Tây Ban Nha: Mục tiêu tăng cường các siêu dự án hydro "xanh"

Theo ông Miguel Angel Fernandez, Giám đốc Trung tâm Hydrogen Quốc gia (CNH2) của Tây Ban Nha, "Mọi thứ đang diễn ra rất nhanh... Có rất nhiều sáng kiến mà chúng tôi không thể liệt kê ra hết."

Một khu vực nổi tiếng về hoạt động khai thác mỏ là Vùng Puertollano, nơi CNH2 có trụ sở chính. Bắt đầu từ mùa hè năm 2022, gã khổng lồ năng lượng Iberdrola đã bắt đầu xây dựng một địa điểm dự án thí điểm ở đây. Họ khẳng định rằng đây sẽ là nhà máy sản xuất hydro xanh lớn nhất châu Âu và sẽ được sử dụng để cung cấp năng lượng cho hoạt động công nghiệp hiện tại.

Sau khi hoàn thành giai đoạn thử nghiệm, những bể chứa khổng lồ màu trắng khổng lồ của cơ sở tiên phong này sẽ được kết nối với trang trại quang điện 100 MW. Cơ sở sẽ sản xuất tới 3.000 tấn hydro, giúp đáp ứng 10% nhu cầu tiêu thụ hàng năm của nhà máy sản xuất phân bón lân cận Fertiberia khổng lồ.

Theo Iberdrola, cơ sở này sẽ giúp gã khổng lồ tránh phát thải tới 48.000 tấn CO2 hàng năm. Tại địa điểm trên, doanh nghiệp này cũng muốn thử nghiệm năng lực sản xuất quy mô lớn.

Để đảm bảo đáp ứng "100%" nhu cầu của nhà máy phân bón trước khi mở rộng mô hình này sang các nhà máy Fertiberia khác, ông Javier Plaza, người đứng đầu bộ phận hydro xanh tại Iberdrola, cho biết: "Nếu dự án hoạt động, chúng tôi sẽ khởi động giai đoạn thứ hai với quy mô lớn hơn nữa."

“Sôi động”

Trong những tháng gần đây, nhiều đối thủ nặng ký trong lĩnh vực năng lượng của Tây Ban Nha (như Cepsa, Naturgy, Repsol) đã tham gia vào cuộc đua hydro xanh bằng cách tung ra những dây chuyền sản xuất sản phẩm từ điện tái tạo thay vì từ điện nhiên liệu hóa thạch như hydro "xám".

"Thung lũng hydro xanh Andalusia", một khu phức hợp công nghiệp bao gồm hai nhà máy khổng lồ với khả năng sản xuất 300.000 tấn khí đốt không carbon kể từ năm 2027, sẽ nhận được đầu tư trị giá 3 tỷ euro ở Andalusia (miền nam Tây Ban Nha). Theo chủ dự án, loại khí này sẽ chỉ thải ra hơi nước khi đốt. Trong lĩnh vực giao thông vận tải và công nghiệp, nhiều người đang đặt cược vào loại khí này để khử carbon.

Ngoài ra, 1,4 tỷ euro đã được rót vào một dự án ở xứ Basque (miền bắc), với sự tham gia của khoảng 60 doanh nghiệp. Và 15 trang trại quang điện sẽ hoàn tất xây dựng ở Asturias, nằm ở phía bắc, vào năm 2030 với công suất sản xuất hydro là 330.000 tấn.

Nhà nghiên cứu tại Đại học Pontificia Comillas ở Madrid, ông Rafael Co, nói rằng "Hiện nay, Tây Ban Nha đang rất sôi động", giúp họ nắm vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực hydro. Theo ông, điều này là khả thi vì Tây Ban Nha có nguồn tài nguyên năng lượng mặt trời và gió rất lớn.

Trên thực tế, Tây Ban Nha có tiềm năng "sản xuất hydro tái tạo với sản lượng lớn, không chỉ để phục vụ nhu cầu của chính họ mà còn đủ để xuất khẩu sang Bắc Âu. Theo Hiệp hội Hydro Tây Ban Nha (AeH2), có gần "50 dự án" đang được tiến hành.

Chính phủ Tây Ban Nha có kế hoạch đạt 4 GW công suất điện lắp đặt từ nay cho đến năm 2030, theo nội dung lộ trình được phê duyệt vào năm 2021. Tuy nhiên, ông Miguel Angel Fernandez dự đoán rằng "Xét thấy số lượng công bố trong vài tháng gần đây, chúng tôi sẽ đạt 14 - 15 GW."

Dẫn đường ống đến Pháp

Tuy nhiên, mục tiêu tăng tốc này là một canh bạc đối với Tây Ban Nha. Trên thực tế, hydro xanh hiện có chi phí sản xuất cao hơn nhiều so với hydro xám. Do đó, ngay cả khi chi phí biên giảm dần, loại năng lượng này vẫn chưa thể hiện được tiềm năng kinh tế, giúp lĩnh vực này duy trì thái độ lạc quan.

Theo ông Rafael Co, nỗ lực phổ biến hóa việc sử dụng hydro xanh sẽ khiến mặt bằng phương tiện vận tải hoặc cơ sở công nghiệp trải qua "sự biến đổi sâu sắc", làm cho thị trường hydro trở nên bấp bênh vì thiếu cân bằng giữa cung và cầu.

Vào tháng 1 năm 2023, bà Cani Fernandez, người đứng đầu Bộ Cạnh tranh Tây Ban Nha, đã lên tiếng cảnh báo: "Chúng tôi không thể tạo ra một nguồn cung quá lớn, vì lượng chi phí phát sinh sẽ làm "mất khả năng cạnh tranh trên tổng thể ngành công nghiệp của chúng tôi."

Madrid dựa vào hệ thống đường ống dẫn ngầm tương lai (H2Med), kết nối Barcelona và Marseille, để đảm bảo sản xuất. Đường ống này sẽ hỗ trợ vận chuyển 2 triệu tấn hydro mỗi năm vào năm 2030.

Tuy nhiên, dự án này phải giải quyết nhiều vấn đề, chủ yếu liên quan đến bản chất của khí hydro. Đây là những phân tử nhỏ, dễ bắt lửa và khó vận chuyển. Do đó, nhiều người nghi ngờ về thời hạn hoàn thành dự án đường ống này.

Tuy nhiên, gã khổng lồ Iberdrola cũng nhận thức được những khó khăn này. Theo ông Javier Plaza, "Đây là một cuộc đua dài hạn" và điều quan trọng là phải bắt đầu ngay lập tức, bất chấp rủi ro, vì "ai đi trước thì sẽ có lợi thế hơn."

Theo ông Miguel Angel Fernandez, Giám đốc Trung tâm Hydrogen Quốc gia (CNH2) của Tây Ban Nha, "Mọi thứ đang diễn ra rất nhanh... Có rất nhiều sáng kiến mà chúng tôi không thể liệt kê ra hết."

Một khu vực nổi tiếng về hoạt động khai thác mỏ là Vùng Puertollano, nơi CNH2 có trụ sở chính. Bắt đầu từ mùa hè năm 2022, gã khổng lồ năng lượng Iberdrola đã bắt đầu xây dựng một địa điểm dự án thí điểm ở đây. Họ khẳng định rằng đây sẽ là nhà máy sản xuất hydro xanh lớn nhất châu Âu và sẽ được sử dụng để cung cấp năng lượng cho hoạt động công nghiệp hiện tại.

Sau khi hoàn thành giai đoạn thử nghiệm, những bể chứa khổng lồ màu trắng khổng lồ của cơ sở tiên phong này sẽ được kết nối với trang trại quang điện 100 MW. Cơ sở sẽ sản xuất tới 3.000 tấn hydro, giúp đáp ứng 10% nhu cầu tiêu thụ hàng năm của nhà máy sản xuất phân bón lân cận Fertiberia khổng lồ.

Theo Iberdrola, cơ sở này sẽ giúp gã khổng lồ tránh phát thải tới 48.000 tấn CO2 hàng năm. Tại địa điểm trên, doanh nghiệp này cũng muốn thử nghiệm năng lực sản xuất quy mô lớn.

Để đảm bảo đáp ứng "100%" nhu cầu của nhà máy phân bón trước khi mở rộng mô hình này sang các nhà máy Fertiberia khác, ông Javier Plaza, người đứng đầu bộ phận hydro xanh tại Iberdrola, cho biết: "Nếu dự án hoạt động, chúng tôi sẽ khởi động giai đoạn thứ hai với quy mô lớn hơn nữa."

“Sôi động”

Trong những tháng gần đây, nhiều đối thủ nặng ký trong lĩnh vực năng lượng của Tây Ban Nha (như Cepsa, Naturgy, Repsol) đã tham gia vào cuộc đua hydro xanh bằng cách tung ra những dây chuyền sản xuất sản phẩm từ điện tái tạo thay vì từ điện nhiên liệu hóa thạch như hydro "xám".

"Thung lũng hydro xanh Andalusia", một khu phức hợp công nghiệp bao gồm hai nhà máy khổng lồ với khả năng sản xuất 300.000 tấn khí đốt không carbon kể từ năm 2027, sẽ nhận được đầu tư trị giá 3 tỷ euro ở Andalusia (miền nam Tây Ban Nha). Theo chủ dự án, loại khí này sẽ chỉ thải ra hơi nước khi đốt. Trong lĩnh vực giao thông vận tải và công nghiệp, nhiều người đang đặt cược vào loại khí này để khử carbon.

Ngoài ra, 1,4 tỷ euro đã được rót vào một dự án ở xứ Basque (miền bắc), với sự tham gia của khoảng 60 doanh nghiệp. Và 15 trang trại quang điện sẽ hoàn tất xây dựng ở Asturias, nằm ở phía bắc, vào năm 2030 với công suất sản xuất hydro là 330.000 tấn.

Nhà nghiên cứu tại Đại học Pontificia Comillas ở Madrid, ông Rafael Co, nói rằng "Hiện nay, Tây Ban Nha đang rất sôi động", giúp họ nắm vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực hydro. Theo ông, điều này là khả thi vì Tây Ban Nha có nguồn tài nguyên năng lượng mặt trời và gió rất lớn.

Trên thực tế, Tây Ban Nha có tiềm năng "sản xuất hydro tái tạo với sản lượng lớn, không chỉ để phục vụ nhu cầu của chính họ mà còn đủ để xuất khẩu sang Bắc Âu. Theo Hiệp hội Hydro Tây Ban Nha (AeH2), có gần "50 dự án" đang được tiến hành.

Chính phủ Tây Ban Nha có kế hoạch đạt 4 GW công suất điện lắp đặt từ nay cho đến năm 2030, theo nội dung lộ trình được phê duyệt vào năm 2021. Tuy nhiên, ông Miguel Angel Fernandez dự đoán rằng "Xét thấy số lượng công bố trong vài tháng gần đây, chúng tôi sẽ đạt 14 - 15 GW."

Dẫn đường ống đến Pháp

Tuy nhiên, mục tiêu tăng tốc này là một canh bạc đối với Tây Ban Nha. Trên thực tế, hydro xanh hiện có chi phí sản xuất cao hơn nhiều so với hydro xám. Do đó, ngay cả khi chi phí biên giảm dần, loại năng lượng này vẫn chưa thể hiện được tiềm năng kinh tế, giúp lĩnh vực này duy trì thái độ lạc quan.

Theo ông Rafael Co, nỗ lực phổ biến hóa việc sử dụng hydro xanh sẽ khiến mặt bằng phương tiện vận tải hoặc cơ sở công nghiệp trải qua "sự biến đổi sâu sắc", làm cho thị trường hydro trở nên bấp bênh vì thiếu cân bằng giữa cung và cầu.

Vào tháng 1 năm 2023, bà Cani Fernandez, người đứng đầu Bộ Cạnh tranh Tây Ban Nha, đã lên tiếng cảnh báo: "Chúng tôi không thể tạo ra một nguồn cung quá lớn, vì lượng chi phí phát sinh sẽ làm "mất khả năng cạnh tranh trên tổng thể ngành công nghiệp của chúng tôi."

Madrid dựa vào hệ thống đường ống dẫn ngầm tương lai (H2Med), kết nối Barcelona và Marseille, để đảm bảo sản xuất. Đường ống này sẽ hỗ trợ vận chuyển 2 triệu tấn hydro mỗi năm vào năm 2030.

Tuy nhiên, dự án này phải giải quyết nhiều vấn đề, chủ yếu liên quan đến bản chất của khí hydro. Đây là những phân tử nhỏ, dễ bắt lửa và khó vận chuyển. Do đó, nhiều người nghi ngờ về thời hạn hoàn thành dự án đường ống này.

Tuy nhiên, gã khổng lồ Iberdrola cũng nhận thức được những khó khăn này. Theo ông Javier Plaza, "Đây là một cuộc đua dài hạn" và điều quan trọng là phải bắt đầu ngay lập tức, bất chấp rủi ro, vì "ai đi trước thì sẽ có lợi thế hơn."

Ngọc Duyên

AFP

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống