Dãy đá cổ ở Oman tiết lộ vì sao sự sống phục hồi chậm trên Trái đất

Bằng cách nghiên cứu các dãy đá cổ ở Oman (một vương quốc ở phía đông nam bán đảo Ả Rập), các nhà khoa học ở trường ĐH Edinburgh đã xác định được nguyên nhân vì sao sự sống trên trái đất bị ngưng lại tới 5 - 10 triệu năm rồi mới bắt đầu phục hồi, sau sự kiện tuyệt chủng cách đây 252 triệu năm.

Các đây 252 triệu năm, sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-Trias đã quét sạch tới 96% sinh vật sống dưới biển và hơn 70% động vật có xương sống trên cạn, làm cho khoảng 83% chi của 57% họ các loài vật trên trái đất tuyệt chủng. Lúc này, sự sống trên trái đất gần như bị "đóng băng" và phải mất tới khoảng 10 triệu năm mới bắt đầu có dấu hiệu phục hồi sự đa dạng sinh học.

Dãy đá cổ ở Oman.

Theo các nghiên cứu trước đây, các nhà khoa học cho rằng sau sự kiện tuyệt chủng, nước trong đại dương bị khan hiếm oxy, đồng thời có chứa thêm những thành phần độc tố, điển hình là lưu huỳnh, đã làm cho sự sống vốn bị tuyệt chủng gần hết, lại không có cơ hội phục hồi trong hàng triệu năm. Tuy nhiên, bằng cách nhiên cứu dãy đá khai quật ở Oman, thuộc những dãy đá cổ còn sót lại, từng được hình thành trong lòng đại dương ở thời kỳ sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-Trias xảy ra; các nhà khoa học cho biết thủ phạm không phải là lưu huỳnh mà là do trong nước biển rất giàu chất sắt.

Cụ thể, từ sáu địa điểm lấy mẫu, từ các dãy đá khai quật được từng tồn tại ở nhiều vị trí nước biển sâu, thấp khác nhau. Dữ liệu cho thấy đại dương lúc đó rất ít oxy, không tồn tại lưu huỳnh nhưng đồng thời rất giàu chất sắt. Vì trong nước vừa ít oxy mà lại vừa giàu sắt đã làm cho sự sống không thể phát triển trong nhiều triệu năm liên tục, cho đến khi các điều kiện tự nhiên bớt khắc nghiệt hơn để có thể cho phép sự sống dần hồi phục.

Sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-Trias đã quét sạch tới 96% sinh vật sống dưới biển và 70% sinh vật sống trên cạn.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, một công trình đóng góp cho chương trình nghiên cứu địa chất của UNESCO, được thực hiện bởi các nhà khoa học ở trường ĐH Edinburgh, ĐH Leeds, ĐH Gratz, ĐH Bremen và ĐH Vienna.

Các nhà khoa học cho biết nghiên cứu này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguyên nhân của thiếu hụt oxy trong nước biển đã ảnh hưởng như thế nào đến quá trình phục hồi sự sống ở thời điểm đó. Vì oxy là yếu tố thiết yếu của sự sống nên sự đa dạng sinh học sẽ ngay tức thì được phục hồi khi oxy xuất hiện nhiều hơn.