NASA phóng tàu đổ bộ tìm kiếm động đất trên Sao Hỏa

Ảnh chụp đường đi của tên lửa Atlas V đưa tàu đổ bộ InSight lên quỹ đạo ngày 5.5.2018 - Ảnh: Doug Ellison/NASA

Mục tiêu của sứ mệnh này là làm sáng tỏ động đất trên Sao Hỏa. Hơn 40 năm sau sự thất bại của tàu Viking, InSight được phóng vào sáng 5.5 từ Căn cứ không quân Vandenberg tại California .

Con tàu này được trang bị nhiều công nghệ hiện đại như phát hiện địa chấn, trắc địa và tải nhiệt. Trong số đó, một máy đo địa chấn do Pháp chế tạo sẽ được đặt nằm yên trên bề mặt Sao Hỏa, sẵn sàng đo các rung động địa chất hay tiếng vọng do tác động của thiên thạch lên bề mặt hành tinh này.

Các nhà khoa học khá chắc chắn về những cơn chấn động trên Sao Hỏa, nhưng họ không biết về mức độ thường xuyên của chúng. Thu thập dữ liệu về động đất trên Sao Hỏa từng là nhiệm vụ khó khăn đối với NASA.

Mô phỏng hoạt động trắc địa của InSight trên Sao Hỏa - Ảnh: NASA/JPL-Caltech

Năm 1976, tàu Viking được đưa lên Sao Hỏa, nhưng khi đó các nhà khoa học không biết nhiều về môi trường ở đây – bao gồm cả gió. Máy đo địa chấn gắn trên đỉnh của tàu đổ bộ trở nên vô dụng, vì mỗi lần gió thổi qua sẽ làm rung máy, khiến dữ liệu gửi khá ít giá trị.

InSight đáng lẽ đã được phóng từ tháng 3.2016, nhưng các nhà kỹ sư phát hiện lỗi rò rỉ nhỏ ở máy đo địa chấn. Dù lỗi rất nhỏ, nhưng đủ gây ra rắc rối vì các phép đo địa chấn rất tinh vi. Dự án sau đó được NASA khởi động lại, trì hoãn đến 26 tháng để đợi thời điểm Sao Hỏa và Trái Đất tương đối gần nhau trên quỹ đạo.

Tàu InSight có một hệ thống thông tin liên lạc X-band truyền trực tiếp tín hiệu đến Deep Space Network – một ăng-ten vũ trụ lớn trên Trái Đất. Vị trí của tàu sẽ được gửi về liên tục.

Những chấn động xảy ra trên Sao Hỏa sẽ cung cấp thông tin về lõi của hành tinh này, bao gồm kích thước và thành phần của nó. Những dữ liệu này giúp các chuyên gia đánh giá, so sánh với các hành tinh đá khác trong Hệ Mặt trời, như Trái Đất và Sao Kim.

Con tàu này cũng có một đầu dò nhiệt sẽ đào sâu 5m xuống bề mặt Sao Hỏa để đo lưu nhiệt dưới lòng đất. Điều này có thể cung cấp thêm thông tin về hoạt động núi lửa trên Sao Hỏa – một bí ẩn lớn khác.

Sao Hỏa sở hữu nhiều núi lửa lớn ở vùng Tharsis, bao gồm cả ngọn Olympus khổng lồ, cao gấp 3 lần đỉnh Everest. Những núi lửa này dường như đã tắt, nhưng chúng đã hoạt động vài lần trước đây.

InSight được đưa lên quỹ đạo bằng tên lửa Atlas V, cùng với hai bạn đồng hành nhỏ chạy dọc theo tên lửa. MarCO và CubeSats sẽ bay phía sau InSight và truyền tải thông tin về quá trình đổ bộ của InSight.

NASA dự kiến InSight sẽ đến Sao Hỏa vào ngày 26.11 năm nay.