnh, thì tại sao bạn không thử để điện thoại ở nhà trước khi đến thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật? Biết đâu bạn sẽ cảm nhận được những sự khác biệt và ý nghĩa với bản thân khi bạn hoàn toàn tập trung và đắm mình vào không gian của nghệ thuật. Hoặc nếu muốn lưu giữ lại kỷ niệm, bạn đơn giản chỉ cần dùng một chiếc máy ảnh chụp lại một phần nhỏ của tác phẩm bạn muốn lưu giữ trí nhớ. Hãy thử xem, chúng tôi cá là bạn sẽ nhìn thấy những khác biệt tích cực đó.

Anh Cao

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống

Nguồn tin:

 

Tham gia bình luận