Vì sao Mỹ chọn tên lửa Tomahawk để tấn công Syria?

Tàu chiến của Hải quân Mỹ đã phóng 59 tên lửa hành trình Tomahawk vào sân bay al-Shayrat, Syria vào sáng sớm ngày 6/4. Sân bay này được cho là nơi các máy bay của quân đội Syria xuất kích thực hiện vụ tấn công hóa học khiến 70 người thiệt mạng.

Quan chức quốc phòng Mỹ nói với Washington Post rằng, tên lửa Tomahawk được lựa chọn vì có thể tấn công từ khoảng cách an toàn. Các tên lửa được phóng đi vào lúc 4h40 (giờ địa phương) từ tàu khu trục USS Ross và USS Porter, lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ đang hoạt động ở khu vực phía đông Địa Trung Hải.

Theo Washington Post, tên lửa Tomahawk đã trở thành vũ khí tấn công chủ lực của Mỹ kể từ Chiến tranh Vùng Vịnh lần thứ nhất năm 1991. Tên lửa Tomahawk mang theo đầu đạn nặng 450 kg. Lần phóng gần đây nhất diễn ra vào tháng 10/2016.

Hải quân Mỹ đã phóng 3 tên lửa Tomahawk vào khu vực bố trí radar của phiến quân Houthi ở Yemen, nhằm đáp trả việc phiến quân phóng tên lửa chống hạm tấn công hụt vào tàu chiến Mỹ.

Lần sử dụng trước đó nữa vào tháng 9/2014, khi Mỹ mở rộng hoạt động chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), tự xưng ở Iraq và Syria. Lầu Năm Góc cho biết ở thời điểm đó, 47 tên lửa Tomahawk từ tàu khu trục USS Philippine Sea ở vịnh Ba Tư và USS Arleigh Burke ở Biển Đỏ. Mục tiêu là nhóm Khorasan, một phần của IS có liên kết với al Qaeda.

Tên lửa Tomahawk rời bệ phóng Mk41 trên chiến hạm Mỹ. Ảnh: Hải quân Mỹ

Một trong những lợi thế lớn nhất khi sử dụng Tomahawk là không cần phi công để bay tới khu vực gần mục tiêu tiềm năng. Các tên lửa có thể phóng từ tàu khu trục với tầm bắn trên 1.700 km, đem lại nhiều lợi thế chiến thuật khi đối mặt với hệ thống phòng không của Syria.

Quân đội Syria đang sử dụng các hệ thống phòng không S-200, được hỗ trợ bởi các hệ thống tiên tiến như S-300, S-400 của Nga. Những hệ thống này có radar hiện đại, tên lửa có tốc độ nhanh hơn nhiều so với vũ khí cũ.

Chris Harmer, nhà phân tích quốc phòng thuộc Viện Nghiên cứu Chiến tranh, nói rằng Hải quân Mỹ có thể gây nhiễu radar của Nga thông qua việc sử dụng máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler và các phương tiện khác. Nhưng hệ thống radar của Nga có thể kháng nhiễu khá tốt, đặc biệt là radar của hệ thống  S-400.

“Chúng ta có lợi thế nhưng điều đó không có nghĩa máy bay sẽ an toàn trước hệ thống phòng không Nga”, ông Harmer nói. Tên lửa Tomahawk mang theo đầu đạn có công suất nổ ít hơn so với các loại bom lắp trên máy bay ném bom. Tuy nhiên, mục tiêu tấn công là các máy bay của quân đội Syria trên mặt đất nên điều đó không phải là vấn đề quá lớn.

“Các máy bay là những mục tiêu mềm do đó không cần những vũ khí công phá mạnh để phá hủy hay làm mất khả năng hoạt động của chúng”, ông Harmer nói. Bên cạnh đó, tên lửa Tomahawk có khả năng mang bom chùm kích nổ trên không có thể phá hủy máy bay, kho tàng phục vụ hàng không trên mặt đất.

Tên lửa Tomahawk, vũ khí tấn công tầm xa lợi hại của Hải quân Mỹ. Ảnh: Hải quân Mỹ

Tên lửa Tomahawk không gây ra nhiều thiệt hại cho đường băng như các loại vũ khí phóng từ máy bay ném bom, hay máy bay chiến đấu. Quyết định sử dụng Tomahawk có thể được đưa ra vì vấn đề chính trị.

Sân bay gần Syria nhất mà Không quân Mỹ sử dụng là căn cứ không quân Incirlik, Thổ Nhĩ Kỳ. Một chiến dịch không kích chống lại Syria cần có sự chấp thuận của Ankara. Mỹ cũng có máy bay tại một số căn cứ ở Trung Đông nhưng việc sử dụng chúng có thể gây ra một số vấn đề ngoại giao.

Nếu chính quyền Tổng thống Donald Trump quyết định sử dụng máy bay, tùy chọn khả thi nhất là máy bay của Hải quân Mỹ, bao gồm máy bay chiến đấu AV-8B Harrier được triển khai với đơn vị viễn chinh 24 trên các tàu ở Địa Trung Hải.

Tàu sân bay USS George HW Bush mang theo các tiêm kích F/A-18 E/F Super Hornet đang ở Trung Đông nhưng khá xa so với vịnh Ba Tư. Trong khi đó, đội tàu hộ tống di chuyển phía trước gần hơn ở Địa Trung Hải được trang bị tên lửa Tomahawk, nên vũ khí này được lựa chọn để tấn công.