[Galaxy Note 7] Scandal Samsung lan tới nhà máy ráp pin cho Galaxy Note 7 ở Việt Nam

Báo Anh Daily Mail vừa có bài tường thuật độc quyền về tác động scandal của Samsung đã lan rộng sang cả Việt Nam, nơi đặt nhà máy đóng gói pin cho Galaxy Note 7 dính lỗi "cháy nổ" và cũng là nơi mà các công nhân làm việc tại đây được trả khoảng ít nhất 900 ngàn/tuần trước khi bị cho nghỉ việc.

Galaxy Note 7 đã chính thức bị khai tử

Những vụ nổ pin liên quan tới Note 7 khiến Samsung đã phải chính thức loại bỏ sản phẩm cao cấp này của mình ra khỏi thị trường, phóng viên nhật báo Daily Mail của Anh đã về tận Bắc Ninh để tìm hiểu, đây là một tỉnh thuần nông của Việt Nam vốn trước giờ chỉ biết tới ruộng lúa và những con trâu thong dong gặm cỏ cho tới khi Samsung xuất hiện.

Theo ghi nhận của phóng viên Daily Mail trong bài viết độc quyền đăng ngày 13/10, pin của Galaxy Note 7 được gia công và đóng gói tại nhà máy sản xuất pin Samsung SDI ở Bắc Ninh, nơi được hãng này rót hàng tỷ USD từ năm 2009 để xây dựng nhà máy sản xuất chi phí thấp ở quy mô toàn cầu.

Công nhân của nhà máy này tiết lộ với Daily Mail rằng, các nhà điều tra đang xem xét quy trình sản xuất ở nhà máy của Samsung Bắc Ninh nhằm nỗ lực tìm ra nguyên nhân gây nổ ở chiếc flagship mới nhất của hãng. Trước đó, phía Samsung cho rằng những vụ nổ đầu tiên của Note 7 liên quan tới sự cố của cell pin.

Hiện có gần 50.000 công nhân từ mọi miền của Việt Nam, từ thị trấn tới những ngôi làng nghèo đã gia nhập vào tổ hợp của Samsung để làm việc tầm 12 giờ mỗi ngày, trong bối cảnh nông nghiệp nhàn rỗi và không tạo nhiều giá trị thặng dư khiến Việt Nam là một trong những thị trường lao động có giá rẻ nhất khu vực Đông Nam Á.

Vụ nổ pin buộc Samsung phải loại bỏ flagship Note 7 ra khỏi thị trường. Đặt nhà máy gia công và đóng gói pin cho Note 7 - vốn được đặt ở vùng đất nông nghiệp, sát ruộng đồng và những đàn trâu - vào cảnh bị nghi vấn. Ảnh: Daily Mail

Các công nhân cho biết, pin được gia công và đóng gói ở nhà máy sản xuất pin Samsung SDI đặt ở miền Bắc của Việt Nam. Ảnh: Một góc chợ cóc địa phương đặt bên cạnh khu phức hợp của Samsung. Ảnh: Daily Mail

Các nhà điều tra đang xem xét các quy trình tại nhà máy Samsung SDI đặt tại Bắc Ninh, cách Hà Nội 40km – để tìm nguyên nhân cháy nổ. Ảnh: Daily Mail

Samsung đã thu hồi 2,5 triệu sản phẩm Note 7 sau khi ghi nhận 25 trường hợp cháy nổ liên quan tới sản phẩm này, hiện hãng đã chính thức loại bỏ Note 7 ra khỏi thị trường. Ảnh: Daily Mail

Nhờ đặt các nhà máy lớn của Samsung đã khiến tỉnh nghèo cách Hà Nội 40km này có tốc độ tăng trưởng GDP gấp 3 lần chỉ trong vòng 4 năm. Ảnh: Daily Mail

Thanh tra nhà máy Samsung SDI?

Các thanh tra hiện đang xem xét quy trình của Samsung SDI tại Bắc Ninh, cách thủ đô Hà Nội 40km, để tìm nguyên nhân cháy nổ của Note 7, nguồn tin từ trong nhà máy này nói với Daily Mail.

"Chúng tôi đều lo ngại cho tương lai của mình tại đây", một nữ công nhân 23 tuổi làm ở dây chuyền sản xuất của Samsung SDI cho biết. "Các quan chức của hãng đều đã có mặt ở đây từ vài tuần qua và các quản lý người Hàn này tỏ ra khá bực bội".

Galaxy Note 7, smartphone được bán với giá khoảng 20 triệu đồng trên thị trường quốc tế, được sản xuất tại hai khu phức hợp của Samsung ở Việt Nam đặt tại Thái Nguyên và Bắc Ninh cũng như ở các nhà máy của họ tại Hàn Quốc và Trung Quốc, trong khi pin được đóng gói tại nhà máy ở Bắc Ninh, các công nhân ở đây cho biết.

Các cell pin – được thiết kế để cung cấp năng lượng cho Note 7 với các tính năng cao cấp như quét võng mạc hay sạc nhanh không dây – đều được sản xuất tại một trong các nhà máy pin của Samsung SDI đặt tại Hàn Quốc, Trung Quốc và Malaysia, nhưng công ty từ chối cung cấp đích danh nhà máy nào cung cấp.

Sau khi được sản xuất, các cell pin này được nhập khẩu và chuyển tới nhà máy Samsung SDI ở Bắc Ninh để gia công và đóng gói cho vừa với các thiết bị (smartphone). Tại đây, các cell pin được bố trí cho vừa một khuôn hoặc khung sẵn để có thể nhét vào smartphone trước khi niêm phong và gắn vào điện thoại.

Sau đó các viên pin được đưa vào smartphone thông qua một dây chuyền khác trong khu phức hợp của Samsung ở Bắc Ninh.

Samsung nói rằng họ không sa thải nhân công tại Việt Nam sau scandal nổ pin Note 7, nhưng các công nhân lại cho biết họ bắt đầu nhận được thông báo cho nghỉ việc tạm thời. Ảnh: Lầu 3 của tổ hợp có vẻ như đã đóng cửa. Ảnh: Daily Mail

Có khoảng 50.000 công nhân Việt Nam từ các vùng nghèo khó đã được tuyển dụng vào khu công nghiệp của Samsung để làm khoảng 12 tiếng/ngày trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp đang ngày càng bị thu hẹp. Ảnh: Công nhân rời nhà máy trong giờ tan tầm. Ảnh: Daily Mail

Đau đầu với cháy nổ

Samsung đã thu hồi 2,5 triệu smartphone Note 7 sau khi ghi nhận 25 trường hợp cháy nổ liên quan tới sản phẩm này. Sau đó mẫu smartphone này đã chính thức dừng bán trên toàn cầu.

Có 5 trường hợp Note 7 đổi trả được ghi nhận vẫn bị cháy nổ tại Mỹ. Trong đó có một trường hợp các hành khách của chuyến bay Southwest Airlines ở Kentucky (Mỹ) đã phải sơ tán khi một chiếc Note 7 mới đổi trả bắt đầu bốc khói.

Một chiếc Note 7 khác được cho là đã bốc cháy trên một chuyến bay từ Singapo tới Chennai ở Ấn Độ, khiến chính phủ nước này đã phải triệu tập các quan chức Samsung tới để giải trình.

Samsung SDI là một bộ phận của Samsung chuyên về sản xuất pin, nhưng hoạt động như là một công ty độc lập.

Nhà máy ở Việt Nam, vốn là nơi gia công pin cho các mẫu và thương hiệu khác, vẫn hoạt động bình thường trong tuần này. Nhưng cửa sổ ở lầu 3 – nơi công nhân cho biết được dùng để gia công và đóng gói pin cho Note 7 -  lại tắt đèn, không sáng sủa như những lầu khác vốn phải làm việc và sáng đèn cả đêm.

"Chúng tôi không biết điều gì đang xảy ra, nhưng một số đồng nghiệp của tôi đã được cho về nghỉ tạm thời với 70% tiền lương ứng trước và được bảo, phải chờ tới khi công việc nhiều hơn thì họ sẽ gọi", một công nhân tại đây nói với phóng viên Daily Mail.

Các công nhân của nhà máy cho biết họ bị các quản lý nhắc nhở không được nói về các vấn đề bên trong nội bộ nhà máy Samsung. Ảnh: Các cửa hàng ở phía đối diện khu phức hợp Samsung ở Bắc Ninh. Ảnh: Daily Mail

Các cửa sổ ở lầu 3 – nơi được cho là đóng gói pin cho Note 7 – đã đóng cửa và ban đêm cũng đã tắt đèn. Ảnh: Cánh cổng tại khu phức hợp của Samsung. Ảnh: Daily Mail

Chỉ riêng tại Bắc Ninh, đã có hơn 2000 khách sạn và nhà hàng mọc lên như nấm kể từ 2011 đến 2015 nhờ vào việc mở nhà máy của Samsung tại đây. Ảnh: Một chợ địa phương cạnh khu công nghiệp Samsung. Ảnh: Daily Mail

Công việc tại dây chuyền sản xuất tại Bắc Ninh được trả tối thiểu 4 triệu đồng/tháng, cao hơn mức lương tối thiểu vùng do Việt Nam đưa ra là 3,5 triệu đồng. Ảnh: Bãi đậu xe chở công nhân của nhà máy. Ảnh: Daily Mail

Samsung đã đầu tư hơn 15 tỷ USD vào Việt Nam kể từ khi có mặt ở đây hơn 7 năm trước và trực tiếp tuyển dụng khoảng 130.000 nhân công, thu hút khoảng 270.000 lao động liên quan tới các ngành phụ trợ. Ảnh: Một trong số các cửa vào nhà máy. Ảnh: Daily Mail

Các công nhân tại nhà máy nói rằng họ đã được các quản lý ở đây cảnh báo không được nói với bất kỳ ai về các vấn đề nội bộ của nhà máy Samsung và tất cả phát ngôn đưa ra trong phóng sự này của Daily Mail đều được yêu cầu giấu tên.

Những vụ nổ ban đầu của Galaxy Note 7 được Samsung cho là do lỗi của cell pin, một viên pin dung lượng cao được thiết kế để đảm nhận cung cấp năng lượng cho nhiều tính năng cao cấp như quét võng mạc hay công nghệ sạc nhanh.

Công việc tại dây chuyền Samsung ở Bắc Ninh mang lại thu nhập tối thiểu khoảng 4 triệu đồng / tháng, cao hơn mức lương tối thiểu của Việt Nam (3,5 triệu đồng). Tuy nhiên, với việc làm thêm giờ, hầu hết công nhân ở đây đều có mức lương khoảng 8 triệu đồng và thậm chí có nhiều người chạm mức 12 triệu đồng/tháng. "Đây là công việc khó khăn và đòi hỏi phải làm thêm giờ, nhưng đó quả là mức thu nhập cao so với nhiều nơi khác ở đất nước này", một nam công nhân 20 tuổi đang làm việc ở đây cho biết.

Giá cổ phiếu của Samsung đã lao dốc khi công ty thông báo thu hồi toàn bộ Galaxy Note 7. Ảnh: Daily Mail

Một thời gian ngắn sau khi đưa ra quyết định thu hồi Note 7, Samsung đã chuyển các hộp chống cháy và găng tay đặc biệt cho khách hàng của họ. Ảnh: Daily Mail

Nguyên nhân cháy nổ của Note 7 ban đầu được Samsung cho là do lỗi của cell pin. Ảnh: Các khách hàng chia sẻ các hình ảnh về điện thoại của họ sau khi bị cháy nổ. Ảnh: Daily Mail

Các khách hàng sử dụng Note 7 nên tắt nguồn và trả lại thiết bị cho Samsung thông qua chương trình đổi trả của hãng. Ảnh: Một chiếc xe bị bắt lửa ở Mỹ được cho là gây ra do một chiếc Note 7 đang cắm sạc ở trên xe. Ảnh: Daily Mail

Những hệ lụy với nền kinh tế

Samsung đã đầu tư hơn 15 tỷ USD ở Việt Nam kể từ khi bắt đầu hoạt động tại đây hơn 7 năm về trước, trực tiếp tuyển dụng 130.000 nhân công trên khắp mọi miền ở Việt Nam và thu hút tầm 270.000 công việc phụ trợ.

Chỉ riêng ở Bắc Ninh, có hơn 2000 khách sạn và nhà hàng được mở ra từ năm 2011 đến 2015 nhờ vào sự xuất hiện của nhà máy Samsung tại đây, thúc đẩy GDP của tỉnh gấp 3 lần so với GDP trung bình của quốc gia.

Khu phức hợp của Samsung ở Bắc Ninh đã sản xuất 100 triệu sản phẩm trong năm qua, mang lại hơn 12,7 tỷ USD lợi nhuận, chiếm 11% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Gã khổng lồ Hàn Quốc này hiện cũng trở thành công ty xuất khẩu lớn nhất Việt Nam khi chỉ trong năm 2015 đã xuất khẩu hàng điện tử trị giá 33 tỷ USD.

Sự cố nổ pin smartphone đã đặt ra những câu hỏi cho tương lai của không chỉ riêng Samsung mà còn cho cả nền kinh tế của Việt Nam.

Một biếm họa trên mạng xã hội về scandal cháy nổ của Note 7

Samsung sẽ sớm phục hồi?

Trước đó, tờ Reuters cho biết, Samsung Electronics vẫn đang cố gắng vực dậysau vấn đề nổ pin Galaxy Note 7vàít nhất họ vẫn được sự ủng hộ của công nhân tại Việt Nam.

Ở cuối bài phóng sự, Daily Mail cũng cùng quan điểm với Reuters khi cho biết, chiều thứ 4 tuần trước, khi ăn mì và uống beer tại một thị trấn tồi tàn của dân lao động nhập cư mọc ở bên cạnh những cánh đồng gần nhà máy, các công nhân của Samsung tỏ ra tự tin về khả năng phục hồi của hãng này.  

Một công nhân 27 tuổi tại đây chia sẻ, "trước khi Samsung có mặt thì ở đây chẳng có gì cả. Họ giỏi kinh doanh và sẽ sớm vượt qua khó khăn. Tôi vừa nghe tin họ đã nghiên cứu xong Galaxy S8 và chúng tôi sẽ bắt đầu sản xuất nó trong vài tháng tới, lúc đó mọi người sẽ phải bắt tay vào việc và không còn thời gian để nhớ tới những thông tin ồn ào này".

Công nhân Samsung tin hãng sẽ sớm quay lại với cuộc chơi nhờ vào Galaxy S8. Ảnh: Một nữ công nhân Samsung trên đường về trong giờ tan tầm

Cùng lúc, phía Samsung đã phủ nhận thông tin công nhân của Samsung SDI bị buộc thôi việc vì Note 7. "Không hề có ai bị đuổi việc, chúng tôi vẫn giữ nguyên lượng công nhân so với trước khi xảy ra sự cố pin của Note 7".

Tuy nhiên, khi được hỏi về lý do thanh tra tại nhà máy SDI ở Bắc Ninh, phát ngôn viên của Samsung cho biết, công ty miễn bình luận ngoài việc cho biết các cell pin được chế tạo tại Hàn Quốc, Trung Quốc và Malaysia nhưng không xác nhận rõ cell pin dùng tại Việt Nam sử dụng từ nguồn nào.

Phóng viên VnReview.vn đã liên hệ với đại diện Samsung Việt Nam để xác nhận các thông tin mà Daily Mail đưa ra trong bài. Tuy nhiên, hiện phía Samsung vẫn chưa đưa ra câu trả lời chính thức do liên quan đến tình hình kinh doanh của công ty. Do vậy, chúng tôi sẽ cập nhật thông tin vào bài ngay khi nhận được câu trả lời từ Samsung.

PVX