Thực thi quyền SHTT ở thương mại điện tử: Luật đã có nhưng chưa đủ mạnh

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng cho biết, hiện có nhiều chính sách bảo hộ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ nhưng chưa đủ và chưa mạnh.

Thông tin được đưa ra tại hội thảo Báo cáo đề xuất nhằm cải thiện việc Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam do Hiệp hội Thương mại Hoa kỳ tại Việt Nam, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, Văn phòng sáng chế và thương hiệu Hoa kỳ, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức sáng 12/3 tại Hà Nội.

Toàn cảnh cuộc hội thảo.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Trần Văn Tùng cho biết, Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên cách mạng 4.0 với trí tuệ nhân tạo, sản xuất thông minh. Bên cạnh thị trường truyền thống, các hoạt động kinh doanh diễn ra sôi động trên môi trường internet, thương mại điện tử nở rộ.

“Những lợi ích từ việc chuyển đổi này rất lớn, có sức hấp dẫn với doanh nghiệp. Tuy nhiên, môi trường kinh doanh này đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, trong đó có vấn đề bảo hộ, thực thi quyền SHTT” – ông Tùng nói.

Cũng theo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, lâu nay, việc giải quyết và xử lý các tranh chấp, bảo hộ quyền thực thi quyền SHTT cơ bản do cơ quan nhà quản lý nhà nước thực hiện. Các chính sách quy định, thông tư hướng dẫn đã được các bộ, ngành xây dựng, nhưng chúng ta chưa có tòa án đủ mạnh, cán bộ đủ năng lực về SHTT để giải quyết triệt để. Về cơ bản, ở bước thứ nhất, các tranh chấp về SHTT đã được giải quyết ở Cục SHTT và thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ.

Ông Tùng nhấn mạnh: “Hiện nay, chúng tôi đang đưa ra giải pháp tăng cường sự đối thoại giữa các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước, giữa người giải quyết các vấn đề về SHTT với các doanh nghiệp, giữa cơ quan đại diện sở hữu công nghiệp với các doanh nghiệp… Tôi thấy rằng ở thời điểm này đây là giải pháp thích hợp giúp doanh nghiệp hiểu rõ về quyền SHTT và biết mình sai ở đâu. Từ đó, doanh nghiệp tự nguyện rút ra khỏi sai lầm. Đây là giải pháp Bộ KH&CN tiếp tục đẩy mạnh trong thời gian tới”.

Cũng tại hội thảo, đại diện của cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng bảo vệ quyền SHTT khuyến khích tinh thần kinh doanh, hỗ trợ phát triển khu vực tư nhân. Ngoài ra, điều này còn thúc đẩy sự phát triển của các hệ sinh thái công nghệ cao, và những công việc thu nhập cao cho lao động có trình độ.

Bà Nguyễn Như Quỳnh - Phó Chánh thanh tra Bộ KH&CN phát biểu tại hội thảo

Tuy nhiên, ông Adam Sitkoff – Giám đốc điều hành của Amcham cho rằng: “Việc bảo vệ và thực thi quyền SHTT ở Việt Nam vẫn còn nhiều phức tạp và cơ chế thực thi của Chính phủ cần được cải tiến một cách rộng rãi để có thể xóa bỏ, trừng phạt và ngăn chặn vi phạm quyền SHTT một cách có hiệu quả”.

Ông Adam nhấn mạnh: “Những khoản phạt hành chính không có đủ ảnh hưởng để có thể giữ vai trò như một biện pháp ngăn chặn thực sự”.

Thực tế, theo con số được bà Nguyễn Như Quỳnh – Phó Chánh thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ đưa ra, trong giai đoạn 2012-2015, có 98,37% các xâm phạm quyền SHTT được xử lý bởi cơ quan hành chính. Các xử lý chủ yếu do thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và truyền thông, Cục Thương mại điện tử (Bộ Công thương)… tiến hành.

“Ba hành vi vi phạm chủ yếu là xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp trong môi trường thương mại điện tử; cạnh tranh không lành mạnh trong tên miền; quảng cáo xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ” – bà Quỳnh cho biết.

Cũng theo bà Quỳnh, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng năm sẽ tăng trưởng khoảng 22%. Trong 5 năm tới, quy mô thị trường này tại Việt Nam sẽ đạt khoảng 10 tỷ USD. Vì thế, Việt Nam cần có nhiều hơn các chính sách quy định để bảo hộ và thực thi quyền SHTT một cách có hiệu quả. Và Chính phủ nên cân nhắc đến vai trò của tòa án trong xử lý vi phạm.

Ngọc Vũ

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống