Nhà sáng lập Jack Ma của Alibaba đã tổ chức một cuộc họp nội bộ với các lãnh đạo mảng thương mại điện tử (TMĐT) của tập đoàn vào cuối tháng 5/2023 để cảnh báo về bài học của Nokia và Kodak, theo Tờ SCMP.
Jack Ma đề nghị Alibaba tái tập trung vào nền tảng Taobao cũng như Internet thay vì chạy đua theo các dữ liệu doanh số ấn tượng, qua đó sống sót được khi kinh tế Trung Quốc giảm tốc và người tiêu dùng hạn chế chi tiêu.
Chỉ vài tuần trước khi người đứng đầu Taobao Eddie Wu Yongminmg bất ngờ trở thành CEO mới của Alibaba kể từ ngày 10/9/2023 tới đây, cuộc họp trên đã diễn ra.
Để chuẩn bị đưa bộ phận này phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), vị CEO hiện tại là Daniel Zhang sẽ lui về quản lý mảng điện toán đám mây Alibaba Cloud.
Theo Tờ SCMP, Jack Ma dù đã từ bỏ mọi vai trò trong công ty, nhưng vẫn có tác động đáng kể đến nhân viên, nhà đầu tư và hình ảnh của Alibaba. Do đó, nhà sáng lập này đã tự tin khuyên thẳng mặt các nhà lãnh đạo của Taobao và Tmall rằng họ không được tự mãn với vị thế thống trị mảng TMĐT tại Trung Quốc và cần luôn cảnh giác với khả năng thất bại.
Vị tỷ phú 58 tuổi này đã dẫn chứng bài học về Nokia, thương hiệu từng thống trị mảng điện thoại di động toàn cầu nhưng thất bại trước iPhone, và Kodak, hãng máy ảnh phim nổi tiếng thế giới bị đè bẹp bởi dòng máy kỹ thuật số, minh cách những kẻ thống trị thị trường có thể sụp đổ nhanh chóng đến mức nào.
Theo tờ SCMP, Jack Ma đã nói trong cuộc họp rằng "Alibaba cần phải quay trở lại tập trung cho Taobao, cho người dùng, hướng về Internet hơn là những dữ liệu doanh số gây ấn tượng cho cổ đông."
Qua thời hoàng kim
Theo SCMP, ý tưởng "quay trở về với taobao" của Jack Ma có nghĩa là Alibaba không chỉ nên tập trung gia tăng số lượng người mua mà còn nên chi tiền cho những người bán nhỏ lẻ trên các nền tảng của mình.
Nền tảng TMĐT đầu tiên của công ty là chợ TMĐT Taobao, được Alibaba thành lập vào năm 2003. Sản phẩm này đã đạt được thành công lớn nhờ hỗ trợ các nhà bán lẻ nhỏ đánh bại các ông lớn như eBay.
Để đáp ứng nhu cầu thị trường về thương hiệu của người tiêu dùng Trung Quốc, Tmall, một trang con của Taobao được thành lập vào năm 2008, cũng được thành lập. Ngành TMĐT nói chung và Alibaba nói riêng đang bước vào giai đoạn thoái trào sau khi có được một số ấn tượng tăng trưởng.
Chẳng hạn, mặc dù là một ngày mua sắm quan trọng, nhưng phần lớn các nền tảng thương mại điện tử hiện nay đều từ chối công bố tổng giá trị giao dịch (GMV) vào ngày 18/6 vừa qua. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử Alibaba và JD.com từ chối công bố GMV, một dấu hiệu cho thấy sự thoái trào khỏi thời kỳ hoảng kim của ngành thương mại điện tử.
Thậm chí Alibaba "dằn mặt" các hãng cung cấp số liệu về hậu quả nếu họ công bố GMV của các nền tảng thương mại điện tử của tập đoàn như Tmall hay Taobao.
Theo một nhân viên của một hãng số liệu nói với tờ Nikkei Asian Review, "Năm nay, dữ liệu về doanh số cứ như thứ gì đó nhạy cảm vậy."
Trả lời SCMP, một nhân viên Alibaba giấu tên xác nhận rằng tập đoàn đã bắt đầu giảm hỗ trợ cho những mặt hàng thương hiệu lớn trên Tmall như iPhone để chuyển sang tài trợ cho các mặt hàng ít tốn kém hơn như bọc điện thoại, vốn thường được thực hiện bởi các nhà bán lẻ nhỏ lẻ.
Người dân lo ngại và gia tăng tiết kiệm hơn là chi tiêu do kinh tế khó khăn, tỷ lệ thất nghiệp lao động trẻ kỷ lục 20%, hàng loạt các ngành nghề từ bất động sản, giáo dục và công nghệ bị chính phủ điều chỉnh.
"Tiền tiết kiệm hộ gia đình tại Trung Quốc đã tăng lên mức cao kỷ lục, minh cho thấy mọi người không muốn sử dụng tiền gửi ngân hàng của mình để chi tiêu hoặc đầu tư cho các ngành như bất động sản, vốn đang gặp khó khăn về thanh khoản. Người đứng đầu mảng nghiên cứu vĩ mô tại Châu Á của Pictet Wealth Management, ông Dong Chen cảnh báo rằng chúng ta đang chứng kiến sự thiếu niềm tin lan rộng trên thị trường chứ không riêng gì ngành bán lẻ.
Khi có thể dễ dàng mất ngôi đầu giống như Nokia và Kodak bất cứ lúc nào, nhất là trong bối cảnh bị chính quyền Bắc Kinh tái cơ cấu như hiện nay, Alibaba đứng trước nguy cơ cực kỳ lớn.
Chính phủ Trung Quốc đã bất ngờ dừng vụ IPO của Ant Group thuộc Alibaba vào năm 2020 sau khi Jack Ma có những phát ngôn "vạ miệng", điều này đã dẫn đến vị tỷ phú này phải sống ẩn vài năm trở lại đây. Bản thân tập đoàn Alibaba cũng phải tái cơ cấu lại trước yêu cầu của chính quyền Bắc Kinh và nhận án phạt hàng tỷ USD về những sai phạm sau các vụ điều tra.
Trớ trêu hơn, cũng chính những phát ngôn bất cẩn của Jack Ma đã châm ngòi cho làn sóng chấn chỉnh của Trung Quốc đối với ngành công nghệ và khởi nghiệp, qua đó gián tiếp dẫn đến hậu quả như hiện nay với ngành TMĐT.
Thay đổi để tồn tại
Quay trở lại với cuộc họp, Jack Ma cho biết Alibaba cần duy trì nguyên tắc là một công ty Internet, tập trung vào trải nghiệm khách hàng mà ở đây là cả người bán lẫn người mua hơn là chạy theo doanh số để rồi làm xói mòn chất lượng.
Thay vì tập trung vào số lượng người tham gia hay mua hàng, Alibaba cần tập trung nhiều hơn vào thời gian online của khách hàng trên các nền tảng của mình.
Ngoài ra, vị tỷ phú này đề nghị tập đoàn nên làm phẳng cấu trúc để giảm bớt việc phải trình báo qua quá nhiều cấp độ, đồng thời để nhân viên có được tính tự chủ và trách nhiệm cao hơn trong công việc.
Cuộc họp của Alibaba diễn ra trong bối cảnh tập đoàn này đã phải tách thành sáu công ty con theo yêu cầu của chính quyền Bắc Kinh. Mảng TMĐT của Taobao và Tmall vẫn chiếm tới 70% tổng doanh thu của tập đoàn và vẫn là con gà đẻ trứng vàng chính của đế chế do Jack Ma xây dựng.
Tuy nhiên, khi hàng loạt đối thủ mạnh xuất hiện, vị thế của Alibaba đang bị đe nghiêm trọng. Ngoài JD.com đã tồn tại từ lâu, Pingduoduo-PDD, công ty mẹ của Temu, đang làm mưa làm gió ở Mỹ và Houyin-phiên bản Tiktok Trung Quốc, cũng đang làm xói mòn thị phần của nhà Jack Ma.
Rất rõ ràng, Alibaba đang gặp nguy cơ khá lớn khi gặp khó khăn cả về bên trong và bên ngoài, và việc tìm đường giữ vị thế số 1 ngành TMĐT tại thị trường tỷ dân đang là điều cấp bách mà nhà sáng lập Jack Ma quan tâm, mặc dù ông không còn giữ chức vụ gì trong công ty.
*Nguồn: SCMP
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống