Dùng thử Swift Playground: học lập trình vui, đẹp, dễ nhưng chưa thể làm app

Swift Playground là một ứng dụng mới dành cho iPad chuyên dùng cho mục đích học ngôn ngữ lập trìnhSwift. Mỗi bài học trong ứng dụng này đều được thiết kế theo một trò chơi hoặc một thứ gì đó vui vẻ nên rất phù hợp cho trẻ con tiếp cận với code. Ngoài ra, nếu bạn là người lớn thì bạn cũng sẽ thích thú với những bài hướng dẫn nâng cao đòi hỏi viết code nhiều hơn trong khi vẫn đảm bảo có nhiều yếu tố về hình ảnh, âm thanh cho đỡ chán. App này hiện chỉ mới có cho iOS 10 Beta, nó được Apple cung cấp hoàn toàn miễn phí trên App Store.


Nếu bạn chưa biết thì trong thế giới lập trình có một thứ được gọi là Playground, tiếng Anh dịch ra có nghĩa là một chỗ để chơi, để nghịch. Đúng với ý nghĩa này, playground của bất kì ngôn ngữ lập trình nào cũng là nơi mà những người mới học vào nghịch thoải mái về cú pháp, về cách dùng các lệnh theo cách đơn giản nhất. Nói cách khác, playground là nơi bạn có thể vừa nghịch vừa hiểu được dòng lệnh đó có ý nghĩa gì, có tác dụng ra sao.

Swift Playground cũng không nằm ngoài mục tiêu đó. Apple nói trên sân khấu rằng họ muốn dùng Swift Playground như một phương pháp giúp mọi người có thể tiếp cận với lập trình một cách đơn giản và nhanh chóng ngay cả khi không có máy tính trong tay. Hiện tại rất nhiều trẻ em cũng được cha mẹ mua cho iPad để xài thay vì mua laptop, vậy nên việc tiếp cận với Swift sẽ dễ dàng hơn cho những đối tượng đó. Nhiều người ở quốc gia đang phát triển cũng xài iPad như công cụ đọc báo, check mail, Facebook hằng ngày chứ không xài máy tính.



Thực chất Swift Playground không phải mới có mặt lần đầu tiên. Trước đây nó đã được Apple tích hợp vào bộ công cụ lập trình Xcode trên máy Mac từ lâu, tuy nhiên Xcode rất nặng nề, khó sử dụng và quan trong là phải có máy tính mới xài được, trên iPad thì bó tay. Ngoài ra, Swift Playground cũ cũng chỉ toàn là dòng lệnh mà thôi, không có những hình ảnh vui vẻ sống động nên khó mà thu hút con nít học được.

Quay trở lại với Swift Playground dành cho iPad, hiện tại bạn có thể download 3 bài học về máy. Mình nhanh chóng thử ngay bài học đầu tiên: Cơ bản với Swift. Trong bài học này, bạn sẽ viết code để một nhân vật mập mập béo béo di chuyển và ăn viên kim cương. Bạn đừng lo, bạn không phải code đồ hoạ hay toạ độ gì phức tạp, app đưa sẵn cho bạn một số lệnh dễ hiểu như moveForward để đi thẳng, turnLeft để rẽ trái hay lệnh collectGem để ăn kim cương chẳng hạn. Nhiệm vụ của bạn hay bé chỉ đơn giản là viết các lệnh này theo đúng thứ tự để nhân vật di chuyển và hoàn thành nhiệm vụ mà thôi.



Ở các chương khó hơn, Swift Playground sẽ chỉ cho bạn các sử dụng vòng lặp và các hàm (function) để nhóm nhiều lệnh lại với nhau rất hay. Mình đã bắt đầu lập trình từ rất lâu và biết hết tất cả những khái niệm cơ bản này nhưng khi xài Swift Playground mình vẫn vô cùng hào hứng học lại bởi Apple đưa ra một cách tiếp cận vô cùng thú vị và hấp dẫn: có nhân vật dễ thương, có chỉ dẫn và gợi ý chi tiết, có hình ảnh đẹp và bắt mắt, lại có cả mục tiêu (ăn được viên kim cương) nên bạn sẽ cố gắng làm khi nào được thì mới thôi.

Trước đây cũng từng có một số app và trang web hỗ trợ học lập trình theo kiểu trò chơi như thế này rồi, tuy nhiên mình chưa thấy app nào có hình ảnh đẹp và dễ thương như là Swift Playground. Nó rất dễ hiểu, dễ xài, dễ chơi nên dễ thu hút con nít hơn. Bạn cũng chỉ cần ngồi kế bên hướng dẫn sơ sơ là trẻ có thể hiểu rồi, nếu trẻ biết tự đọc tiếng Anh thì càng tốt nữa.



Khi "trình" đã lên cao, bạn có thể hướng dẫn cho bé lên tiếp những bài học khác. Những bài này sẽ cần code nhiều hơn, không còn là điều khiển nhân vật nữa mà bạn sẽ tương tác với các phím đàn để phát ra âm tương ứng. Trong code có ghi chú rất kĩ đoạn code nào có ý nghĩa gì, bạn hoàn toàn có thể tương tác với chúng, thêm chữ, bớt chữ, chỉnh âm lượng, chỉnh tốc độ âm phát ra... Từng chương từng chương một sẽ đưa bạn tới gần hơn với Swift.



Cuối cùng, những file Playground của bạn có thể được lưu lại để lần này chưa học xong thì lần sau làm tiếp.

Giải pháp của Playground khá hay để cho trẻ con hay người mới học lập trình tiếp cận với Swift. Tuy nhiên, hơi tiếc là nó chỉ mới dừng ở bước học ngôn ngữ thôi, bạn chưa thể làm ra một ứng dụng hay phần mềm nào hoàn chỉnh bằng cách viết code trong Playground cả (lượng kiến thức cần thiết cũng còn thiếu, nhưng có thể bổ sung thêm bằng các bài học sau này).

Mình nghĩ rằng sẽ tuyệt hơn nếu Playground bằng cách nào đó có thể code luôn app thì sẽ càng thu hút hơn, bởi khi bạn làm ra được một cái gì đó cụ thể, hữu hình và xài được thì người học sẽ cảm thấy rất thích, nhất là khi bạn có thể chạy nó ngay trên thiết bị của mình. Ý tưởng khi đó sẽ gần giống như Windows Studio Online, nơi bạn có thể build nhanh một app đơn giản và chạy nó trên thiết bị Windows Phone. Viết ra app di động đầu tiên, nghe tuyệt quá đi chứ, ai mà chẳng thích. Nếu Apple làm được trò đó thì Swift sẽ phát triển càng nhanh hơn nữa và càng có nhiều app hơn ra đời từ những người nhỏ tuổi hơn.