Bộ Công Thương giải thích việc tăng giá điện

Toàn xã hội luôn quan tâm đến thông tin về việc điều chỉnh giá điện vì điện là một mặt hàng đặc thù và quan trọng đối với nền kinh tế cũng như sinh hoạt của nhân dân. Bộ Công Thương vừa công bố thông tin chi tiết lý giải đầy đủ về việc cho phép tăng giá điện 3%.

Căn cứ điều chỉnh giá bán lẻ điện năm 2023

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, giá bán điện bình quân sẽ được xác định dựa trên: khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân do Chính phủ ban hành và Cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện thông quân (được thực hiện theo quy định tại Quyết định 24/2017/QĐ-TTg ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ).

Bộ Công Thương lý giải việc tăng giá điện

Giá điện có thể được điều chỉnh tăng từ tháng 5/2023.

Vào ngày 3 tháng 2 năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 02/2023/QĐ-TTg về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân, theo đó mức giá bán lẻ tối thiểu (chưa bao gồm thuế GTGT) là 1.826,22 đồng/kWh và mức giá bán lẻ tối đa (kWh) là 2.444,09 đồng/kWh.

Sau khi kiểm tra giá thành sản xuất kinh doanh điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), giá bán điện bình quân được xem xét, điều chỉnh theo biến động khách quan của thông số đầu vào của tất cả các khâu (phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều hành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ hệ thống điện) so với thông số được sử dụng để xác định giá bán điện bình quân hiện hành. Quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân (Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg) hàng năm.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã có các văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp về phương án giá bán lẻ điện bình quân năm 2023, dựa trên khung giá được Thủ tướng Chính phủ ban hành cùng với kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2022 của Tập đoàn. Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra, rà soát và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến về phương án điều chỉnh giá bán lẻ điện theo quy định tại Quyết định 24/2017/QĐ-TTg.

Áp lực từ chi phí đầu vào

Theo Quyết định số 648/QĐ-BCT được ban hành vào ngày 20/3/2019, giá bán lẻ điện bình quân hiện hành được xác định. Chi phí phát điện chiếm tỷ trọng lớn nhất trong việc điều chỉnh chi phí bán lẻ điện bình quân, được xác định bằng cách sử dụng các biến số như phát điện, truyền tải, phân phối, bán lẻ... Theo tính toán khoảng 83%, trong tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN, các khâu còn lại chiếm gần 17% (theo kết quả kiểm tra chi phí năm 2022 của EVN cho việc sản xuất kinh doanh điện).

Việt Nam đang định hướng giảm dần nhiệt điện than nhằm bảo vệ môi trường sống.

Giá bán lẻ điện bình quân tại thời điểm 20/3/2019 đã được tính toán trong bốn năm qua bằng cách sử dụng dữ liệu đầu vào, dữ liệu này đã trải qua nhiều biến động so với dữ liệu đầu vào.

Giá các loại nhiên liệu cung ứng cho sản xuất điện, chẳng hạn như than, xăng dầu và khí, đều tăng rất nhiều so với trước, dẫn đến giá điện ở nhiều nước tăng khá cao trước tác động của các biến động trên thế giới và các yếu tố cung - cầu thị trường. Chi phí nhiên liệu mà chúng ta phải nhập khẩu để sản xuất điện cũng tăng theo giá thế giới, làm tăng chi phí phát điện.

Cụ thể, giá than pha trộn năm 2022 tăng bình quân từ 34,7% đến 46,4% so với giá than pha trộn bình quân cho từng loại than năm 2021; giá than nhập khẩu năm 2022 cũng tăng mạnh so với năm 2021 (theo chỉ số giá than nhập NEWC Index năm 2022 tăng 163% so với bình quân năm 2021, đặc biệt có thời điểm tăng 411% so với bình quân năm 2013). Chi phí mua điện từ các nhà máy sử dụng than cũng tăng do giá than tăng cao. Giá khí thị trường bình quân năm 2022 tăng 27,4% so với bình quân năm 2013; giá điện từ các nhà máy tuabin khí tăng lên.

Chi phí mua điện của EVN tăng do giá nhiên liệu thế giới tăng và tỷ giá biến động. Tỷ giá tăng là một trong những nguyên nhân cơ bản, khách quan tác động đến chi phí sản xuất điện và giá đầu vào cho sản xuất điện.

Cơ cấu chi phí mua điện năm 2022: Chi phí mua điện từ các nhà máy nhiệt điện than chiếm tỷ trọng 47,9%, từ điện chiếm 20,9%, từ nhiệt điện khí chiếm 12,7%, từ năng lượng tái tạo chiếm 17,1% và phần còn lại từ nhập khẩu và nhiệt điện dầu chiếm 1,4%. Chi phí mua điện cao hơn so với ước tính giá điện bình quân hiện hành do cơ cấu nguồn điện phát từ nhiệt điện (than, khí) chiếm tỉ trọng cao.

Chính phủ, Bộ, ngành và Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã nỗ lực giữ giá điện trong bốn năm. Ngoài ra, Tập đoàn điện lực Việt Nam đã thực hiện năm đợt giảm giá điện (tổng số tiền hỗ trợ giảm tiền điện cho các khách hàng sử dụng điện bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 trong 05 đợt là khoảng 15.234 tỷ đồng) nhằm giảm bớt áp lực cho người dân, doanh nghiệp do ảnh hưởng của Covid-19 và khó khăn của nền kinh tế. Tuy nhiên, Ngành điện đang gặp rất nhiều khó khăn khi chi phí sản xuất kinh doanh điện tăng lên trong khi giá bán điện bình quân hiện hành giữ nguyên từ năm 2019 đến nay. Việc sản xuất kinh doanh thua lỗ là điều thường xuyên xảy ra.

Ngành điện cũng đã đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng để kéo điện tới các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, hộ gia đình chính sách, hộ nghèo... giúp cho 100% xã và 99,25% số hộ gia đình nông thôn trên toàn quốc sử dụng lưới điện quốc gia. Ngoài ra, tập đoàn đã tiếp nhận, quản lý và bán điện cho 11/12 huyện đảo trong cả nước; hàng năm, doanh nghiệp này đã bù lỗ hàng trăm tỷ đồng cho việc bán điện dưới giá thành ở các huyện đảo.

Các giải pháp bảo vệ an ninh năng lượng

Có thể khẳng định rằng việc điều chỉnh giá điện năm 2023 là cần thiết bắt nguồn từ thực tế đã nêu trên. Mặt khác, tăng giá điện chỉ là một trong nhiều cách tiếp cận được liệt kê để đảm bảo an ninh năng lượng, ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, cung cấp điện ổn định cho sản xuất và đời sống.

Sử dụng tiết kiệm điện là góp phần đảm bảo an ninh năng lượng.

EVN cần tiếp tục thực hiện định hướng chung của Đảng và Chính phủ đó là tiết kiệm, thực hiện các biện pháp tiết giảm chi phí, tăng doanh thu để đảm bảo khả năng cân đối tài chính năm 2023, bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước trong bối cảnh biến động giá nhiên liệu trên thế giới có tần suất và biên độ ngày càng lớn theo chiều hướng gia tăng.

Tiết kiệm năng lượng được coi là một trong những giải pháp quan trọng nhất trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Trong những năm qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã tích cực thực hiện tuyên truyền tiết kiệm điện và thực hiện triệt để các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm. hiệu quả; đẩy mạnh thực hiện điều chỉnh phụ tải phi thương mại tự nguyện ở khu vực phía Bắc, đặc biệt là trong các tháng từ tháng 5 đến tháng 8.

Cụ thể, Tổng công ty Điện lực miền Bắc đã ký kết thuận với hơn 97% số khách hàng sử dụng điện với sản lượng dưới 3 triệu KWh/năm; ký kết thuận với trên 94% số người sử dụng điện có sản lượng trên 3 triệu KW/năm; phối hợp xây dựng mô - đum dự báo phụ tải đối với nhóm khách hàng có sản lượng sử dụng điện khoảng 1 triệu KW/năm. Chỉ riêng Tổng công ty Điện lực TP Hồ Chí Minh đã tiết kiệm được 554 triệu kWh trong năm 2022, tương đương 2,04% sản lượng điện thương phẩm.

Thực hiện chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Bộ ngành, đảm bảo việc điều hành giá điện có lộ trình, xem xét việc tác động của giá điện đối với GDP, CPI, sản xuất và đời sống nhân dân trong nước ở mức thấp nhất. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có Quyết định số 377/QĐ-EVN ngày 27/4/2023 về việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, theo đó EVN quyết định điều chỉnh giá bán lẻ điện thông thường là 1.920,3732 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) từ ngày 4 tháng 5 năm 2023. Mức điều chỉnh này tương đương với mức tăng 3% so với giá điện bán lẻ bình quân hiện hành, đây là mức thấp hơn đáng kể so với kịch bản tăng giá mà Tập đoàn Điện lực việt Nam đã tạo và trình Bộ Công Thương xem xét trước đó.

Chính phủ, Bộ Công Thương cũng chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, xem xét các giải pháp khác để tối ưu hóa chi phí, giảm chi phí đầu vào, bao gồm: rà soát, thực hiện việc áp dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong hoạt động sản xuất kinh doanh điện, tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu và thực hiện chương trình tiết kiệm điện, nghiên cứu việc đàm phán với các nhà đầu tư, nhà cung cấp, hộ bán điện trên tinh thần lợi ích hài, rủi ro chia sẻ.

Năm 2022, EVN đã tiết kiệm 10% các chi phí thường xuyên, cắt giảm từ 20 - 30% chi phí sửa chữa lớn… nhờ đó đã tiết giảm chi phí là hơn 9.700 tỷ đồng; thực hiện các giải pháp tối ưu hóa dòng tiền, đạt hơn 7.900 tỷ đồng; vận hành tối ưu hệ thống điện, phát huy tối đa các nhà máy điện có chi phí thấp, giúp giảm chi phí mua điện gần 15.845 tỷ đồng… Tổng các khoản EVN đã triển khai thực hiện để tiết giảm chi phí là 33.445 tỷ đồng.

Thành công