Soi máy bay cường kích số 1 của chủ nhà Olympic 2016

(Kiến Thức) - Máy bay cường kích AMX là một trong ba chiến đấu cơ chủ lực và là máy bay tấn công mặt đất số 1 của Brazil - nước chủ nhà Olympic 2016.

AMX International là một máy bay tấn công mặt đất, hỗ trợ trên không và làm nhiệm vụ trinh sát. Đây là một kết quả của một biên bản ghi nhớ giữa Italy và Brazil cho việc phát triển chung giữa 2 nước trong năm 1981. Trên cơ sở đó, AMX International, một liên doanh Ý-Brazil, được thành lập để phát triển, sản xuất máy bay. AMX được định danh là A-11 Ghibli trong Không quân Italy và A-1 trong Không quân Brazil.

Máy bay cường kích AMX có khả năng hoạt động ở tốc độ cận âm cao ở độ cao thấp, ngày và đêm. Nếu cần thiết, nó có thể hoạt động ở các căn cứ có đường băng dã chiến hoặc bị hư hỏng. Nó có tín hiệu hồng ngoại thấp và thiết kế giảm tiết diện radar để giúp ngăn ngừa bị phát hiện. Máy bay cũng được trang bị hệ thống phòng vệ điện tử tích hợp, tên lửa không-đối-không và pháo lắp ở mũi máy bay cung cấp khả năng tự vệ.

Trong đầu năm 1977, Không quân Italy đã đưa ra một yêu cầu chế tạo 187 máy bay tấn công để thay thế Aeritalia G.91 và Lockheed RF-104G Starfighter trong vai trò trinh sát. Thay vì cạnh tranh với các hợp đồng đấu thầu, Aeritalia (nay Alenia Aeronautica) và Aermacchi đồng ý một đề xuất chung cho các yêu cầu, vì cả hai công ty đã xem xét cùng phát triển của một dòng máy bay tương tự trong những năm trước. Ảnh: máy bay trinh sát Aeritalia G.91.

Trong những năm 1980, chính phủ Brazil thông báo rằng họ có ý định tham gia vào chương trình như là một mong muốn thay thế cho dòng máy bay Aermacchi MB-326. Vào tháng 7 năm 1981, chính phủ Italy và Brazil đồng ý về yêu cầu chung chế tạo máy bay, Embraer đã được mời tham gia với các đối tác khác. Yêu cầu sản xuất đặt ra là 187 máy bay cho Ý và 100 máy bay cho Brazil. Ảnh: máy bay Aermacchi MB-326.

Các tính năng chính mà được nhấn mạnh trong quá trình thiết kế là khả năng tiếp nhận và khả năng sống sót; AMX phải chịu được ít nhất một thất bại cho bất kỳ hệ thống nào trên máy bay mà không có bất kỳ sự suy giảm hiệu suất nào. Để đạt được điều này, các hệ thống quan trọng được nhân đôi và được bảo vệ. Việc sử dụng giáp cho buồng lái được xem xét nhưng cuối cùng bỏ do chi phí liên quan.

Tổng cộng có 7 nguyên mẫu máy bay được sản xuất cho các chương trình thử nghiệm. Nguyên mẫu đầu tiên được lắp ráp tại Italy, thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 15 tháng 5 năm 1984. Máy bay đầu tiên này đã gặp nạn trong chuyến bay thứ 5, khiến phi công thiệt mạng. Ngoài sự cố này, các cuộc thử nghiệm sau tiến triển suôn sẻ và không gặp sự cố nào.

Máy bay cường kích AMX sử dụng cánh chính lắp trên lưng máy bay. Nó sử dụng nhôm chủ yếu và sản xuất bằng phương pháp lắp ráp truyền thống, tuy nhiên một số bộ phận như cánh đuôi đứng và cánh đuôi ngang sử dụng vật liệu sợi carbon. Vì được chế tạo cho khả năng dễ tiếp nhận và dễ bảo trì, tất cả các hệ thống điện tử được cài đặt trực tiếp trong khoang bên dưới buồng lái trong một cách thức mà họ có thể hoạt động ở dưới mặt đất mà không sử dụng các thiết bị hỗ trợ.

Cánh chính được trang bị tấm cánh nhỏ lắp ở đầu cánh (leading egde slat), cánh tà (trailing edge flap) và tấm làm lệch dòng khí (spoiler) nằm trên cánh tà. Những tấm làm lệch dòng khí có chức năng như phanh gió và để chống ngóc đầu; cải thiện hiệu suất cất cánh và hạ cánh cũng như khả năng cơ động trong quá trình bay.

Máy bay của Brazil và Italy khác nhau đáng kể trong hệ thống điện tử, máy bay Italy được trang bị hệ thống chuẩn NATO trong khi Brazil thì không. Hệ thống bay sử dụng một máy tính điều khiển bay của General Electric. Khả năng đối kháng điện tử (ECM) bao gồm ăng ten thu thụ động trên cánh đuôi đứng và một hê thống gây nhiễu có vỏ bọc được gắn trên một giá treo vũ khí của máy bay.

AMX được trang bị 7 giá treo vũ khí với tải trọng vũ khí lên đến 4 tấn bao gồm bom, tên lửa, rocket… AMX của Italy được trang bị một pháo nòng xoay 20mm M61 Vulcan nằm ở bên trái, phía dưới mũi máy bay. Do Mỹ từ chối việc bán M61 đến Brazil, do đó AMX của họ được trang bị hai pháo 30mm DEFA 554.

AMX: Phiên bản cường kích 1 chỗ ngồi. Định danh ở Italy là A-11A.

AMX-T: Phiên bản cường kích/ huấn luyện 2 chỗ ngồi. Định danh ở Ý là TA-11A.

A-1M: Phiên bản A-1 nâng cấp của Brazil; bao gồm một radar Mectron SCP-01 Scopio, liên kết dữ liệu Embraer BR2, thiết bị dẫn đường hồng ngoại phía trước (FLIR), các hệ thống dẫn đường INS/GPS của Elbit, trang bị buồng lái kính, một hệ thống OBOGS mới và mũ bay tích hợp DASH IV.

A-11B: Định danh quân sự của Italy cho AMX nâng cấp theo chương trình ACOL (Aggionamento Capacità Operative e Logistiche - Khả năng nâng cấp hoạt động và hậu cần) từ năm 2012. AMX sẽ được trang bị thêm một hệ thống dẫn đường bằng laser quán tính (INS laser) mới, màn hình hiển thị trong buồng lái mới và cho phép máy bay trang bị bom tấn công có dẫn đường JDAM.