Trang mạng Breaking Defense cho biết, MoU do Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Yaşar Güler ký mới đây tại thành phố Istanbul. Trong một tuyên bố, Bộ trưởng John Healey nhấn mạnh MoU đánh dấu "bước tiến lớn" trong nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm mua các máy bay Eurofighter Typhoon.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu các máy bay Eurofighter Typhoon sẽ góp phần củng cố năng lực phòng thủ tập thể của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đồng thời thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng của cả Ankara lẫn London. Về phía Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ Quốc phòng nước này khẳng định việc ký MoU với Anh là "bước tiến tuyệt vời". Đánh giá MoU là "tin tốt" với tất cả các bên liên quan, ông Jorge Tamarit Degenhardt, Giám đốc điều hành liên doanh Eurofighter GmbH-gồm các tập đoàn lớn là BAE Systems, Airbus Defence & Space và Leonardo-bày tỏ mong muốn tham gia hỗ trợ các cuộc đàm phán sắp tới giữa Anh và Thổ Nhĩ Kỳ để đi đến thỏa thuận cuối cùng.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey (bên trái) và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Yaşar Güler ký MoU tại Istanbul. Ảnh: Türkiye Today |
Theo Türkiye Today, máy bay Eurofighter Typhoon do Anh, Đức, Italy và Tây Ban Nha hợp tác phát triển trong một dự án hợp tác quốc phòng được cho là "thành công nhất của châu Âu", với tỷ lệ cổ phần đóng góp lần lượt là 33%, 33%, 21% và 13%, thu hút sự tham gia của các tập đoàn BAE Systems, Airbus Defence & Space và Leonardo. Dòng máy bay chiến đấu đa nhiệm này có khả năng "cung cấp đồng thời các năng lực không đối không và không đối đất", có thể mang bom dẫn đường bằng laser Paveway IV cùng nhiều loại tên lửa như: Meteor, AMRAAM, ASRAAM, IRIS-T, Storm Shadow, Brimstone... Trang tin 19FortyFive đánh giá Eurofighter Typhoon là “một trong những máy bay tiêm kích tốt nhất trên trái đất” mặc dù không phải là máy bay tiêm kích tàng hình.
Eurofighter Typhoon hiện nằm trong biên chế của quân đội các nước Anh, Đức, Italy, Tây Ban Nha, Áo, Kuwait, Oman, Qatar và Saudi Arabia. Theo trang mạng Defense News, trong 4 nước tham gia dự án, Anh sở hữu nhiều máy bay Eurofighter Typhoon nhất (với 159 chiếc), tiếp theo là Đức (với 141 chiếc trong biên chế và 40 chiếc khác đang được đặt hàng), Italy (với 95 chiếc trong biên chế và 17 chiếc khác đang được đặt hàng), Tây Ban Nha (với 70 chiếc trong biên chế và 48 chiếc khác đang chờ bàn giao). Bên ngoài châu Âu, Saudi Arabia là nước sở hữu nhiều máy bay Eurofighter Typhoon nhất, với 71 chiếc.
Ngay từ năm 2023, Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố kế hoạch mua 40 máy bay Eurofighter Typhoon. Defense News ước tính thương vụ tiềm năng này có thể trị giá ít nhất 4 tỷ euro. Tạp chí Forbes nhận định Thổ Nhĩ Kỳ muốn mua các máy bay Eurofighter Typhoon nhằm đa dạng hóa kho vũ khí, giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ Mỹ. Đồng thời, việc mua các máy bay tiêm kích hiện đại như Eurofighter Typhoon còn là "giải pháp tạm thời" nhằm "thu hẹp khoảng trống về công nghệ" cho đến khi máy bay tiêm kích nội địa thế hệ thứ 5 KAAN của Thổ Nhĩ Kỳ chính thức được bàn giao.
Trang mạng Turkish Minute cho biết việc xuất khẩu các máy bay Eurofighter Typhoon đòi hỏi phải có sự chấp thuận của cả 4 nước tham gia dự án. Tuy nhiên, ngay từ ban đầu, Đức đã là quốc gia duy nhất trong dự án phản đối bán dòng máy bay chiến đấu đa nhiệm này cho Thổ Nhĩ Kỳ. Nguyên nhân, theo trang mạng Bulgarian Military, xuất phát từ những căng thẳng chính trị giữa đôi bên, nhất là liên quan tới chiến dịch quân sự của Ankara tại Syria và việc Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên NATO nhưng lại mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 do Nga sản xuất.
Truyền thông Đức gần đây dẫn nguồn tin giới chức cấp cao và giới chức quốc phòng nước này tiết lộ, khác với chính phủ tiền nhiệm, chính phủ liên minh của Thủ tướng Friedrich Merz có cách tiếp cận cởi mở hơn về xuất khẩu vũ khí và không phản đối việc bán các máy bay Eurofighter Typhoon cho Thổ Nhĩ Kỳ. Turkish Minute lưu ý rằng thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh tại Đức cũng đã xác định Thổ Nhĩ Kỳ là một đồng minh quan trọng trong NATO và bày tỏ mong muốn "hâm nóng" quan hệ song phương. Theo Bulgarian Military, tại cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan bên lề Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Hà Lan hồi tháng 6 năm nay, Thủ tướng Friedrich Merz đã bày tỏ ủng hộ làm sâu sắc hợp tác quốc phòng giữa đôi bên, là tín hiệu cho thấy chủ trương của Berlin sẵn sàng ưu tiên thúc đẩy các mối quan hệ đối tác chiến lược hơn so với những bất đồng trong quá khứ. Turkish Minute dẫn lời Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan phát biểu với báo giới khi đó cũng tuyên bố các cuộc đàm phán với Đức liên quan tới các máy bay Eurofighter Typhoon là "tích cực" và "mang tính xây dựng". "Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến gần tới thương vụ mua máy bay Eurofighter Typhoon", trang mạng Bulgarian Military nhấn mạnh.
HOÀNG VŨ
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống