Cùng xem cách mà Travis Kalanick đã xây dựng Uber trở thành startup giá trị nhất thế giới

6 năm trước, một công ty có tên là UberCab đã làm một điều bất ngờ tại San Francisco, đó chính là việc bạn có thể gọi một chiếc xe hơi với chiếc smartphone có trong tay. Cho đến nay, công ty mà bạn biết đến với cái tên Uber đã "cập bến" toàn thế giới. Uber hiện đã "chiếm đóng" ở 58 nước và đạt giá trị đến hơn 60 tỉ USD.

Thế nhưng, con đường này không hề dễ dàng. Trong khi giá trị của nó vẫn đang tiếp tục tăng và thu hút được nhiều nhà đầu tư hơn, Uber vẫn phải chiến đấu với các đối thủ và những cơ quan quản lý để biến mình từ cung cấp dịch vụ "xe đen" sang một công ty vận chuyển vận hành xe hơi tự lái trong tương lai. Nó sẽ đối mặt với các nguy cơ từ ngành công nghiệp taxi và thậm chí là dịch vụ lái xe của họ.

BussinessInsider cũng cho hay rằng Uber từng phải "chiến đấu" với Didi Chuxing, một đối thủ cung cấp dịch vụ tương tự tại Trung Quốc. Cuộc chiến này diễn ra dai dẳng và Uber China đã phải bán mình cho Didi với mức giá 35 tỉ USD.

Bỏ qua cuộc chiến này, chúng ta hãy cùng xem lại cách mà công ty này đã đạt được như hôm nay. Đây là một hành trình khó khăn và đầy thành công của Uber và cựu CEO, Travis Kalanick. Bởi họ đã biến ý tưởng nhỏ bé của mình thành một hiện tượng trên toàn thế giới.

Tháng 6/1998: Scour, một công ty khởi nghiệp về bộ máy tìm kiếm peer-to-peer, đã mời Kalanick tham gia vào dự án của mình sau khi anh rời bỏ UCLA. Những người đầu tiên đã đầu tư cho công ty là Michael Ovitz, cựu chủ tịch Disney, và Ron Burkle, đồng sáng lập tại công ty Yucaipa Companies.

Tháng 10/2000: Scour đệ trình điều luật phá sản Chapter 11 sau khi bị kiện bởi các công ty giải trí với 250 triệu USD.

Tháng 04/2007: Kalanick bán RedSwoosh, một công ty mà anh đã sáng lập ra vào năm 2001, cho Akamai với giá 23 triệu USD và trở thành triệu phú. Anh cho biết, sáng lập RedSwoosh là "công việc trả thù" nhằm mục đích biến 33 đương sự đã kiện Scour trở thành khách hàng của mình.

Tháng 12/2008: Lần đầu tiên Kalanick nghe về ý tưởng Uber tại hội nghị công nghệ LeWeb. Anh nghĩ đây là cách để giảm chi phí khi sử dụng dịch vụ thông qua điện thoại.

Tháng 03/2009: Uber đã được sáng lập với cái tên UberCab, dịch vụ "xe đen". Thế hệ đầu tiên xây dựng nên nó là Garrett Camp, Oscar Salazar và Conrad Whelan. Kalanick tham gia với vai trò "cố vấn cao cấp". Kalanick cũng cho biết thêm rằng chức vụ của anh sau đó là "trưởng vườn ươm".

Tháng 01/2010: Kalanick đã viết trên Twitter dòng trạng thái tạm dịch là "Tôi đang tìm những người chuyên về phát triển kinh doanh cho trụ sở mới để bắt đầu trước…Có mẹo nào không?". Sau đó Kalanick đã nhận được lời phản hồi của Ryan Graves thông qua email.

Tháng 06/2010: Uber ra mắt tại San Francisco. Tại thời điểm này, mức giá của nó cao gấp 1,5 lần so với taxi thông thường, nhưng bạn có thể đặt một chiếc xe tại San Francisco bằng cách nhắn tin hoặc chỉ cần nhấn 1 nút.

Tháng 10/2010: Uber nhận được quỹ đầu tư 1,25 USD triệu từ First Round Capital, Chris Sacca – bạn của Kalanick và Shawn Fanning – nhà sáng lập Napster.

Tháng 12/2010: Ryan Graves đã trở thành CEO và ủng hộ cho Kalanick. Một lần nữa, Graves trở thành người quản lý của Uber, đồng thời cũng cho biết sẽ cải tổ Uber sao cho thân thiện hơn.

Tháng 02/2011: Uber nhận được 11 triệu USD từ vòng đầu tư Series A. Điều này giúp công ty đạt được giá trị đến 60 triệu USD. Benchmark dẫn đầu ở vòng này và đối tác là Bill Gurley đã gia nhập vào ban giám đốc của Uber.

Tháng 05/2011: Uber hoạt động tại New York. Đây là một trong những thị trường lớn nhất và gây nhiều tranh cãi nhất. Uber cung cấp gần 170.000 chuyến mỗi ngày trong khoảng thời gian từ tháng 04/2015 đến 04/2016.

Tháng 12/2011: Uber bắt đầu mở rộng toàn thế giới, đầu tiên là tại Paris, Pháp. Công ty cũng nhận được 32 triệu USD tại vòng gây quỹ Series B, dẫn đầu bởi Menlo Ventures, Jeff Bezos và Goldman Sachs.

Tháng 07/2012: Uber giới thiệu dự án "Uber X" giá rẻ đến toàn thế giới. Dịch vụ này rẻ hơn 35% so với phiên bản "xe đen" gốc và sẽ sử dụng những chiếc xe như Prius hay Cadillac Escalade.

Tháng 08/2012: Lift, đối thủ chính của Uber, ra mắt tại San Francisco. Điều này đã dẫn đến cuộc chiến về giá tại San Francisco.

Tháng 08/2013: Uber chuyển sang Ấn Độ và Châu Phi. Công ty cũng đạt được số tiền đầu tư 258 triệu USD đến từ Google Ventures trong vòng gây quỹ Series C. Vòng này, giá trị của Uber đã đạt ngưỡng 3,76 tỉ USD.

Tháng 04/2014: Uber tung ra dịch vụ UberRUSH. Dịch vụ này sẽ mang xe đạp đến Manhatta. Nó có giá từ 7 USD – 3 USD khởi điểm và 4 USD cho mỗi dặm.

Tháng 07/2014: Uber "xâm nhập" Trung Quốc sau vòng gây quỹ 1,2 tỉ đồng, giúp giá trị của hãng tăng lên 17 tỉ USD vào hồi tháng Sáu. Có vẻ như Trung Quốc thực sự là thị trường lớn của Uber.

Tháng 08/2014: Uber tung ra dịch vụ UberPOOL. Dịch vụ này cho phép bạn chia tiền với người khác khi họ đi chung xe với bạn nếu chung tuyến. Đây là phiên bản Uber của việc đi chung xe.

Tháng 12/2014: Uber nhận được 600 triệu USD từ công ty tìm kiếm Baidu. Bên cạnh đó, dịch vụ tìm kiếm di động và ứng dụng bản đồ của Baidu cũng tích hợp Uber vào bên trong. Đây là vũ khí để Uber cạnh tranh với các công ty công nghệ khác tại Trung Quốc.

Tháng 01/2015: Uber tiếp tục đưa ra UberCARGO tại Hồng Kông. Nó giúp cho dịch vụ của Uber trải dài từ nhu cầu di chuyển cho đến vận chuyển. Uber gọi nó là cách để bạn "du lịch như VIP". Tính năng mới này tiếp tục đưa Uber đến hướng một công ty vận chuyển.

Tháng 03/2015: Uber bắt đầu quá trình mua công ty khởi nghiệp bản đồ deCarta. Đây là thương vụ đầu tiên của họ và giảm sự phụ thuộc vào Google Maps.

Tháng 04/2015: Uber tung ra UberEATS, một dịch vụ giao thức ăn theo yêu cầu. Nó sẽ mang bữa ăn đến vị trí của bạn trong vài phút. Dịch vụ này khởi đầu tại 4 thành phố: LA, Barcelona, Chicago và New York và sau lan rộng ra các thành phố khác ở Mỹ.

Tháng 05/2015: Uber đã lôi kéo hơn 40 nhân viên từ Đại học Carnegie Mellon đến làm việc cho cơ sở nghiên cứu robot của họ, nơi được họ mở vào tháng Hai để phát triển xe tự lái. Kalanick cho biết: "Lý do Uber đắt là bởi bạn không chỉ trả cho chiếc xe mà bạn còn phải trả cho mọi thứ khác trong xe".

Tháng 06/2015: Các cuộc biểu tình bùng bổ tại Pháp. Các tài xế taxi và những người hỗ trợ họ chặn đường, đốt lốp và tấn công các tài xế của Uber.

Tháng 06/2015: Ủy ban Lao động California quy định các tài xế Uber là nhân viên, không phải là công nhân hợp đồng. Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi về mô hình kinh doanh của Uber. Quyết định này được đưa ra sau khi Barbara Ann Berwick, một tài xế tại San Francisco, đệ trình yêu cầu chống lại Uber.

Tháng 09/2015: Uber cung cấp cho chi nhánh Trung Quốc đến 1,2 tỉ USD để tiếp tục "chiến đấu" tại thị trường này. Đối thủ lớn nhất của Uber, Didi Kuaidi, cũng "đáp trả" bằng việc tăng lên khoảng 3 tỉ USD.

Tháng 10/2015: Uber chính thức tung ra chương trình UberRUSH mà họ đã chạy trước đó vào tháng 04/2014.

Tháng 01/2016: Uber nhận được 2 tỉ USD khác từ quỹ góp vốn tư nhân nhằm tiếp tục hỗ trợ cho kế hoạch mở rộng toàn cầu.

Tháng 02/2016: Uber nhận được 200 triệu USD đầu tư từ tỉ phú người Nga, Mikhail Fridman.

Tháng 02/2016: Uber đồng ý trả 28,5 triệu USD cho 25 triệu lái xe để giải quyết một vụ kiện tập thể xung quanh các quảng cáo. Sau khi giải quyết, Uber không còn được sử dụng điều khoản "dẫn đầu ngành công nghiệp" hoặc "tốt nhất trong ngành".

Tháng 05/2016: Uber và đối thủ Lyft rời khỏi Austin, Texas sau khi cử tri của thành phố ủng hộ biện pháp kiểm tra dấu vân tay cho tài xế. Cả hai công ty này đều chi ra hàng triệu USD để có thể hủy bỏ pháp lệnh của thành phố.

Tháng 05/2016: Uber và Toyota ký một "cam kết tìm hiểu" nhằm tìm ra cách để hai công ty có thể hợp tác với nhau.

Tháng 06/2016: Uber nhận được 3,5 tỉ USD từ quỹ đầu tư công cộng Ả Rập Saudi, nhà đầu tư lớn nhất của Uber. Yasir Al Rumayyan, giảm đốc quản lý của quỹ đầu tư công cộng này, đã gia nhập ban điều hành Uber.

Tháng 06/2016: Kalanick tuyên bố rằng Uber đã thu lãi ở hàng trăm thành phố trên toàn cầu, tuy nhiên, số tiền này lại được đầu tư ngược vào cuộc chiến với Didi tại Trung Quốc. Công ty cho biết họ mất 1 tỉ USD mỗi năm cho cuộc chiến này.

Tháng 07/2016: Công ty nhận được 1,15 tỉ USD tiền mặt dưới hình thức một khoản vay nợ. Khoản nợ này có lãi suất thấp và đảm bảo "hỗ trợ cho sự bùng nổ toàn cầu, hoạt động và đầu tư vào nghiên cứu, phát triển, kỹ thuật của Uber".

Tháng 07/2016: Uber gặp rắc rối tại Hungary. Hãng đã phải chấp nhận từ bỏ đất nước này sau khi bị pháp luật của chính phủ tại đây "làm khó". Động thái này diễn ra sau nhiều tháng phản đối của các tài xế taxi.

Tháng 07/2016: Uber thông báo tính đến giữa tháng Bảy, họ đã hoàn thành 2 tỉ chuyến đi, chỉ 6 tháng sau khi họ đạt được cột mốc một tỉ.

Tháng 07/2016: Thẩm phán liên bang tuyên án rằng Uber đã "có tham gia vào các hành vi gian lận và đáng ngờ" khi họ sử dụng một công ty điều tra để tiến hành kiểm tra về nguyên đơn trong một vụ kiện. Nguyên đơn buộc tội Kalanick vi phạm luật chống độc quyền bằng cách điều phối giá cả tăng cao.

Tháng 07/2016: Chính phủ Trung Quốc hợp pháp hóa dịch vụ gọi xe, điều này khiến cho cuộc chiến giữa Uber và Didi để thống trị dịch vụ này không thể dừng lại. Didi đã hoạt động tại hơn 400 thành phố tại Trung Quốc trong khi đó mục tiêu của Uber là đạt đến 100 thành phố khi kết thúc năm 2016.

Tháng 07/2016: Cuộc chiến tốn kém của Uber tại Trung Quốc gần như đi đến hồi kết khi Didi và Uber Trung Quốc hợp nhất với mức giá 35 tỉ USD. Về cơ bản, sự hợp nhất này đồng nghĩa rằng Uber từ bỏ Trung Quốc.

Tháng 02/2017: Uber bị tố đánh cắp công nghệ phát triển xe tự lái từ Waymo, công ty khởi nghiệp được tách ra từ Google và cũng là nhà đầu tư của Uber.

Tháng 03/2017: Nhiều quan chức cấp cao như của Uber ra đi, đặc biệt là chủ tịch Jeff Jones.

Tháng 06/2017: Uber cùng Grab bị tập đoàn taxi Vinasun khởi kiện tại Việt Nam vì cho rằng cả hai đều có cách thức làm ăn "bát nháo" trên thị trường.

Tháng 06/2017: Kalanick chính thức từ chức sau một loạt scandal. Tuy nhiên, anh vẫn có một chân trong ban điều hành.

Dầu gì đi chăng nữa, Uber vẫn là startup giá trị nhất trên thế giới. Hãng vẫn đang tiếp tục mở rộng ở Châu Á và Nam Phi, phát triển công nghệ xe không người lái và tăng tưởng hàng tỉ USD qua từng năm.

Minh Hùng