Tổ chức tư vấn Strategic Perspectives vừa công bố một báo cáo mới, trong đó lần đầu tiên so sánh hiệu suất của năm nền kinh tế lớn về sản xuất, triển khai và đầu tư vào các công nghệ khử carbon.
Trung Quốc đang dẫn đầu trong thiết kế, chế tạo turbine điện gió. |
Báo cáo cho thấy các kế hoạch chuyển đổi quốc gia như Thỏa thuận xanh châu Âu, Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc, Đạo luật bảo tồn năng lượng của Ấn Độ, Chiến lược tăng trưởng xanh của Nhật Bản và gần đây hơn là Đạo luật giảm lạm phát của Hoa Kỳ đang được chuyển đổi thành các động lực tăng trưởng công nghiệp như thế nào.
Đáng ngạc nhiên là Strategic Perspectives đưa ra nhận định rằng Trung Quốc rõ ràng đang dẫn đầu trong hầu hết các lĩnh vực. Nước này cho thấy những tiến bộ lớn nhất trong việc sản xuất quang điện mặt trời, turbine gió (narcelle) và lithium cho pin, cũng như việc làm và đầu tư. Quốc gia này đặt mục tiêu chiếm một phần lớn thị trường phát thải ròng bằng 0 đang phát triển cũng như kiểm soát chuỗi cung ứng công nghệ và linh kiện cho phần còn lại của thế giới.
Các quốc gia Liên minh châu Âu (EU) cũng đang nhanh chóng loại bỏ carbon trong nền kinh tế của mình, với tỷ trọng sản xuất điện từ gió và mặt trời lớn nhất, chiếm 22% tổng nguồn điện vào năm 2022. EU cũng đang dẫn đầu về đầu tư và triển khai các hệ thống bơm nhiệt. Đây là đối thủ cạnh tranh mạnh nhất với Trung Quốc về việc làm xanh, doanh số bán xe điện chạy bằng pin, sản xuất điện gió và đầu tư (theo dữ liệu có trước khi Đạo luật giảm lạm phát của Hoa Kỳ được ban hành).
Các tác giả của một báo cáo mới cho biết, các chính sách chuyển dịch sang phát thải ròng bằng 0 đã tăng cường đáng kể khả năng cạnh tranh, an ninh năng lượng và sự thịnh vượng kinh tế trong tương lai.
Hoa Kỳ thực hiện mạnh mẽ nhất về đổi mới thông qua đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm (RD&D). Đó là cuộc đua ngang ngửa với Trung Quốc về chi tiêu tuyệt đối và với Nhật Bản nếu tính theo đầu người. Đạo luật giảm lạm phát dự kiến sẽ thách thức sự lãnh đạo của Trung Quốc và có thể cho phép Mỹ vượt qua EU về đầu tư, việc làm và chia sẻ năng lượng tái tạo trong điện năng.
Xe điện Ấn Độ sẽ phát triển theo cấp số nhân trên toàn cầu. |
Nhật Bản là đối thủ cạnh tranh mạnh về đổi mới nếu hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) được đánh giá trên cơ sở bình quân đầu người. Nếu tính cả các loại xe điện chạy pin, xe plug-in hybrid và xe hybrid thì Nhật Bản có số lượng xe loại này lớn nhất vào năm 2021. Nhật Bản có thể cạnh tranh hơn nhiều nếu đưa ra cam kết hoàn toàn về quá trình chuyển dịch năng lượng bằng việc loại bỏ dần than đá và tăng cường khuyến khích triển khai các hệ thống bơm nhiệt để sưởi ấm và làm mát.
Ấn Độ là một nền kinh tế mới nổi với tham vọng khẳng định vị thế của mình trong chuỗi cung ứng công nghệ phát thải ròng bằng 0 toàn cầu. Nước này vẫn phải đối mặt với một loạt thách thức khác nhưng những thách thức đó có thể được khắc phục nhanh hơn nếu nhận được nhiều hỗ trợ tài chính hơn. Ấn Độ đang đạt được tiến bộ trong việc kết hợp năng lượng mặt trời và năng lượng gió vào sản xuất điện, tăng gần gấp đôi thị phần so với số liệu năm 2017 (từ 5% lên 9%).
Với khoản đầu tư bổ sung, Ấn Độ có thể trở thành một điển hình về sự phát triển thành công trong lĩnh vực đưa phát thải ròng về 0 trong các lĩnh vực khác. Ngành công nghiệp xe điện của Ấn Độ dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 49% trong khoảng thời gian 2022-2030.
Báo cáo so sánh Trung Quốc, EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Ấn Độ và cho thấy: Một cuộc chạy đua toàn cầu để dẫn đầu về công nghệ không carbon đang diễn ra sôi nổi, với sự cạnh tranh của Trung Quốc, EU và Mỹ để giành vị trí dẫn đầu. Tất cả các quốc gia đang tìm cách định vị mình trong kỷ nguyên công nghiệp mới này, với những lợi ích kinh tế xã hội đi kèm với nó.
Trong đó, các thông số về sản xuất và đầu tư vào năng lượng tái tạo, xe điện chạy pin và máy bơm nhiệt mang lại lợi thế cạnh tranh cho các quốc gia đi đầu trong cuộc đua công nghệ.
Mặc dù xuất phát điểm của Ấn Độ không thể so sánh với sức mạnh tài chính của các nền kinh tế khác, nhưng nước này đang chứng minh rằng họ có tiềm năng lớn trong việc nâng cao tầm quan trọng của mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong khi đó, Nhật Bản vẫn chưa phát huy hết tiềm năng của nước này do chính sách yếu kém.
Bà Linda Kalcher, Giám đốc Điều hành của Strategic Perspectives nhấn mạnh: “Một kỷ nguyên công nghiệp mới dựa trên công nghệ không carbon đã xuất hiện. Trung Quốc, EU và Mỹ đang cạnh tranh để giành thị phần lớn nhất trên các thị trường toàn cầu đang phát triển và đảm bảo nguồn cung cho nhu cầu trong nước của họ. Trong một thế giới mà bạn dẫn đầu hoặc có nguy cơ bị bỏ lại phía sau, việc sản xuất các công nghệ không carbon sẽ trở thành điều kiện tiên quyết cho tăng trưởng công nghiệp, đổi mới và khả năng cạnh tranh”.
Bà Linda Kalcher giải thích: “Các công nghệ không carbon có tiềm năng thay thế nhiên liệu hóa thạch nhanh hơn một số người có thể nhận ra. Điều này có nghĩa là việc đặt ra các mốc thời gian tham gia đầy tham vọng tại COP28, cũng như trong nước, không chỉ đơn thuần là khát vọng mà còn phản ánh định hướng mà các nền kinh tế lớn đang hướng tới. Hỗ trợ tài chính có mục tiêu hoặc quan hệ đối tác kinh tế mới là rất quan trọng để đảm bảo tất cả các quốc gia có thể tham gia cuộc đua công nghệ và đủ khả năng chuyển đổi năng lượng một cách công bằng”.
Công nghiệp xanh của Việt Nam "hút" hàng trăm tỷ USD từ EU. |
Còn theo Neil Makaroff, Giám đốc Strategic Perspectives, cuộc đua phát triển công nghiệp phát thải ròng bằng 0 giữa các nền kinh tế lớn đang diễn ra. Sự dẫn đầu về công nghiệp của Trung Quốc đã chứng tỏ thành công trong việc thúc đẩy tăng trưởng và tạo việc làm, khiến Mỹ phải triển khai Đạo luật giảm lạm phát. Các quốc gia “lỡ chuyến tàu” trong quá trình chuyển đổi sang phát thải ròng bằng 0 có thể sẽ bị tụt lại phía sau trong phát triển công nghiệp, vẫn phụ thuộc nhiều vào khí đốt, dầu và than đá đang ngày càng tốn kém.
Neil Makaroff nhấn mạnh: “Trong khi châu Âu đang nhanh chóng triển khai năng lượng tái tạo, máy bơm nhiệt và xe điện, thì châu lục này không thể ngủ quên trên chiến thắng của mình. Để duy trì vị thế của mình trong cuộc đua toàn cầu hướng tới mức không phát thải ròng, đã đến lúc biến Thỏa thuận xanh châu Âu thành một kế hoạch tái công nghiệp hóa lớn. Xây dựng các nhà máy sản xuất tấm pin mặt trời, pin và máy bơm nhiệt sẽ không chỉ đảm bảo quá trình chuyển dịch sang phát thải ròng bằng 0 của châu Âu mà còn tạo ra việc làm có chất lượng”.
Các phân tích và đánh giá nêu trên dựa trên dữ liệu hiện có được trình bày với sự hỗ trợ của nhóm nghiên cứu quốc tế Zero Carbon Analytics.
Strategic Perspectives là một tổ chức tư vấn châu Âu hoạt động theo cách hợp tác với các chủ thể có cùng chí hướng để đảm bảo hành động hiệu quả về khí hậu là giải pháp cho vô số cuộc khủng hoảng mà EU đang phải đối mặt. Trên cơ sở các quan điểm quốc gia, Strategic Perspectives hoạt động nhằm mục đích thiết kế các đề xuất táo bạo thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang phát thải ròng bằng 0 được quản lý tốt, một xã hội công bằng hơn, định vị địa chính trị rõ ràng hơn của EU và một ngành công nghiệp có tương lai trên khắp châu Âu. |
Thành Công
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống