Kênh thông tin United24media tối 12/10 dẫn thông tin đăng tải trên Defense Express cho biết vào ngày 7/10, doanh nghiệp quốc phòng nhà nước Ukraine Ukroboronprom đã ký thỏa thuận hợp tác với công ty LeVanta Tech Inc. có trụ sở tại Mỹ để cùng phát triển một thế hệ phương tiện không người lái đa nhiệm mới có thể hoạt động cả trên mặt nước lẫn trên không.
Theo Defense Express, sáng kiến này có thể mở đường để Ukraine cuối cùng tiếp nhận Halia-X — một phương tiện không người lái có tiềm năng tầm hoạt động lên tới 5.000 km và khả năng mang đầu đạn nặng tới 1 tấn.
Sự hợp tác giữa hai bên tập trung vào khái niệm “nổi rồi bay” (float-and-fly), tận dụng hiệu ứng khí động học mặt đất để giảm lực cản và tăng hiệu suất bay ở độ cao thấp phía trên mặt nước.
LeVanta Tech Inc chuyên về lĩnh vực này, và theo công ty, loại phương tiện không người lái hải quân mới của họ có thể giảm đến 50% lực cản so với thiết kế thông thường, hiện gồm ba mẫu: Halia-S dân sự, Halia-M quân sự cỡ vừa, và Halia-X quân sự tầm xa.
Tất cả ba mẫu đều tận dụng hiệu ứng khí động học mặt đất, nhưng Halia-X nổi bật vì quy mô và ứng dụng quân sự tiềm năng.
Theo Defense Express, Halia-X dùng động cơ phản lực, có thể mang đầu đạn nặng tới 1.000 kg và có tầm hoạt động gần 5.000 km.
Được thiết kế lướt chỉ cách mặt nước vài mét với tốc độ lên tới 277 km/h, nền tảng này có thể lẩn tránh radar và có tính cơ động cao, làm tăng khó khăn trong việc phát hiện và đánh chặn.
Chi tiết nền tảng và năng lực
Tất cả biến thể Halia được chế tạo để pha trộn đặc tính giữa tàu và máy bay. Ví dụ:
• Halia-S: Phiên bản dân sự dùng động cơ điện, tầm bay 400 km, tải trọng 22–45 kg.
• Halia-M: Nền tảng quân sự cỡ vừa với động cơ điện hoặc phản lực, tầm bay 1.000–3.200 km.
• Halia-X: Mẫu lớn nhất, chỉ dùng động cơ phản lực, có thể bay tới 5.000 km với tải trọng 1 tấn.
Theo Defense Express, các nền tảng Halia bay đủ thấp để tránh sự phát hiện của phần lớn radar, nhưng có khả năng leo lên cao để vượt chướng ngại như hàng rào chống xâm nhập trên mặt nước. Điều này khiến chúng phù hợp cho việc xuyên thủng phòng thủ cảng, hoặc thực hiện nhiệm vụ trinh sát và tác chiến đặc nhiệm.
Các nhà phân tích được Defense Express trích dẫn cho rằng Ukraine có thể tái sử dụng những phương tiện không người lái này như đạn tuần kích (loitering munitions) tầm xa. Trong vai trò đó, Halia-X có thể vươn tới các mục tiêu nằm rất xa biên giới Ukraine, bao gồm cả các mục tiêu hải quân Nga trong các cảng được củng cố.
Xem nguyên lý hoạt động của nguyên mẫu phương tiện không người lái hiệu ứng khí động học mặt đất của LeVanta. Nguồn: LeVanta Tech Inc.
Bước đi tiếp theo sẽ là gì?
Ukroboronprom nhấn mạnh thỏa thuận còn bao gồm kế hoạch nội địa hóa sản xuất tại Ukraine và khởi động các chương trình đào tạo chuyên gia trong nước.
Trong một tuyên bố, CEO Ukroboronprom Herman Smetanin nói: “Chúng tôi cũng lên kế hoạch cùng phát triển các giải pháp nhằm cải thiện tốc độ và độ ổn định của sản phẩm. Chúng tôi quan tâm đến mở rộng sản xuất ở Ukraine và tổ chức huấn luyện cho đội ngũ bảo trì”.
Tuy nhiên, chưa có khung thời gian cụ thể cho việc những phương tiện không người lái này có thể được triển khai.
Theo Defense Express, cả ba mẫu Halia vẫn đang trong giai đoạn phát triển và chưa đạt trạng thái vận hành. Dù có sự tham gia của Ukraine thì việc sản xuất hàng loạt và triển khai vẫn chưa được dự kiến trong ngắn hạn.
Trước đó, báo The Wall Street Journal đưa tin Lầu Năm Góc đang tìm đến các nhà sản xuất phương tiện không người lái Ukraine sau khi một số startup Mỹ không đáp ứng được yêu cầu chiến trường.
Các công ty Ukraine như Skyfall, vốn đã sản xuất hàng triệu thiết bị bay không người lái (UAV) trong điều kiện tác chiến, hiện hợp tác với các hãng Mỹ để cung cấp hệ thống chi phí thấp, chống gây nhiễu và một số có thể sớm được đưa vào phục vụ trong quân đội Mỹ.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống