Ủy viên Quốc phòng EU Andrius Kubilius cho biết “bức tường chống UAV" sẽ không phải là một hàng rào vật lý, mà là một mạng lưới công nghệ phòng thủ đa tầng, bao gồm hệ thống phát hiện, giám sát và đánh chặn UAV. Mạng lưới này sẽ tích hợp nhiều lớp công nghệ như phát hiện, cảnh báo sớm với các ra-đa, cảm biến điện-quang, cảm biến âm thanh, hệ thống giám sát UAV bay thấp vốn dễ lọt qua lá chắn truyền thống. Công nghệ chế áp, vô hiệu hóa như tác chiến điện tử, gây nhiễu tín hiệu, chiếm quyền điều khiển. Công nghệ đánh chặn-tiêu diệt như các UAV đối kháng, tên lửa tầm ngắn, đạn pháo chuyên dụng hoặc thiết bị bắn lưới.
 |
| Thiết bị bay không người lái (ảnh minh họa). Ảnh: deutschland.de |
Tướng Klaus Naumann, cựu Chủ tịch Ủy ban Quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhận định: “Chìa khóa của "bức tường chống UAV" không phải ở số lượng vũ khí, mà là khả năng tích hợp dữ liệu và phản ứng nhanh. Nếu EU làm tốt, đây sẽ là bước ngoặt trong cách tiếp cận phòng thủ chung”.
Trọng tâm của dự án là bảo vệ các khu vực biên giới phía Đông Bắc của châu Âu-nơi thường xuyên bị các UAV xâm nhập. Theo ông Kubilius, trọng tâm trước mắt là xây dựng "bức tường chống UAV" với khả năng theo dõi và ngăn chặn hiệu quả mọi hoạt động xâm nhập vì khu vực vẫn còn thiếu hụt giải pháp này. Ông cũng đồng thời nhấn mạnh cần phải đoàn kết trước các thách thức hiện nay.
Các chuyên gia quân sự nhấn mạnh "bức tường chống UAV" là một trong 3 sáng kiến trụ cột của chương trình mang tên "Đội tuần tra sườn Đông". Hai trụ cột còn lại là "bức tường trên bộ" và "bức tường trên biển". Mục tiêu được đặt ra là xây dựng một mạng lưới bảo vệ liên kết, phối hợp giữa các quốc gia thành viên EU và các đối tác như Ukraine.
Sáng kiến phòng thủ mới của EU được đưa ra trong bối cảnh sự bùng nổ sử dụng UAV trong cuộc xung đột Ukraine đã làm thay đổi căn bản nhận thức về chiến tranh hiện đại. Ngoài ra, hàng loạt sự kiện gần đây cho thấy UAV đang là mối đe dọa trực diện đối với an ninh châu Âu. NATO đã phải bắn hạ các UAV xâm nhập không phận Ba Lan. Nhiều sân bay ở Đan Mạch, Na Uy từng phải tạm ngừng hoạt động vì sự xuất hiện của các UAV lạ. Romania và các nước Baltic liên tiếp báo động tình trạng UAV xuất hiện gần cơ sở hạ tầng trọng yếu...
Giới phân tích đánh giá sáng kiến này giúp củng cố năng lực phòng thủ chung, giảm lệ thuộc quá mức của EU vào lá chắn NATO do Mỹ dẫn dắt. “Bức tường chống UAV” cũng tạo khuôn khổ phối hợp đa quốc gia trong toàn khối, thay vì các nỗ lực rời rạc trước đây của Estonia, Latvia, Lithuania, Phần Lan, Ba Lan. Giáo sư Michael Clarke, chuyên gia an ninh tại Viện Nghiên cứu quốc phòng Hoàng gia Anh (RUSI) cho rằng châu Âu không thể để mỗi quốc gia tự ứng phó với UAV. Một hệ thống cảnh báo chung sẽ tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả và giúp các nước tuyến đầu không cảm thấy bị bỏ rơi.
Tuy nhiên, việc triển khai “bức tường chống UAV” đồng nghĩa EU sẽ phải đối diện với nhiều thử thách không nhỏ. Đây là dự án tốn kém bởi việc bắn hạ một UAV vài nghìn euro bằng tên lửa trị giá hàng triệu euro là điều không bền vững. Đại tá Markus Reisner, chuyên gia quân sự Áo, chỉ rõ: “Nếu không ưu tiên các giải pháp chi phí thấp như gây nhiễu hoặc UAV đối kháng, châu Âu sẽ tự đặt mình vào thế bất lợi về kinh tế".
Ngoài ra, sự khác biệt về năng lực quân sự, ngân sách và ưu tiên an ninh giữa các nước thành viên có thể tạo ra rào cản. Slovakia và Hungary đã công khai phàn nàn khi không được tham gia đầy đủ các cuộc thảo luận về việc thiết lập “bức tường chống UAV”. Tổng thống Slovakia Peter Pellegrini cảnh báo: “Nếu không có sự tham gia toàn diện, “bức tường chống UAV” sẽ để lại những khoảng trống nguy hiểm trong lá chắn an ninh châu Âu”. Nếu triển khai không đồng bộ, “bức tường chống UAV” sẽ chính là phép thử đối với sự đoàn kết nội khối.
Trong khi đó, nếu không có sự phối hợp chặt chẽ với NATO, sáng kiến của EU có thể vấp phải sự chồng chéo hoặc phân mảnh. Tướng Ben Hodges, cựu Tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu nhấn mạnh, EU cần chắc chắn rằng hệ thống chống UAV của mình bổ trợ, chứ không mâu thuẫn, với cơ chế phòng thủ tập thể của NATO.
Rõ ràng, xét về mặt chiến lược, “bức tường chống UAV” của EU không chỉ nhằm bảo vệ biên giới mà còn mang ý nghĩa răn đe. Nó gửi thông điệp tới đối thủ tiềm tàng rằng châu Âu đã nhận diện đúng thách thức và sẵn sàng đầu tư để đối phó. Vì thế, sáng kiến cũng có thể khoét sâu căng thẳng Đông-Tây, khi Nga xem đây là một bước đi nhằm tăng cường thế bao vây chiến lược.
Ông Vladislav Maslennikov, Vụ trưởng Vụ các vấn đề châu Âu thuộc Bộ Ngoại giao Nga cảnh báo tham vọng này cuối cùng không dẫn tới việc cắt giảm, mà lại làm gia tăng căng thẳng quân sự-chính trị trên lục địa.
XUÂN PHONG
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống