Thái tử bị nhốt vào cũi sắt là ai, không phải con ruột vua, Thái tử duy nhất lên ngôi.

Lý Thần Tông

Lý Dương Hoán, tên thật là Lý Thần Tông, sinh vào tháng 12 năm Đinh Mùi (tức 15/1/1128). Ông là vị vua duy nhất của nhà Lý được kế vị ngai vàng không phải do vua cha truyền lại. Lý Thần Tông được sinh vào tháng 6 năm Bính Thân (1116) tại hầu phủ ở kinh đô Thăng Long với tư cách là con trai của Sùng Hiền hầu và bà phu nhân họ Đỗ (không rõ tên). "Kiếp sau" của nhà sư Từ Đạo Hạnh được nói đến trong dân gian khi đề cập đến ông. Dương Hoán được vua Lý Nhân Tông chọn làm hoàng thái tử vì ông không có con trai, và ngôi vị này sau đó được truyền cho ông. Theo sách Đại Việt sử ký toàn thư, Lý Thần Tông là "cháu gọi Thánh Tông bằng ông, gọi Nhân Tông bằng bác, con của Sùng Hiền Hiền hầu, do phu nhân họ Đỗ sinh ra." Ông được nuôi trong cung và lên ngôi làm hoàng thái tử khi mới 2 tuổi. Nhân Tông bèn lên ngôi báu khi mới lên 2 tuổi.

0

Dưới thời vua Lý Nhân Tông vào năm 1075, khoa thi đầu tiên trong lịch sử Việt Nam được tổ chức. Kỳ thi thứ hai, được gọi là thi Lại viện, được tổ chức vào mùa xuân, tháng 2 năm 1077. Nhà Lý đã không tổ chức bất kỳ khoa thi nào từ thời vua Lý Thần Tông cho đến mười năm trị. Từ lần thi đầu tiên cho đến 66 năm sau, vào năm 1152, thời vua Lý Anh Tông, nhà Lý mới lại cho mở khoa thi điện. Năm 1165, triều đình mới bắt đầu tổ chức một khoa thi thứ hai được gọi là thi học sinh.

Con gái nhà quan phải tham gia xét tuyển làm phi tần, ai trượt mới được lấy chồng

Theo sử sách, Vua Lý Thần Tông là người có "tư chất thông tuệ, độ lượng rộng rãi, sửa sang chính sự, dùng người hiền tài, chung điều chính, nhiệm nhặt khúc nôi, không gì sai lệch." Tuy nhiên, vua đã từng ra một chiếu về vấn đề hôn nhân mà sử sách chê trách. Sách Đại Việt sử ký toàn thư viết rằng vào mùa xuân, tháng giêng, năm Canh Tuất (1130), vua "xuống chiếu cho con gái các quan không được lấy chồng trước, đợi sau khi chọn bổ sung vào hậu cung, người nào không trúng tuyển mới được lấy chồng." Sách viết: "Sau cung của vua Thiên tử thiếu gì cung tần, nếu có kén chọn thì cũng chỉ cần người hiền lành, đức hạnh. Là người ở trên dân, háo hức muốn chọn con gái của các bách quan mà cứ muốn chọn. Thần Tông có sự ham mê sắc đẹp trên tờ chiếu này, không hẹn mà giống nhau."

Chân Lạp

Hơn 2 vạn binh sĩ đã tấn công bến Ba Đầu (Nghệ An) vào năm 1128. Thần Tông sai Thái phó Lý Công Bình ra lệnh quân chính quy phối hợp với dân Nghệ An chống trả. Quân Đại Việt bắt được chủ tướng cùng 169 binh sĩ sau khi đánh tan quân Chân Lạp. Để tạ ơn Thần, người đã bảo vệ người Việt giữ nước, Vua Thần Tông đã đến các cung Thái Thanh, Cảnh Linh và các chùa quán ở Thăng Long để làm lễ. Đến tháng 8 năm 1132, Chiêm Thành và Chân Lạp hợp sức để cướp phá Nghệ An. Thần Tông sai quan Thái úy Dương Anh Nhị đã đánh đuổi quân hai nước. Hai nước phải đến bờ vực tiến cống vào năm 1134. Tô Phá Lăng, tướng nước Chân Lạp, lại mang quân vào cướp phá Nghệ An vào tháng 9 năm 1137. Thần Tông sai viên Thái phó Lý Công Bình đã đánh bại quân Chân Lạp. Thần Tông đại xá cho các tù phạm và trả lại ruộng đất mà trước đó quân dân đã tịch thu. Ngoài ra, ông đã ban hành chính sách ngụ binh ư nông, cho phép các binh lính thay phiên nhau trở lại làm ruộng cứ sáu tháng một lần. Kết quả là việc sản xuất nông nghiệp của Đại Việt đã mở rộng.

6

Vua Lý Thần Tông có sáu người con (ba hoàng tử và ba công chúa). Hoàng thử thứ hai Lý Thiên Lộ, sau này được lập làm vua thứ sáu của nhà Lý, là con của Lý Anh Tông.

1138

Vua Lý Thần Tông băng hà vào ngày 26 tháng 9 năm Mậu Ngọ (1138), khi ông 22 tuổi. Ông là vị vua Lý Thần Tông có tuổi thọ ngắn nhất. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, vua mất ở điện Vĩnh Quang. Quảng Nhân Sùng Hiếu Văn Vũ Hoàng Đế được các quan dâng tôn kính gọi là Thần Tông. Hoàng thái tử Thiên Tộ lên ngôi ở trước linh cữu sau khi vua mất, lúc bấy giờ mới 3 tuổi.