Biến đổi khí hậu là một trong những vấn đề tồi tệ nhất trên thế giới.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ngày 8/7 yêu cầu duy trì hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc về việc tài trợ chống biến đổi khí hậu nhằm giải quyết "mối đe hiện hữu" của tình trạng nóng lên toàn cầu.

Trong bối cảnh Mỹ đang nỗ lực giảm bớt bất đồng và nhấn mạnh các lĩnh vực hợp tác giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, bà Yellen đã có bài phát biểu trên trong khuôn khổ chuyến công du kéo dài 4 ngày tới Trung Quốc, không lâu sau chuyến thăm nước này của Ngoại trưởng Antony Blinken.

Mối quan tâm hàng đầu

Bà Yellen nói rằng với tư cách là hai nước phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất thế giới và là các nhà đầu tư lớn nhất về năng lượng tái tạo, Mỹ và Trung Quốc đều có trách nhiệm chung và có khả năng tiên phong trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và nhấn mạnh rằng đây là một lĩnh vực quan trọng của hợp tác.

Theo bà Yellen, biến đổi khí hậu là một trong những thách thức toàn cầu hàng đầu và Hoa Kỳ và Trung Quốc cần hợp tác để giải quyết chúng.

Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng rủi ro mất mùa ở nhiều "vựa bánh mỳ" trên toàn cầu đã bị đánh giá thấp và cần có một lời cảnh tỉnh về mối đe của biến đối khí hậu đối với hệ thống lương thực, theo một nghiên cứu công bố gần đây.

[Thế giới đã trải qua tháng 6 "nóng nhất trong lịch sử"]

Mặc dù là một ngành chịu tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu, sản xuất lương thực vừa là nguồn phát thải chính khiến hành tinh nóng lên.

Các nhà nghiên cứu của Mỹ và Đức đã xem xét khả năng một số vùng sản xuất lương thực lớn có thể ghi nhận sản lượng thấp trong nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Communications.

Tác giả chính Kai Kornhuber, nhà nghiên cứu tại Đại học Columbia và Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Đức, cho biết những điều kiện trên có thể dẫn đến tăng giá, mất an ninh lương thực và thậm chí là bất ổn dân sự.

Ông Kai Kornhuber khẳng định rằng những loại tình huống xảy ra đồng thời này đang thực sự bị đánh giá thấp, theo một cuộc phỏng vấn của hãng tin AFP.

Nghiên cứu này cũng kiểm tra dữ liệu mô hình khí hậu và quan sát từ năm 1960 đến năm 2014, sau đó xem xét các dự báo từ năm 2045 đến năm 2099.

Ở nhiều khu vực sản xuất cây trồng quan trọng nhất trên thế giới, các nhà nghiên cứu đã xem xét tác động của dòng không khí điều hướng các kiểu thời tiết.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng sự luân chuyển của các dòng không khí như vậy có tác động đáng kể đến các vùng nông nghiệp trọng điểm ở Bắc Mỹ, Đông Âu và Đông Á, làm giảm sản lượng thu hoạch tới 7%.

Ông Kornhuber cũng cung cấp ví dụ về sự chuyển động của dòng không khí có liên quan đến cả nhiệt độ cực cao ở các vùng của Nga và lũ lụt tàn phá ở Pakistan vào năm 2010, đều góp phần gây hại cho mùa màng.

Theo ông Kornhuber, nghiên cứu này sẽ là "một hồi chuông cảnh tỉnh về tác động của biến đổi khí hậu đối với lĩnh vực thực phẩm, với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và thường xuyên hơn."

Theo Kornhuber, chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng cho những rủi ro khí hậu phức tạp này trong tương lai và các mô hình hiện tại dường như không nắm bắt được điều này.

Chung tay ứng phó

Hội nghị thượng đỉnh về Hiệp ước Tài chính Toàn cầu mới, diễn ra vào cuối tháng 6 năm 2023, đã đưa ra cam kết thực hiện những bước đi nhỏ hướng tới nỗ lực giảm bớt gánh nặng nợ nần cho các quốc gia đang phát triển là nạn nhân của các cuộc khủng hoảng khí hậu và kinh tế.

Trong ngày đầu tiên của hội nghị, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva đã thông báo rằng các nước giàu đã cam kết sẽ phân bổ 100 tỷ USD từ một kênh tín dụng của tổ chức này (được biết đến là "quyền rút vốn đặc biệt") để hỗ trợ các nước đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu và đói giảm nghèo.

Trong khi đó, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) Ajay Banga nói rằng thể chế tài chính này sẽ cung cấp một cơ chế "ngừng" nghĩa vụ trả nợ đối với các quốc gia bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng kinh tế. Mục tiêu của cơ chế này là cho phép các quốc gia như vậy "tập trung giải quyết các vấn đề quan trọng trước mắt" và "không phải lo lắng về việc hoàn trả nợ."

Nước chủ nhà Pháp ca ngợi hội nghị là một cơ hội để các nhà lãnh đạo các quốc gia chia sẻ kiến thức về cách thức xây dựng đồng thuận.

Tuy nhiên, trong bối cảnh các nền kinh tế trên thế giới đang trì trệ do ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng liên tiếp trong những năm gần đây, lãnh đạo các nước đều cảm thấy khó khăn trước mắt để có thể đạt được những kết quả cụ thể sau hội nghị kéo dài hai ngày này.

Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh những thách thức tài chính ngày càng trở nên tồi tệ hơn về quy mô và mức độ nghiêm trọng.

Trong khi đó, các quốc gia đối mặt với cảnh báo rằng việc thế giới có thể giới hạn tình trạng ấm lên toàn cầu ở mức độ chấp nhận được hay không phụ thuộc vào khả năng gia tăng đầu tư quy mô lớn vào năng lượng sạch ở các quốc gia đang phát triển.

Theo ước tính gần đây của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, khoản đầu tư hàng năm chỉ để phát triển các nguồn năng lượng sạch ở các quốc gia đang phát triển sẽ cần tăng lên gần 2.000 tỷ USD trong vòng một thập kỷ tới.

Đây là khoản đầu tư cần thiết để có thể đạt được mục tiêu giới hạn sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp và nếu có thể đạt được mức dưới 1,5 độ C theo các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015.

Ông Banga khẳng định rằng WB có thể sử dụng việc "chủ động chấp nhận rủi ro" để khuyến khích các nhà đầu tư tư tư nhân tham gia nhiều hơn vào việc hỗ trợ các quốc gia đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ông Banga ước tính rằng các nỗ lực nhằm tăng cường năng lực cho vay và cải cách mô hình hoạt động của WB có thể giải phóng hàng tỷ đô la, mặc dù quá trình chuyển đổi năng lượng cần hàng nghìn tỷ đô la.

Khi nguồn vốn từ các chính phủ, các tổ chức từ thiện, WB và các ngân hàng phát triển đa phương không thể đủ để giúp các nước nghèo ứng phó và giảm bớt tác động của biến đổi khí hậu, thì nguồn vốn tư nhân đóng vai trò quan trọng.

Theo ông Banga, cách duy nhất là để lĩnh vực tư chấp nhận rủi ro như một cách hướng tới tương lai. Các công ty tư nhân muốn mang lại cổ tức cho các cổ đông và không thể chấp nhận rủi ro, nhưng WB có thể giúp họ chấp nhận rủi ro một cách có hiểu biết.

Ông Banga khẳng định rằng năng lượng tái tạo hiện có chi phí thấp hơn so với nhiên liệu hóa thạch.

Năng lượng giá rẻ là tiền đề quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội ở các nền kinh tế mới nổi, nhưng các giải pháp mới cần thiết để ngăn chặn mô hình tăng trưởng với lượng khí thải đáng kể hoặc để hy vọng giảm lượng khí thải vào năm 2050.

Khi có nhiều việc cần làm, ông Banga cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng đa phương và các tổ chức phát triển khác./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống