Căng thẳng Israel-Iran: Khám phá kho máy bay quân sự của Iran

Máy bay thuộc biên chế của Không quân Iran do nhiều nhà sản xuất cung cấp, phần nhiều là Nga, Trung Quốc, cũng có một số máy bay do Mỹ sản xuất.

Trong khu vực Trung Đông, Iran là một trong những quốc gia có lực lượng vũ trang hùng mạnh, là mối lo ngại đối với Mỹ và các đồng minh, đặc biệt là Israel. Mặc dù phải chịu một loạt lệnh cấm vận sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979, quốc gia này vẫn duy trì được hoạt động của lực lượng không quân. Tuy nhiên, số lượng máy bay của nước này giảm nhiều sau các cuộc xung đột tiêu hao với nước láng giềng Iraq trong thập niên 1980 và cuộc xung đột với Israel những năm gần đây.

Hãy cùng xem Không quân Iran có những máy bay chiến đấu nào?

Máy bay chiến đấu F-14A Tomcat

F-14 Tomcat là một trong những máy bay chiến đấu mạnh nhất của Iran. Tổng cộng, 80 chiếc đã được mua dưới thời chính quyền Shah Reza Pahlavi, nhưng chỉ có 79 chiếc được giao. Chiếc máy bay cuối cùng bị mắc kẹt ở Mỹ sau Cách mạng Hồi giáo.

Iran tuyên bố rằng một số máy bay Tomcat đã được nâng cấp lên tiêu chuẩn F-14AM với sự giúp đỡ của Nga. Tuy nhiên, chi tiết về việc nâng cấp không được tiết lộ.

Máy bay chiến đấu F-14A Tomcat. Ảnh: aeroflap.com

F-14 do Tập đoàn Grumman sản xuất là máy bay siêu âm, 2 chỗ ngồi, cánh cụp cánh xòe, tự động điều chỉnh để đạt hiệu suất tối ưu ở tốc độ và độ cao khác nhau. Được trang bị 2 động cơ phản lực, máy bay có thể đạt vận tốc vượt Mach 2 (gấp 2 lần tốc độ âm thanh, tương đương 2.472km/giờ) ở độ cao lớn và Mach 1 (1.236km/giờ) khi bay sát mặt biển. Nhiệm vụ chính là tấn công chính xác vào các mục tiêu trên mặt đất, chiếm ưu thế trên không và bảo vệ hạm đội. Ngoài ra, máy bay còn làm nhiệm vụ dẫn đường, chế áp điện tử.

Tomcat có khả năng triển khai nhiều loại vũ khí không đối đất (bom GP dòng MK-80, LGB và JDAM) theo nhiều cấu hình khác nhau, đồng thời mang theo tên lửa không đối không AIM-7, AIM-9 và AIM-54. Với hệ thống hình ảnh chiến thuật nhanh (FTI), F-14 có thể truyền và nhận hình ảnh mục tiêu/trinh sát trong khi bay để cung cấp khả năng tấn công nhanh.

Sĩ quan radar ngồi sau phi công, theo dõi hệ thống vũ khí và có thể theo dõi tới 24 máy bay địch ở khoảng cách xa 314km, đồng thời dẫn đường cho tên lửa tầm xa tới 6 máy bay trong số đó. Tên lửa tầm trung và tầm ngắn cũng có thể được mang dưới cánh và trong thân máy bay, cũng như bom để tấn công các mục tiêu trên mặt nước.

Máy bay McDonnell Douglas F-4 Phantom II

Phantom là máy bay chiến đấu tầm xa, siêu thanh, 2 động cơ, hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết. F-4 Phantom sử dụng những tiến bộ trong công nghệ radar và tên lửa để tấn công máy bay địch ngoài tầm nhìn. Đây là dòng máy bay chiến đấu phản lực được sản xuất nhiều nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Máy bay chiến đấu F-4E Phantom II của IRIAF. Ảnh: aeroflap.com

Iran đã mua khoảng 225 máy bay chiến đấu F-4 thuộc các biến thể trinh sát D, E và RF-4E. Ngày nay, hàng chục máy bay vẫn còn hoạt động và một số đã được nâng cấp. Iran cũng là quốc gia duy nhất vẫn vận hành biến thể F-4D.

Dài 17,6m, sải cánh 11,5m, F-4 đã có những nâng cấp đáng kể đối với động cơ, thiết bị điện tử hàng không và vũ khí, với một khẩu pháo quay M61 Vulcan để đáp ứng yêu cầu không chiến tầm gần, tên lửa tiên tiến AIM-4 Falcon, AIM-7 Sparrow và AIM-9 Sidewinder, và khả năng mang tới 8.480kg bom, tên lửa. Theo đánh giá của Tập đoàn Boeing, F-4 đã thực hiện được mọi nhiệm vụ quân sự từ chiếm ưu thế trên không, hỗ trợ hỏa lực, đánh chặn, chế áp phòng không, tấn công tầm xa, phòng thủ hạm đội, đến tấn công và trinh sát.

Đội hình máy bay chiến đấu F-5E và F-5F của Iran

Iran đã trang bị cho không quân nước này cả máy bay chiến đấu F-5A/B Freedom Fighter và máy bay chiến đấu F-5E/F Tiger II. Trong khi mẫu A/B đã được cho nghỉ hưu, thì Tiger vẫn đang được sử dụng. Iran đã nhận được 166 máy bay chiến đấu F-5E và F-5F kể từ năm 1974. Cũng như F-4, một số lượng lớn máy bay F-5 cũng thu hẹp dần qua chiến đấu, nhưng Tiger vẫn là một khí tài quan trọng đối với IRIAF. Iran đã sửa đổi và hiện đại hóa một số máy bay Tiger thành HESA Saeqeh.

Máy bay chiến đấu F-5E/F. Ảnh: aeroflap.com

Northrop F-5 gồm 2 mẫu chính là phiên bản gốc F-5A/B Freedom Fighter và phiên bản nâng cấp F-5E/F Tiger II. F-5E Tiger II là phiên bản nâng cấp của dòng tiêm kích hạng nhẹ siêu thanh F-5 do Tập đoàn Northrop sản xuất. Dài 14,45m, sải cánh 8,13m, cao 4,08m, tiêm kích hạng nhẹ này hoạt động với hiệu suất ấn tượng của một tiêm kích chiến thuật, đạt tốc độ 1.487 km/giờ, độ cao tối đa 15.392m, bán kính tác chiến 313,8km. Máy bay được trang bị 2 súng M39A2 cỡ nòng 20mm cộng thêm các giá treo có thể mang theo 1.995kg vũ khí. Mặc dù chủ yếu được thiết kế cho vai trò chiếm ưu thế trên không vào ban ngày, máy bay cũng có khả năng tấn công mặt đất.

Máy bay chiến đấu HESA Saeqeh F-5 của Không quân Iran. Ảnh: aeroflap.com

Máy bay ném bom Sukhoi Su-24MK Fencer-D

Năm 1991, đội bay của IRIAF được “bổ sung” 24 máy bay phản lực tấn công mặt đất Su-24. Sau đó, Iran đã mua thêm khoảng 6 đến 12 máy bay từ Nga và các quốc gia thành viên khác của Liên Xô cũ.

Năm 2011, Tướng Mohammad Alavi, Phó tư lệnh Không quân Iran, tuyên bố IRIAF đã thử nghiệm tên lửa chống radar sản xuất trong nước trên máy bay Su-24.

Một chiếc Sukhoi Su-24MK của Không quân Iran. Ảnh: aeroflap.com

Sukhoi Su-24MK là phiên bản xuất khẩu của Su-24M, dài 22,5m, sải cánh 10,7-17,6m, cao 6,2m, trang bị 2 động cơ phản lực Saturn/Lyulka AL-21F-3A. Su-24MK được điều khiển bởi phi hành đoàn gồm 2 người. Máy bay đạt tốc độ tối đa 1.315km/giờ, phạm vi hoạt động 1.050km, nặng 38.404kg với trọng lượng cất cánh tối đa 43.755kg. Máy bay được trang bị hệ thống tấn công dẫn đường PNS-24 Tigr, hệ thống phòng thủ Filin-N, máy thu cảnh báo radar Beryoza (Birch) SPO-15, máy gây nhiễu SPS-161, hệ thống tham chiếu quán tính dựa trên con quay hồi chuyển (IRS), bộ đáp ứng nhận dạng bạn-thù (IFF). Về vũ khí, máy bay được trang bị bom dẫn đường laser 500 và 1.500kg, tên lửa dẫn đường laser/TV Kh-25 và Kh-29L/T, tên lửa chống radar Kh-58 và Kh-14 (AS-12 'Kegler') và Kh-59 (AS-13 'Kingbolt')/tên lửa dẫn đường tìm kiếm mục tiêu TV Kh-59M.

Máy bay MiG-29 Fulcrum

Iran nhận những chiếc MiG-29 đầu tiên hồi tháng 6-1990. Hiện trong biên chế IRIAF có 19 chiếc MiG-29. Các máy bay được vận hành bởi hai phi đội chịu trách nhiệm phòng không cho Tehran.

MiG-29 của Không quân Iran tại sân bay Mehrabad. Ảnh: aeroflap.com

MiG-29 là máy bay phản lực chiến đấu thế hệ thứ tư, 2 động cơ, được trang bị hệ thống tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại. Cùng với máy bay chiến đấu Su-27, MiG-29 được phát triển để chống lại các tiêm kích mới như F-15 ‘Eagle’, F-16 Fighting Falcon. Về vũ khí, MiG-29 của Iran sử dụng pháo GSh-30-1 cỡ nòng 30mm và tên lửa R-27, R-73.

Máy bay Dassault Mirage F-1EQ/BQ

Trước cuộc xung đột với Mỹ và Liên minh, Iraq có 88 máy bay chiến đấu Mirage F-1 thuộc các biến thể EQ và BQ. Trong số này, 24 chiếc được đưa đến Iran, biên chế cho phi đội IRIAF. Đây là máy bay chiến đấu một chỗ ngồi, nặng 7,4 tấn khi không tải. Trọng lượng nhẹ khiến nó đặc biệt phù hợp cho mục đích đánh chặn. Một trong những tính năng của Mirage F-1 là khả năng thay đổi tốc độ. Nó có thể bay ở Mach 2 (2.472km/giờ) và hạ cánh ở tốc độ 231km/giờ, nhờ vào khả năng tăng lực nâng phi thường của cánh từ mũi cạnh trước.

Máy bay Dassault Mirage F-1BQ của IRIAF. Ảnh: aeroflap.com

Chengdu (Thành Đô) F-7N/FT-7N Airguard

Vào giữa những năm 1980, Tehran đã mua 20 tiêm kích F-7N và FT-7N Airguard của Trung Quốc, một biến thể xuất khẩu của Chengdu J-7 (phiên bản Trung Quốc của MiG-21F-13).

F-7N là phiên bản tiêm kích một chỗ ngồi, trong khi FT-7N là phiên bản huấn luyện hai chỗ ngồi. Dòng tiêm kích này do Tập đoàn máy bay Thành Đô (Trung Quốc) thiết kế và sản xuất.

Máy bay chiến đấu F-7N và FT-7N của IRIAF. Ảnh minh họa: aeroflap.com

Máy bay có thể thực hiện nhiệm vụ tấn công mặt đất trong mọi điều kiện thời tiết. Nó có thể bay lên độ cao lớn hơn bằng cánh delta ở tốc độ siêu thanh và cận âm. Máy bay có thân nhỏ, được trang bị động cơ mạnh, phù hợp cho mục đích phòng không do có khả năng tấn công tầm ngắn. Máy bay được trang bị radar Super Skyranger, radar FIAR Grifo-7 mkII (xuất khẩu) và radar Type 226 PD.

Về vũ khí, J-7/F-7 được trang bị 2 pháo 30mm, bắn với tốc độ 60 phát/phút. Nó có thể mang tải trọng lên tới 2.000kg. J-7 được trang bị tên lửa không đối không (AAM) PL-2, PL-5, PL-7, PL-8, PL-9, Magic R.550 và AIM-9, bom không điều khiển nặng từ 50-500kg, một ống phóng rocket 55mm và một ống phóng rocket 90mm.

MAI HƯƠNG (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.