Vì sao ngày càng nhiều công ty công nghệ khuyến khích nhân viên chạy bộ?

Giải chạy đường núi Vietnam Mountain Marathon 2017  vừa khép lại cách đây 2 ngày. Tại giải này, nhiều nhân viên của các công ty như VNG, Shopee, CellphoneS, Tiki, Haravan, Juno, Seedcom và nhiều doanh nghiệp khác đã tham gia “hành xác" với các cự ly 21km, 42km, 70km và tận 100km. Là cuộc đua khiến người chơi vắt kiệt sức, lê lết trên đường núi trong khoảng thời gian trung bình từ 4 tiếng đồng hồ đến mười mấy tiếng, có nguy cơ đi lạc và những hiểm nguy khác nhưng số lượng người tham dự ngày càng đông.

Các vận động viên giải Vietnam Mountain Marathon chặng 21km chuẩn bị xuất phát.

Năm năm trước cuộc đua chỉ có khoảng trên dưới trăm người, chủ yếu người nước ngoài. Năm nay, khoảng 2.500 người từ 50 quốc gia đã tham gia chạy trên cung đường núi hùng vĩ nhưng khá khắc nghiệt ở dãy Hoàng Liên Sơn, nơi có đỉnh Fansipan nổi tiếng. Rất nhiều trong số này là người Việt Nam, đến từ các công ty khởi nghiệp, công ty công nghệ, tổ chức từ thiện, quỹ tài chính,... Hầu hết các doanh nghiệp này có yếu tố nước ngoài.

Xu hướng người tham gia các giải chạy marathon ngày càng nhiều không chỉ diễn ra tại Việt Nam. Tại Mỹ năm 2014 có 1.200 giải đua marathon, nhiều hơn gấp 4 lần so với năm 2000. Cũng năm 2014, 18,75 triệu người Mỹ từng hoàn thành một giải chạy, trong đó có 550.600 người hoàn thành một cuộc đua marathon (tức cự ly 42km), trong khi số này là 25.000 vào năm 1976.

Các thành phố lớn trên thế giới như Tokyo, Berlin, New York, London, Boston, Chicago đều có các giải đua marathon nổi tiếng. TP.HCM cũng bắt đầu có các giải đua marathon quốc tế được công nhận trong hệ thống giải marathon toàn cầu.

Vì sao ngày càng nhiều người tham gia chạy bộ? Tại sao nhiều công ty chi tiền hàng tháng cho nhân viên rèn luyện sức khoẻ? Nhiều bằng chứng cho thấy hoạt động thể chất này liên quan đến năng suất lao động và doanh thu công ty.

Một nghiên cứu vào năm 2015 đăng trên Social Science Research Network quan sát các CEO trong nhóm các công ty S&P 1500 (nhóm công ty chiếm 90% thị trường vốn tại Mỹ), xem trong số này có CEO nào mỗi năm tham gia một giải đua marathon hay không. Nghiên cứu chỉ ra rằng những CEO có tham gia marathon lãnh đạo những công ty giá trị hơn khoảng 5% so với công ty có CEO không tham gia giải đua.

Trong một bài nói trên TEDx, Andrew Johnston - giảng viên kinh doanh - cho biết có những khoá học thay vì cho học lý thuyết, ông khuyên học viên tham gia một giải chạy để rút ra các triết lý kinh doanh.

Tại Việt Nam xu hướng cũng tương tự, lãnh đạo cao cấp của các công ty như VNG, Zalo, Tinh Vân, Microsoft Việt Nam và nhiều công ty khác rất tích cực rèn luyện thể chất để tham gia các cuộc đua thử thách sức người. Bên cạnh việc tự rèn luyện, những lãnh đạo cao cấp này còn khuyến khích và tạo điều kiện để nhân viên cũng tham gia.

PV ICTnews cũng có dịp được thử thách ở giải Vietnam Moutain Marathon 2017 cự ly half marathon (21km) và tự mình đúc rút được nhiều bài học vốn thường ngày chỉ thấy trên sách vở, nhưng chỉ sau 9 tuần rèn luyện tham gia giải thì các bài học này tự “thấm” vào người. Chắc chắn đây là những bài học mà các CEO công nghệ, những người phụ trách nhân sự tại các công ty muốn gửi gắm đến nhân viên khi khuyến khích họ tham gia các giải đấu.

Quang cảnh tuyệt đẹp trên đường chạy VMM 2017.

Đặt mục tiêu, lập kế hoạch

Người viết bài này có 9 tuần để chuẩn bị cho cự ly 21km đầu tiên trong đời, lại là chạy trên đường núi, trung bình ngốn thời gian (và có lẽ sức lực) gấp đôi so với đường bằng.

Sau khi xác định được mục tiêu và thời gian hoàn thành, tôi bắt đầu tìm kiếm giáo án cho chương trình tập luyện. Hầu như hiếm có giáo án nào cho một người chưa hề có kinh nghiệm lại đặt mục tiêu chạy 21km trong 9 tuần. Do đó tôi dùng tạm một giáo án chạy 21km trong 8 tuần dành cho những người đã có kinh nghiệm chạy ít nhất 10km.

Cam kết

Một khi đã có giáo án tải trên mạng, bạn chỉ việc nhắm mắt làm theo. Có lẽ đây là lần đầu tiên trong đời tôi nghiêm túc theo đuổi một thứ gì đó và hoàn toàn làm theo giáo án (thật kỳ diệu!).

Từ một người ít dậy sớm và chưa chạy bộ bao giờ nay mỗi ngày dậy 5 giờ sáng bắt đầu chạy thì rất cực hình. Mất ngủ, đuối sức, xuống cân, người lúc nào cùng phờ phạc,... là những thứ có thể viết thành một bài dài. Trong suốt 5-6 tuần đầu tôi kiên quyết bám theo giáo án tập luyện, chỉ các tuần cuối khi thể lực nâng lên đáng kể, hiểu bản chất của giáo án thì đôi lúc tôi có điều chỉnh bài tập cho phù hợp. Tuy vậy, tôi vẫn luôn bám theo những yếu tố cơ bản vì hiểu rằng nếu không tập, sẽ khó hoàn thành đường chạy trơn tru. Trong hơn 40 buổi tập, có gần trăm lần tôi tự mắng mình và muốn bỏ cuộc nhưng nhờ có động lực lớn nên vẫn không bỏ cuộc.

Các đoạn dốc đứng vắt kiệt sức người tại VMM.

Động lực

Động lực là thứ nên xếp đầu tiên. Chính động lực này ngay từ đầu khiến tôi nhắm mắt tham gia giải chạy, và nó giữ cho tôi cam kết với mục tiêu đề ra và bám theo kế hoạch.

Trước đó, nhóm chúng tôi gồm nhiều phóng viên viết mảng công nghệ và một doanh nghiệp cùng lập đội tham gia giải Vietnam Mountain Marathon 2017. Trong nhóm này có vận động viên và cổ động viên. Ban đầu tôi vào nhóm… cổ động viên vì như đã nói, tôi chưa có kinh nghiệm chạy. Tuy vậy, sau khi xem danh sách vận động viên sẽ chạy, trong đó có những anh đồng nghiệp lớn tuổi hơn và cả những em gái nhìn nhỏ bé yếu đuối cũng tham gia chạy thì tôi không thể đứng ngoài.

Nếu tôi không tập luyện đàng hoàng thì khi vào giải chạy không hoàn thành kịp giờ, hay tệ hơn là… bỏ cuộc thì chỉ có muối mặt trước các anh và... các em gái. Đó là động lực lớn nhất giữ cho tôi cam kết với chính mình.

Thực ra cách đây vài năm tôi đã từng tự mình đăng ký một giải đua… 5km để lấy động lực tập luyện, nhưng sau đó chạy thử mới 1-2km đã thở hồng hộc nên bỏ cuộc, mất tiền lẫn mất niềm tin vào bản thân.

Do đó động lực phải đủ lớn và mạnh mẽ thì mới khiến người ta cam kết với kế hoạch.

Đường chạy băng qua khu dân cư của đồng bào dân tộc tại Sapa.

Vượt qua giới hạn bản thân

Nhờ động lực lớn, những km đường trong giáo án được thực hiện bằng bất cứ giá nào. Chạy nhanh không được thì chạy chậm, không chạy chậm được thì đi bộ, sáng không dậy nổi thì chiều chạy, trời mưa thì vào phòng tập chạy trên máy… Mỗi ngày thứ bảy (ngày chạy dài nhất trong giáo án) luôn là ngày kỷ lục của bản thân. Chưa bao giờ tôi tưởng tượng mình có thể chạy 10km, rồi 13km, 15-17km một lần. Vượt qua giới hạn bản thân luôn là điều thật thú vị.

Tất nhiên, bất kỳ giáo án nào đều khuyên bạn lắng nghe cơ thể. Khi quá mệt hãy nghỉ, thà nghỉ 1-2 ngày không chạy còn hơn chấn thương để 1-2 tuần nghỉ chạy. Ngoài ra, muốn chạy lâu thì phải chạy chậm. Những nguyên tắc nhỏ như vậy đều có thể áp dụng vào các việc khác không chỉ trong chạy bộ.

Đánh đổi

Trong vài bữa nhậu của công ty, tôi bắt đầu bị gọi là Đ. “né” – tức chuyên gia né bia, không uống. Trước đó tôi uống bia yếu nhưng ít khi né! Nói thật nếu không né thì ngày hôm sau làm gì có sức dậy sớm hoàn thành bài tập.

Chưa kể, người tôi vốn có BMI chuẩn, kể từ khi chạy bộ thì má hóp lại, xuống cân, rất nhiều người hỏi thăm tưởng mới bị bệnh dậy. Có người quen còn hỏi hết bệnh chưa.

Tuy nhiên, thể lực và cơ bắp tôi cải thiện từng tuần một. Đó là điều dễ kiểm chứng. Do đó, tôi kiên quyết đánh đổi vài thứ như vậy để đảm bảo thể lực cho kỳ thi sắp diễn ra sau đó.

Khát khao chiến thắng

Ngoài chiến thắng bản thân là quan trọng nhất, trên đường chạy sẽ có lúc bạn kiên quyết vươn lên chỉ vì bị một ai đó… già hơn, yếu hơn vượt mặt. Đó là những khi việc ngồi nghỉ cũng cần tính toán thời gian, việc ăn uống trên đường chạy cũng tính làm sao để tiết kiệm từng phút (người xếp trên và xếp dưới tôi về thời gian hoàn thành chỉ cách nhau có vài phút).

Mục tiêu vượt qua bản thân luôn quan trọng trong các cuộc đua dài, hao sức.

Cuộc sống không công bằng

Bill Gates từng nói đại ý cuộc sống không công bằng, bạn phải quen với việc đó, còn dân gian có câu “học tài thi phận”. Trong nhóm chúng tôi có những người rất khoẻ mạnh nhưng vì các lý do khách quan đã không hoàn thành đúng mục tiêu, trong khi tôi ý thức mình yếu nên đã cắn răng tập luyện và đạt thành tích tốt hơn mong muốn.

Tuy vậy, trong đoàn tôi tham gia có một anh lớn tuổi, theo lời anh kể thì anh chả tập tành gì cả ngoài việc mỗi tuần đánh tennis hai buổi. Anh hơn tôi 10 tuổi, chả tập tành gì trong khi mỗi tuần tôi chạy 5 ngày, nhưng thành tích anh hơn tôi gần… 1 giờ đồng hồ, xếp trong top 100 trong số hơn 800 người chạy đủ mọi lứa tuổi và quốc tịch.

Anh nói bí quyết của anh là do anh… sinh ra ở vùng núi, đã quen với việc vận động ở địa hình đồi núi.

Bài học tôi rút ra: Bạn tập luyện cỡ nào cũng không bằng người tự nhiên đã có tố chất đó. Do đó, đôi khi cần biết hài lòng với chính mình.

Tinh thần đồng đội

Một thứ dễ thấy nhất khi tham gia các môn thể thao, dù là môn nặng tính cá nhân như chạy bộ, chính là tinh thần đồng đội. Nhóm chúng tôi đã thân hơn, biết nhau nhiều hơn khi chạy chung giải này. Nhiều tính cách từ đó cũng bộc lộ nhiều hơn, và nhiều người sẽ phải cố gắng vì mục tiêu chung.

Tôi thường chạy một mình nhưng trước giải tôi đã tìm được người chạy chung vừa sức mình, và chúng tôi đã cùng nhau tìm các cung đường khác nhau để chạy cho khỏi nhàm chán.

Mỗi người có nhiệm vụ của mình

Nhân nói về tinh thần đồng đội tôi thường tự trách mình vì cứ hay cắm đầu chạy, ít quan tâm chung quanh. Khi về đến nơi, xem lại hình ảnh các đồng đội hỗ trợ nhau khi chuột rút, đi cùng nhau để dìu người yếu hơn về, tôi lại tự trách mình sao không có mặt những lúc như vậy.

Những lần trước đây khi tôi tham gia các chuyến leo núi cũng thế, nửa chặng đầu còn tham gia cùng nhóm nhưng nửa chặng sau lại cũng tách ra đi trước dù đó không phải cuộc đua.

Giờ đây khi đã chín chắn hơn, tôi bớt trách mình và cho rằng mỗi người trong một đội có nhiệm vụ riêng, tính cách riêng không hề giống nhau. Trong nhóm cần có những người hỗ trợ nhưng cũng cần có nhưng người cải thiện thành tích chung, mỗi người cần làm tốt nhiệm vụ của mình.

Sau khi tham gia vài cuộc đi bộ, leo núi hành xác, mới đây nhất là VMM 2017 thực sự khắc nghiệt nhất tôi từng tham gia, thì thấy rằng mỗi người đều rút ra cho mình những bài học gì đó đáng kể. Có lẽ đó chính là lý do nhiều công ty hiện nay khuyến khích nhân viên tham gia các hoạt động thể chất mang tính thử thách nhiều hơn.

Xin mượn một câu trong clip quảng cáo của giải marathon sắp tới tại TP.HCM: One run change your day, many runs change your life (Tạm dịch: Một lần chạy thay đổi một ngày, nhiều lần chạy thay đổi cả đời).