Chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân đã ghi đậm dấu ấn trong tiềm thức của nhân dân và chiến sĩ trên mọi miền đất nước trong 64 năm đã trôi qua kể từ ngày nó được phát sóng lần đầu tiên trên làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam. Những bản tin, phóng sự, bình luận nóng hổi từ chiến trường, những bản tin thắng trận từ trận địa đã làm nức lòng quân và dân cả nước.
Chương trình tiếp tục đưa cánh sóng lan tỏa, vang xa, phản ánh sinh động các hoạt động quân sự, quốc phòng, đáp ứng nhu cầu thông tin của thính giả, khi đất nước đang bước vào thời kỳ mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chương trình cũng liên tục đưa ra những đổi mới mang tính sáng tạo, đột phá để nhịp cùng các chương trình của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV).
Khi trả lời phỏng vấn của phóng viên nhân dịp kỷ niệm 64 năm ngày Chương trình Phát thanh Quân đội phát sóng số đầu tiên (16/3/1959-16/3/2023), Phó Tổng Giám đốc VOV Phạm Mạnh Hùng cũng đã khẳng định điều này.
"Thư ký" về báo chí thời đại
PV: Thưa ông, công chúng có thể tiếp cận dễ dàng hơn với các thông tin của đời sống xã hội trên không gian mạng nhờ sự phát triển bùng nổ của Internet, trong khi phát thanh vẫn là một hình thức báo chí truyền thống. Điều này có làm cho chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân nói chung và phát thanh nói chung bị chậm so với các hình thức báo chí hiện đại không?
Nhà báo Phạm Mạnh HùngTrong những năm gần đây, báo chí đã trải qua những thay đổi đáng kể do sự phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ. Vai trò, vị thế của phát thanh đã giảm đi do sự xuất hiện của nhiều loại hình, phương tiện và cách thức truyền thông mới, tưởng như trong cuộc cạnh tranh khốc liệt đó không phải. Theo thống kê, 50% số người tham gia vào mạng, môi trường Internet, yêu cầu nghe. Đấy là một tín hiệu rất tích cực của phát thanh.
Và với rất nhiều nền tảng xuyên biên giới, không chỉ là những nền tảng truyền thống như AM hay FM, các chương trình phát thanh, các nội dung có tính chất phát thanh đã được xuất hiện trên các tần số. Đối với phát thanh nói riêng và báo chí nói chung nói chung, nó mở ra một không gian vô tận.
Ngày nay, các sản phẩm phát thanh không bị hạn chế bởi vùng địa lý, phát sóng AM, FM, mà chúng ta có thể phát triển các nền tảng số. Các chương trình phát thanh Quân đội nhân dân có thể tiếp cận với công chúng ở bất cứ nơi nào trên thế giới, nơi nào có mạng ngoài việc xuất hiện trên biên giới ở Việt Nam.
Tôi được biết rằng thời gian nghe phát thanh của công chúng ở các nước phát triển rất nhiều vì nó phù hợp với các đối tượng công chúng đang di chuyển. Khi họ lái xe ô tô hoặc tham gia các phương tiện vận tải, họ không có điều kiện để đọc và xem. Ngôn ngữ nói, tiếng nói và phát thanh là lợi thế, cung cấp thông tin rất phong phú, đa dạng cho công chúng, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng.
PV: Chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân cũng có những đổi mới về nội dung, phương pháp và cách thức thể hiện để bắt nhịp được xu hướng của báo chí hiện đại và nhập vào dòng chảy thông tin được phản ánh trên Đài Tiếng nói Việt Nam. Ông nghĩ gì về sự đổi mới này?
Nhà báo Phạm Mạnh HùngTrên sóng phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam, vào năm 1959, Chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân, một chương trình chuyên đề, đã được định hình rất sớm. Mỗi thời đại đều có sự liên kết chặt chẽ của Phát thanh Quân sự nhân dân với lịch sử đấu tranh cách mạng của quốc gia, phản ánh chân thực, sinh động và là "thư ký" của thời đại về các phương tiện truyền thông. Trong thời gian chiến tranh và thời kỳ bình, Đài Tiếng nói Việt Nam và Phát thanh Quân đội Nhân dân đã thực hiện rất xuất sắc nhiệm vụ của mình.
Trong những năm gần đây, khi chính sách của Đảng và Nhà nước về hội nhập sâu rộng vào đời sống thế giới và trở thành thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, Phát thanh Quân đội nhân dân cũng có rất nhiều đổi mới. Chúng tôi đã thể hiện quan điểm xây dựng nền quốc phòng của Đảng và Nhà nước trong các tin bài phóng sự, các chương trình talk show, chương trình đàm, phỏng vấn... qua đó làm rõ hơn quan điểm và chiến lược quốc phòng của Việt Nam, quan điểm ngoại giao của Việt Nam, để không chỉ công chúng trong nước hiểu mà các đối tác quốc tế cũng hiểu được chính sách quốc phòng vì bình của Việt Nam, chính sách quốc phòng mang tính tự vệ của Việt Nam.
Chúng tôi đặc biệt đã thực hiện đầy sáng tạo hơn là cứng nhắc. Chúng ta thể hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, thể loại phong phú, đa dạng để giúp công chúng dễ tiếp cận hơn. Lãnh đạo Đài nhận thức rõ, ghi nhận và đánh giá cao những cố gắng đổi mới đó của các đồng nghiệp Phát thanh Quân đội nhân dân. Nghe các chương trình Phát thanh Quân đội trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam không bị chênh so với xu hướng đổi mới phát thanh nói chung của Đài Tiếng nói Việt Nam. Đây là những tín hiệu rất tích cực.
Tôi tin rằng Chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân cần tiếp tục phát huy để biến nó thành một bộ phận hữu cơ trong dòng chảy của các chương trình phát thanh trên các kênh phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam.
"Đóng gói" cho phù hợp với môi trường số và phân phối trên các môi trường số
PV: Ông có thể gợi mở những hướng đi trong thời gian tới để Chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân nhịp sâu rộng hơn trong dòng chảy thông tin được phản ánh trên Đài Tiếng nói Việt Nam, ở góc độ vừa là thính giả vừa là lãnh đạo Đài.
Nhà báo Phạm Mạnh HùngĐể phản ánh được các hoạt động của quân đội trong thời kỳ hiện nay, trước tiên Phát thanh Quân đội nhân dân phải bám sát vào hoạt động của quân đội và nhu cầu nhiệm vụ chính trị hiện nay của chúng ta.
Phát thanh Quân đội nhân dân cũng phải đồng hành với cuộc sống, theo dõi hơi thở của cuộc sống, những vấn đề hệ trọng của đất nước, những vấn đề mới được công chúng quan tâm, quân đội quan tâm, các sĩ quan, chiến sĩ, người thân và gia đình của những người lính quan tâm. Chúng ta sẽ chinh phục được công chúng nếu chúng ta nắm bắt được những điều này và triển khai những đề tài hay, những câu chuyện gắn với mối quan tâm của công chúng.
Người dân ở Việt Nam rất quan tâm đến sức mạnh quốc phòng của đất nước, đặc biệt là khả năng bảo vệ độc lập chủ quyền của đất nước. Chúng ta sẽ thu hút công chúng nếu chúng ta tuyên truyền một cách khéo léo và đưa thông tin một cách phong phú, đa dạng. Như triển lãm quốc phòng đã được tổ chức tại Hà Nội cuối năm 2022. Những câu chuyện về sự tiến bộ của Việt Nam trong chính sách quốc phòng, việc sản xuất vũ khí tự vệ, việc hợp tác với các quốc gia lớn và các quốc gia có nền công nghiệp quốc phòng nổi trội. Những thông tin này rất được công chúng quan tâm.
PV: Như ông vừa nói, điều quan trọng hơn là chúng ta phải cung cấp cho thính giả thông tin mà họ đang cần, thay vì chỉ nói về những gì chúng ta đang có.
Nhà báo Phạm Mạnh HùngĐúng là hai điều này không mâu thuẫn với nhau. Do đó, những người làm phát thanh phải nắm bắt được nhu cầu thông tin của công chúng, nắm bắt được chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Nếu hai điều này kết hợp với nhau sẽ tạo ra những sản phẩm phù hợp.
Vấn đề là chúng ta có làm như thế nào, có hấp dẫn hay không? Chúng ta có đáp ứng được nhu cầu thông tin giải trí rất phong phú, đa dạng của công chúng hay không. Và chúng ta có thích nghi với bối cảnh thông tin không còn mang tính chất bị ép buộc và bị động, công chúng sẽ chủ động tìm kiếm thông tin để đọc, để nghe, để xem. Nếu chúng ta nhận ra xu hướng và nhu cầu của công chúng, chúng ta điều chỉnh cách làm và tương lai phát thanh luôn rộng mở.
Trong sự phát triển, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập sâu rộng của đất nước như hiện nay, phát thanh luôn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống.
PV: Chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân có nên tận dụng các nền tảng số để đưa chương trình tiếp cận nhiều hơn với công chúng, theo ông, với sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông tin, internet, mạng xã hội như hiện nay.
Nhà báo Phạm Mạnh HùngCác đồng nghiệp của chúng ta là những đồng nghiệp trẻ đang nhanh chóng thích nghi và cập nhật kiến thức mới. Đài Tiếng nói Việt Nam hay Phát thanh Quân đội nhân dân cũng vậy; chúng ta không chỉ tạo ra những sản phẩm phát thanh chỉ để phát trên nền tảng truyền thống AM, FM. Trên nền tảng phát thanh này, chúng ta phải số hóa, nói một cách đơn giản như cách người sản xuất làm, chúng ta phải "đóng gói" cho phù hợp với môi trường số và phân phối trên các môi trường số. Tức là, ở đâu có công chúng phải có Phát thanh của Quân đội nhân dân.
Chúng ta đưa nội dung các chương trình của chúng ta trên nền tảng số để góp phần tuyên truyền, định hướng dư luận, để họ hiểu đúng về đường lối, chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước. Khi các nội dung tích cực được đưa lên nền tảng số, chúng ta sẽ hợp tác với các chủng loại, binh chủng báo chí để cung cấp những thông tin tích cực, định hướng được dư luận. Chúng ta có thể dần dần, dần dần công chúng biết, quen thuộc, tìm đến những nguồn thông tin có uy tín như của Phát thanh Quân đội nhân dân. Đây là những hướng mà chúng ta có thể hoàn toàn nắm bắt được.
PV: Xin cảm ơn ông./.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống