Vị Tướng của Phổ, ông Carl Von Clausewitz, lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ quân sự "Sương mù chiến tranh" vào đầu thế kỷ 19. Cụm từ đề cập đến việc các bên tham chiến đưa ra những tuyên bố mơ hồ về ý định hoặc mục tiêu của họ, khiến đối phương khó nắm bắt.
Định hình chiến dịch phản công
Mặc dù Ukraine vẫn "im hơi lặng tiếng" về cuộc phản công quan trọng nhằm đẩy lùi Nga ra khỏi lãnh thổ, nhưng các cuộc giao tranh ác liệt ở một số khu vực của chiến tuyến cho thấy rằng chiến dịch này có thể đang được thực hiện.
Ukraine đã tăng cường pháo kích vào các cứ điểm của Nga trong những tuần gần đây, ngăn chặn Moscow mở rộng việc kiểm soát các khu vực bên ngoài thành phố Bakhmut ở miền Đông. Một số nhóm bán quân sự được cho là có liên quan đến các lực lượng Ukraine cũng đã thực hiện nhiều cuộc tấn công xuyên biên giới vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Belgorod.
Một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào thủ đô Moscow xảy ra trước đó vào ngày 30 tháng 5. Chỉ vài tuần sau khi 2 UAV lao vào Điện Kremlin và bị bắn hạ, vụ việc đã xảy ra. Bộ Quốc phòng Nga và Tổng thống Putin đều gọi đây là một cuộc tấn công khủng bố.
Theo giới phân tích, những cuộc tấn công này là một phần của "việc định hình chiến dịch phản công", với một loạt động thái nhằm thăm dò hệ thống phòng thủ của Nga, buộc Moscow phải dàn mỏng lực lượng và phân tán sự chú ý khỏi các khu vực mà Ukraine tập trung phản công.
Để phá các cơ sở quân sự hoặc những mục tiêu của giá trị chiến lược của đối phương, quân đội Nga đã tăng cường tấn công vào sâu trong lãnh thổ Ukraine bằng máy bay không người lái và tên lửa. Nga tuyên bố rằng các lực lượng nước này đã phá hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất ở Kiev và tấn công trụ sở cơ quan tình báo, căn cứ không quân và kho vũ khí của Ukraine.
Theo một số chuyên gia quân sự Nga, đây là nỗ lực của Moscow nhằm ngăn chặn hoặc làm chệch hướng cuộc phản công của Ukraine bằng cách áp đảo hệ thống phòng đối phương và phá các loại vũ khí và đạn dược mà phương Tây tiếp tế cho Kiev.
Can thiệp chiến dịch tuyên truyền
Người ta cho rằng các chiến dịch tuyên truyền của cả Nga và Ukraine đã khiến cả hai nước trở nên sai lầm và làm suy yếu lẫn nhau.
Nga đã cáo buộc Ukraine đã tấn công mạng một số chương trình phát thanh và truyền hình ở Crimea vào ngày 5/6 để phát sóng lời cảnh báo của Ukraine về cuộc phản công.
Cùng ngày, Điện Kremlin tuyên bố rằng một số đài phát thanh của Nga ở vùng sát biên giới Ukraine đã bị tin tặc tấn công và phát đi thông điệp giả mạo Tổng thống Vladimir Putin. Thông điệp giả mạo nói rằng binh sĩ Ukraine đã đột kích vào một số vùng biên giới của Nga, bao gồm Kursk, Belgorod và Bryansk, và buộc Moscow phải thực hiện các biện pháp ứng phó khẩn cấp, bao gồm ban bố thiết quân luật, tổng động viên và sơ tán dân. Theo giới chức Nga, những hành động này nhằm gây hoang mang cho người dân vùng biên giới của Nga.
Trong khi đó, Ukraine cáo buộc Nga tiến hành "chiến tranh hỗn hợp" (một chiến lược quân sự kết hợp chiến tranh chính trị với chiến tranh thông thường, chiến tranh bất thường và chiến tranh mạng). Theo Kiev, tuyên bố của Nga về việc các lực lượng Ukraine đã thực hiện cuộc phản công lớn là "hoạt động thao túng tâm lý, để đánh lừa cộng đồng và khiến người dân Ukraine mất tinh thần." Theo cố vấn tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak, Moscow đã "tham gia đẩy lùi một cuộc tấn công không tồn tại."
Dấu hiệu báo trước cuộc phản công
Theo các nhà phân tích quân sự, Ukraine đã cố gắng che giấu ý định phản công bằng cách phát động nhiều cuộc tấn công vào một số khu vực trên tiền tuyến để đánh lạc hướng Nga và buộc đối phương phải phân tán nguồn lực.
Theo nhà phân tích quân sự người Ukraine Roman Svitan, "Giao tranh ở Zaporizhzhia và Donetsk, những vụ tập kích vào lãnh thổ Belgorod của Nga và các cuộc tấn công thường xuyên hơn vào kho chứa vũ khí, đạn dược ở hậu phương Nga đều là một phần trong quá trình chuẩn bị của Ukraine." Kiev đang cố gắng mở rộng trận địa và tìm kiếm những điểm yếu của Nga.
Sau khi Moscow giành quyền kiểm soát cảng quan trọng Mariupol hồi tháng 5/2022, nhiều chuyên gia quân sự dự đoán Ukraine sẽ tìm cách chọc thủng tuyến phòng thủ của Nga ở phía biển Azov để cắt đứt hành lang trên bộ tới Crimea.
Theo giới chức Nga, các cuộc tấn công gần đây nhất mà Ukraine đã thực hiện ở khu vực phía nam của Donetsk và Zaporizhzhia vào cuối tuần qua có thể là dấu hiệu cho thấy một cuộc phản công sắp bắt đầu. Theo một số nguồn tin, Ukraine đã triển khai một số lượng lớn xe tăng Leopard do Đức sản xuất ở khu vực đó.
Thách thức đối với Ukraine
Vẫn chưa rõ liệu những cuộc giao tranh gần đây nhất có báo hiệu sự khởi đầu của chiến dịch phản công mà Ukraine lên kế hoạch tử vong hay không, nhưng các nhà quan sát cho rằng Ukraine khó có khả năng tạo ra bước đột phá nhanh chóng.
Cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh Lực lượng Hỗn hợp Vương quốc Anh Richard Barrons đã lưu ý rằng cuộc phản công của Ukraine không giống như một trận đấu bóng đá. Ukraine sẽ không thể hoàn thành trong 90 phút, bao gồm cả thời gian nghỉ giữa hiệp, trong một ngày cụ thể. Họ đã tích lũy vũ khí đạn dược của NATO trong nhiều tháng. Tuy nhiên, số lượng vũ khí này có thể vẫn chưa đủ.
Theo nhà phân tích này, Nga đã mất một thời gian dài để thiết lập và củng cố hệ thống phòng thủ, với 3 lớp chiến hào cùng nhiều vị trí cố thủ cho phép xe tăng tiến lên và nhắm bắn các đơn vị tấn công của đối phương. Họ sẽ sử dụng lực pháo binh để bảo vệ các phòng tuyến bị đóng và lập kế hoạch phản hồi.
Theo ông Barrons, Ukraine nhiều khả năng sẽ tập trung 9 lữ đoàn mới thành lập được trang bị vũ khí phương Tây để chọc thủng phòng tuyến của Nga tại một, hai hoặc ba địa điểm cụ thể, sau đó cố gắng duy trì vị trí mà họ chiếm được. Sẽ có một chiến dịch phản công nhỏ sẽ diễn ra.
Tuy nhiên, quân đội Ukraine sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong cuộc phản công vào mùa thu năm 2022. "Ukraine phải đạt được những bước tiến quan trọng đủ để phương Tây thấy rằng sự hỗ trợ quân sự và kinh tế của họ là đúng đắn. Sự hỗ trợ của phương Tây có thể bị suy giảm đáng kể nếu Kiev thất bại. Ngay cả khi Nga quyết định rút lui, họ vẫn không đủ khả năng đẩy lùi hoàn toàn Nga ra khỏi lãnh thổ trong trường hợp Ukraine thành công. Tuy nhiên, ông Barrons nhấn mạnh rằng Moscow chắc chắn sẽ không làm như vậy./.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống