Tuy nhiên, đó có thể không phải là hành động cuối cùng vì Hoa Kỳ đang cố gắng siết chặt hơn nữa để bóp nghẹt tham vọng sản xuất chip tiên tiến của Trung Quốc.
ASML là nhà sản xuất chip hàng đầu trên thế giới và là nhà cung cấp thiết bị công nghệ có giá trị thị trường lớn nhất ở châu Âu.
ASML đã thông báo hôm 30.6 rằng kể từ ngày 1.9, công ty sẽ phải xin giấy phép từ chính phủ Hà Lan để xuất khẩu các hệ thống in thạch bản cực tím ngâm sâu (DUV) tiên tiến nhất của mình, bao gồm cả TWINSCAN NXT: 2000i và các mẫu máy phức tạp hơn.
Đáp lại, chính phủ Trung Quốc chỉ trích Mỹ "ép buộc" các quốc gia khác áp đặt các biện pháp phong tỏa công nghệ với nước này, "phá hoại các quy tắc thị trường và thương mại" cũng như sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Mao Ninh, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết trong cuộc họp báo hôm 30 tháng 6 rằng "Trung Quốc sẽ chú ý đến những diễn biến liên quan và kiên quyết bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của mình."
Bởi vì TWINSCAN NXT: 2000i cùng các công cụ cao cấp hơn được sử dụng cho quy trình 7 nanomet và 5 nanomet tiên tiến hơn, vốn đã gây khó khăn cho các nhà sản xuất chip Trung Quốc do sự kiểm soát xuất khẩu rộng hơn của Mỹ, tác động của các biện pháp kiểm soát xuất được cập nhật ban đầu có thể bị hạn chế.
Chiều rộng giữa các bóng bán dẫn trên chip được gọi là nanomet. Con số càng nhỏ thì chip càng cao cấp, nhưng nó cũng khó chế tạo hơn và tốn kém hơn.
Hiện tại, máy NXT: 1980i cấp thấp hơn của ASML (có thể sử dụng chip theo quy trình 10 nanomet) vẫn được phép bán cho Trung Quốc.
Từ lâu, Trung Quốc đã cấm xuất khẩu máy in thạch bản cực tím (EUV) của ASML sang nước này. Để sản xuất chip tiên tiến cho iPhone và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), TSMC (nhà sản xuất theo hợp đồng số 1 thế giới, có trụ sở tại Đài Loan), Samsung Electronics (hãng chip nhớ lớn nhất thế giới, trụ sở tại Hàn Quốc) và Intel (Mỹ) đã sử dụng EUV.
Lệnh cấm mới nhất từ Hà Lan không hoàn toàn gây ngạc nhiên vì ngay từ tháng 3, ASML đã cảnh báo rằng công ty có thể bị hạn chế xuất khẩu rộng rãi hơn với thiết bị sản xuất chip tiên tiến, nhưng điều đó cho thấy rằng các nỗ lực ngoại giao của Trung Quốc với Hà Lan không được lắng nghe.
Theo Liesje Schreinemacher, Bộ trưởng Ngoại thương Hà Lan, trong một bức thư gửi Quốc hội nước này vào tháng 3, chính phủ đã quyết định rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu hiện tại "cần được mở rộng vì lợi ích của an ninh quốc gia và quốc tế", nhưng không nêu tên bất kỳ quốc gia mục tiêu nào.
Các quan chức Trung Quốc đã đưa ra nhiều thông điệp cảnh báo và nhắc nhở kể từ đó trong nỗ lực thuyết phục Hà Lan dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip.
Đầu tháng 3, Mao Ninh nói trong một cuộc họp báo rằng Trung Quốc hy vọng Hà Lan sẽ "không lạm dụng các chế độ kiểm soát xuất khẩu và làm việc để bảo vệ lợi ích chung giữa Hà Lan với Trung Quốc cũng như các doanh nghiệp của hai nước."
Theo tờ Financieele Dagblad, cuối tháng 3, Tan Jian, Đại sứ Trung Quốc tại Hà Lan, cảnh báo rằng động thái này sẽ gây tổn hại đến quan hệ giữa hai chính phủ và Hà Lan có nguy cơ mất vị trí dẫn đầu về công nghệ sản xuất chip nếu tự cắt đứt khỏi thị trường lớn nhất thế giới.
Mặc dù có vẻ như các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới nhất từ Hà Lan đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Trung Quốc sử dụng thiết bị cấp thấp của ASML, nhưng điều đó có thể là dưới áp lực nhiều hơn từ Mỹ.
Theo nguồn tin của Reuters, Mỹ dự kiến sẽ áp đặt một quy định thậm chí sẽ ngăn cản ASML xuất khẩu máy NXT 80Di sang Trung Quốc.
Một số chuyên gia sản xuất chip tuyên bố rằng "toàn cầu hóa đã chết" tại hội nghị Semicon China ở Thượng Hải (Trung Quốc) hôm 29 tháng 6 với những hạn chế chặt chẽ hơn của Mỹ.
Theo Wei Shaojun, Giám đốc Viện Vi điện tử của Đại học Thanh Hoa và là thành viên của Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn Trung Quốc, Trung Quốc là nạn nhân lớn nhất của quá trình "phi toàn cầu hóa" trong ngành công nghiệp bán dẫn. Theo hội nghị, "khi toàn cầu hóa bị phá, mô hình ngành công nghiệp có những thiếu sót đáng kể vì Trung Quốc không thể hiện thực hóa việc phân bổ nguồn lực trên toàn cầu."
Tuy nhiên, một số người hy vọng rằng Trung Quốc cuối cùng có thể tìm ra một con đường khác phía trước. Han Di, Phó chủ tịch cấp cao của SMIC, nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, nói rằng nước này cần tìm ra những cách mới để tham gia vào chuỗi cung ứng xuyên biên giới.
Theo Han Di, "Hình thức hợp tác công nghiệp truyền thống đang đối mặt với những thách thức và cơ hội mới." Ông đề nghị Trung Quốc tập trung vào vật liệu và linh kiện chip cũng như mở rộng khả năng sản xuất chip tiên tiến.
Chính quyền Biden từ lâu đã ức chế Hà Lan và các quốc gia đồng minh, điều này đã ngăn cản Trung Quốc mở rộng hơn nữa ngành công nghiệp chip, dẫn đến những tiến bộ trong công nghệ như AI và điện toán lượng tử cũng như tăng cường sức mạnh quân sự.
Mỹ đã triển khai các biện pháp kiềm chế xuất khẩu rộng lớn, hạn chế việc bán một số chất bán dẫn tiên tiến và công nghệ sản xuất chip cho các công ty Trung Quốc.
Các quan chức Hà Lan và Nhật Bản đã đồng ý nguyên tắc tham gia chiến dịch của Mỹ vào tháng Giêng.
Các nguồn cung cấp thiết bị hàng đầu trên thế giới đến từ Mỹ, Hà Lan và Nhật Bản và họ có đủ trình độ để sản xuất chất bán dẫn tiên tiến nhất.
Theo ASML trước đây, các biện pháp này sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến triển vọng tài chính của họ trong năm 2023 hoặc dài hạn. ASML đã bị cấm bán EUV tiên tiến nhất của mình cho Trung Quốc kể từ năm 2019. Tuy nhiên, các biện pháp mới của Hà Lan đã không đạt đến mức độ như chính quyền Biden thực hiện vào tháng 10.2022 để hạn chế xuất khẩu máy móc và kiến thức sản xuất tới các hãng chip Trung Quốc.
Chính phủ của Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ Mỹ trong việc hỗ trợ tạo ra cuộc phong tỏa toàn cầu nhằm kìm hãm sự trỗi dậy của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất chip. Trung Quốc là một trong những thị trường lớn nhất của ASML, nhưng ASML là công ty giá trị nhất ở Hà Lan.
Theo một cách nào đó, tình huống của ông Mark Rutte tương tự như điều Peter Wennink, Giám đốc điều hành ASML, đang phải đối mặt. Trong khi căng thẳng giữa nước này và Trung Quốc gia tăng, ASML phụ thuộc vào Mỹ (đồng minh thân cận với Hà Lan) trong khi cố gắng bảo vệ một nguồn tăng trưởng quan trọng.
Peter Wennink lập luận rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu do Mỹ đưa ra chống lại Trung Quốc cuối cùng có thể thúc đẩy quốc gia châu Á phát triển thành công công công nghệ của riêng mình trong các máy sản xuất chip tiên tiến. Trong một cuộc phỏng vấn với trang Bloomberg tại trụ sở chính của ASML ở thành phố Veldhoven (Hà Lan), ông nói: "Bạn càng đặt Trung Quốc dưới áp lực thì càng có nhiều khả năng họ sẽ nỗ lực gấp đôi trong việc chế tạo các máy in thạch bản cạnh tranh với ASML. Các định luật vật lý ở Trung Quốc giống như ở đây."
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống