Hội chứng kẻ mạo danh: Nỗi sợ của nhiều nữ doanh nhân

"Hội chứng kẻ mạo danh" (Impostor Syndrome) là một cái tên nghe có vẻ thật ngớ ngẩn. Tuy nhiên đây thật sự là một vấn đề nghiêm trọng mà các chuyên gia tâm lý, tâm thần học đang cố gắng bàn luận nguyên nhân và giải pháp chữa trị triệt để.

Hội chứng kẻ mạo danh là một hiện tượng tâm lý mà người mắc không có khả năng nhận thức được những thành quả mình gặt hái được, mà luôn cho rằng đó là do may mắn. Tên gọi Impostor Syndrome được đề xuất bởi Pauline R. Clance và Suzanne A. Imes vào năm 1978.

Hội chứng này phổ biến hơn bạn nghĩ. Thống kê cho thấy có đến 70% số người đã từng trải qua hội chứng này vào bất cứ thời điểm nào và thường xảy đến ở nhiều nữ doanh nhân hay những người phụ nữ thành công khác. Dù vậy đàn ông mắc phải hội chứng này cũng không hiếm.

Hội chứng kẻ mạo danh được hình thành khi chúng ta có ý nghĩ rằng bản thân mình chỉ là một người tầm thường, không đủ năng lực để làm bất cứ thứ gì. Nỗi ám ảnh đó giam hãm phần lớn chúng ta, khiến bạn trở nên sợ hãi mọi thứ.

Người mắc phải hội chứng này không nhận thức được giá trị bản thân và những thành công mà họ gặt hái được. Họ thường nghĩ những thứ mình đạt được là do may mắn chứ không phải nhờ thực lực. Người mắc chứng tâm lý này thường tự ti, cho mình kém cỏi, rồi sau đó mất dần động lực phấn đấu, thu mình và không đạt được thành tựu nào trong cuộc sống. Không những vậy, hội chứng kẻ mao danh thường khiến cho nạn nhân dễ bị kích động, lo lắng, trầm cảm.

Hội chứng kẻ giả danh khiến cho bệnh nhân cảm thấy tự ti và không tin vào năng lực của mình. (Nguồn ảnh: TBA).

Thực tế cho thấy trong ngành công nghiệp phần mềm cũng có khá nhiều trường hợp mắc hội chứng kẻ mạo danh. Tốc độ phát triển công nghệ mới khiến bạn hầu như phải học thêm nhiều công cụ mới trong mỗi dự án, điều đó khiến bạn cảm thấy dường như mình không thể hiện được tốt như mong đợi.

Ngay cả Einstein, nhà vật lý học nổi tiếng của thuyết tương đối, được xem như nhà bác học số một của thế kỷ 20, cũng đã từng tâm sự: "Công trình của đời tôi được người ta quý trọng quá đáng làm cho tôi thật áy náy. Tôi có cảm giác như bị buộc phải xem mình như là một người lừa đảo không chủ ý". Nhiều tài tử màn bạc, đạo diễn, nhạc sĩ ca sĩ, khoa học gia, nhà lãnh đạo quốc tế được quần chúng sùng bái cũng từng trải những cảm giác của hội chứng này.

Cách để chống lại hội chứng kẻ mạo danh là tập trung hơn vào những gì bạn học được trong những hoàn cảnh khó khăn. Theo nhà tâm lý học Carol Dweck, hội chứng kẻ mạo danh khiến bạn hoàn toàn bị kiểm soát bởi nỗi sợ hãi, lo lắng. Với một tư duy như vậy, những người mắc hội chứng này thường nhận thấy một cách rõ ràng những cảm xúc của chính mình – một kẻ yếu kém, mắc nhiều sai lầm và thực sự có quá nhiều hạn chế.

Sau đây là 7 phương pháp nhỏ giúp bạn chống lại hội chứng đáng ghét này:

1. Nhận thức được là hội chứng này tồn tại
2. Mỗi khi nhận được lời khen, hãy tiếp thu một cách thật khách quan. Mỗi lần bạn từ chối một lời khen là làm tổn thương người khen bạn rất nhiều
3. Đừng đánh đồng thành công của bạn với may mắn
4. Đừng nói về thành tích của mình với những câu: "chỉ là...", "đơn giản là..."
5. Giữ một cuốn sổ, ghi lại những trường hợp thành công hay thất bại của bạn, mỗi khi đọc lại bạn sẽ nghĩ về cả 2 thứ một cách thật công bằng
6. Nhận thức được hoàn hảo là điều không thể, rốt cuộc vấn đề sớm hay muộn cũng sẽ phát sinh, nhưng hãy giữ điều đó làm một động lực để bạn phấn đấu
7. Hãy tự hào về sự khiêm tốn