Luật sư Nguyễn Hoàn Thành: Thiếu cơ sở pháp lý để thu phí tác quyền bài hát đối với phòng khách sạn sử dụng tivi

Phí sử dụng tác phẩm âm nhạc: Tính theo số phòng, số chỗ ngồi và diện tích kinh doanh

Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam từ đầu tháng 5/2017 đã ra “tối hậu thư” cho hàng trăm khách sạn 1-3 sao tại Đà Nẵng thông báo “chủ doanh nghiệp/cơ sở kinh doanh sử dụng âm nhạc khẩn trương liên hệ để thực hiện nghĩa vụ trả tiền sử dụng quyền tác giả khi sử dụng tác phẩm âm nhạc trong hoạt động kinh doanh”. Một trong những khoản thu được đưa ra là “phòng ngủ/phòng khách có sử dụng tivi” với mức giá 25.000 đồng/phòng/năm. "Tối hậu thư" này đã gây xôn xao dư luận trong mấy ngày qua.

Thực chất việc thu phí thực thi quyền âm nhạc đối với các cơ sở kinh doanh không phải mới mà đã diễn ra nhiều năm nay. Bà Phan Tuyết Băng, Chủ nhà hàng Hoa Ban (huyện Nhà Bè, TP.HCM) cho hay, từ tháng 8/2014 bà cũng nhận được công văn của Trung tâm bản quyền tác giả âm nhạc chi nhánh phía Nam do nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn ký, cũng với nội dung thu phí sử dụng các tác phẩm âm nhạc. Theo biểu phí gửi kèm áp dụng tại huyện Nhà Bè, mỗi phòng Karaoke, phòng thu âm ở thị trấn đóng 1.760.000 đồng/phòng/năm, ở xã đóng 1.320.000 đồng/phòng/năm từ phòng thứ 1-4, còn từ phòng thứ 5-10 áp dụng 80%, từ phòng thứ 10 trở đi áp dụng 70%.

Đối với nhà hàng, quán café - giải khát mức phí được tính theo chỗ ngồi. Từ 1-30 chỗ ngồi mức phí là 2.750.000 đồng/năm khi chỉ sử dụng bản ghi âm, ghi hình, còn đối với sử dụng kèm nhạc sống (hát với nhau) thì mức thù lao tăng lên là 4.950.000 đồng/năm. Những cơ sở hơn 30 chỗ ngồi thì mỗi chỗ ngồi tăng thêm đóng 77.000 đồng/năm (khi chỉ sử dụng bản ghi âm, ghi hình),143.000 đồng/năm (khi sử dụng thêm cả nhạc sống).

Cũng theo biểu phí này, nhà nghỉ, khách sạn, khu nghỉ mát có sử dụng tivi đóng 27.500 đồng/phòng/năm; các câu lạc bộ thẩm mỹ, trung tâm chăm sóc sức khỏe đóng phí sử dụng tác phẩm âm nhạc tối thiểu từ 2.200.000 đồng/năm tùy theo diện tích; các cửa hàng kinh doanh khác có sử dụng bản ghi âm, ghi hình thu phí thù lao từ 550.000 đồng/năm trở lên tùy theo diện tích mặt bằng kinh doanh.

Vì cho rằng việc áp một mức phí bản quyền như trên là không có cơ sở nên bà Phan Tuyết Băng đã kiên quyết không đóng khoản phí vô lý này. “Nhà hàng tôi chuyên về ăn uống, không kinh doanh ca nhạc, tôi chỉ có 1 tivi màn hình lớn để sử dụng dịch vụ truyền hình trả tiền của VTC, tôi đã đóng phí truyền hình hàng năm, thêm vào đó cơ sở của tôi chỉ chủ yếu mở các kênh thể thao nên không thể nào bắt tôi đóng phí bản quyền xem âm nhạc theo số chỗ ngồi được”, bà Tuyết Băng phát biểu.

Biểu thu phí sử dụng âm nhạc tại huyện Nhà Bè, TP.HCM

Chưa có quy định của nhà nước về mức phí bản quyền âm nhạc

Luật sư Nguyễn Hoàn Thành (Văn phòng Luật tư Thành và cộng sự) cho rằng, hiện tại vẫn chưa có quy định pháp luật nào của nhà nước về mức thu phí bản quyền của người sử dụng tác phẩm âm nhạc để kinh doanh, cơ sở pháp lý chưa rõ nên chưa có căn cứ để VCPMC đưa ra các mức phí áp với các cơ sở kinh doanh.

“Theo tôi thì VCPMC cần kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền như là Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan để ban hành một quy định hay thông tư về mức phí cũng như xác định đối tượng thu phí, thu bao nhiêu, thu theo tần suất thế nào. Khi đó mới có căn cứ để triển khai thu phí được,chứ hiện nay VCPMC tự đưa ra một mức phí như vậy là không có cơ sở pháp lý”, Luật sư Thành nói.

Cũng theo Luật sư Nguyễn Hoàn Thành, Luật có quy định chung khi sử dụng tác phẩm âm nhạc để kinh doanh thì phải trả phí bản quyền, nhưng phải có văn bản hướng dẫn người kinh doanh sử dụng thế nào thì phải đóng phí, mức phí bao nhiêu và phải có thỏa thuận trước với chủ sở hữu quyền.