Biến đổi khí hậu đe dọa khả năng tác chiến dưới nước của NATO

Theo nghiên cứu do hai chuyên gia Andrea và Mauro Gilli thuộc Cao đẳng Quốc phòng NATO thực hiện, biến đổi khí hậu đang làm thay đổi cấu trúc vật lý của đại dương, đặc biệt là ở Bắc Đại Tây Dương và Tây Thái Bình Dương – hai khu vực trọng yếu đối với chiến lược an ninh của khối.

Theo trang RFI, Sonar (hệ thống sử dụng sóng âm để phát hiện tàu ngầm) phụ thuộc lớn vào nhiệt độ, áp suất và độ mặn của nước biển - những yếu tố đang biến đổi nhanh chóng do hành tinh nóng lên, băng tan và nước ngọt hòa lẫn vào đại dương. Những thay đổi này khiến âm thanh di chuyển kém hiệu quả, làm giảm phạm vi hoạt động của sonar.

Kết quả nghiên cứu, dựa trên dữ liệu từ năm 1970–1999 và so sánh với dự báo giai đoạn 2070–2099, cho thấy mức độ suy giảm đáng lo ngại. Tại Bắc Đại Tây Dương, phạm vi phát hiện tàu ngầm có thể giảm từ 60 km xuống còn 35 km vào cuối thế kỷ này. Tại Tây Thái Bình Dương, khoảng cách giảm từ 10 km xuống còn 7 km.

Dù sự thay đổi chỉ vài chục kilomet, các chuyên gia nhấn mạnh điều này có thể làm đảo lộn cán cân chiến lược. Theo các chuyên gia quân sự, việc tàu ngầm trở nên khó phát hiện hơn có thể tạo điều kiện cho Nga gia tăng tuần tra dưới nước, buộc NATO phải phân tán lực lượng, tái bố trí thêm tàu và máy bay ở Đại Tây Dương, đồng thời làm suy yếu hiện diện tại Thái Bình Dương.

NATO từng cảnh báo biến đổi khí hậu là “hệ số nhân đe dọa”, và nghiên cứu trên là lần đầu tiên vấn đề này được lượng hóa rõ ràng trong lĩnh vực quân sự cốt lõi. Giới chuyên gia cho rằng để ứng phó, các nước thành viên NATO cần đầu tư vào công nghệ sonar thế hệ mới, sử dụng nhiều thiết bị không người lái dưới nước hơn và thay đổi cách thức tuần tra trên biển.

Tại hội nghị thượng đỉnh NATO gần đây, các lãnh đạo đã thống nhất tăng ngân sách quốc phòng. Tuy nhiên, theo nghiên cứu, phần ngân sách bổ sung sẽ không chỉ dành cho xe tăng hay máy bay chiến đấu, mà còn cần được phân bổ cho nghiên cứu đại dương, phát triển công nghệ định vị và các hệ thống không người lái hiện đại hơn – những công cụ thiết yếu để thích ứng với môi trường an ninh đang biến động.