Tài khoản 13 tuổi, TikTok gợi ý nội dung 18+

Hai trong số các video đầu tiên được TikTok đưa lên mục "Dành cho bạn" của một tài khoản do Zing đăng ký với thông tin 13 tuổi là "Thần bài" hướng dẫn lấy 4 lá át trong trò chơi xập xám và diễn viên JAV khoe ngực.

Để ngăn nội dung dành cho người lớn tiếp cận người dùng nhỏ tuổi, TikTok đã áp dụng một hệ thống xếp hạng nội dung vào năm 2022. Theo đó, một số video TikTok sẽ chỉ hiển thị màn hình đen khi người dùng từ 13 đến 17 tuổi cùng với thông báo "Bài đăng không khả dụng" và "Bài đăng được chặn theo độ tuổi".

"Thông tin ngày sinh chính xác giúp đảm bảo rằng các thành viên cộng đồng có trải nghiệm phù hợp với lứa tuổi", trang dành cho cha mẹ và người giám hộ của TikTok hướng dẫn, không chỉ định cụ thể những nội dung nào được coi là không phù hợp với trẻ em.

Nội dung độc hại dành riêng cho trẻ em

Phóng viên Zing tạo tài khoản với thông tin là nam, sinh ngày 2/2/2010, tức là vừa đủ tuổi dùng TikTok - 13 tuổi. Để thử nghiệm những bộ lọc dành cho trẻ em mà TikTok đề cập đến, phóng viên Zing tạo một tài khoản.

Tài khoản này được tạo mới trên một điện thoại đã khôi phục cài đặt gốc, chưa từng sử dụng TikTok, đăng ký bằng số điện thoại và không có ảnh đại diện. Ứng dụng không được cấp thêm quyền ngoài các quyền cơ bản để khởi chạy.

Phóng viên bắt đầu xem từ trang "Dành cho bạn", nhưng trong khoảng 15 phút, các nội dung "thần bài" bắt đầu xuất hiện và nữ diễn viên JAV bắt đầu xuất hiện. Trong khoảng ba giờ tiếp theo ở nhiều lần mở app, các tài khoản đăng video khác nhau bắt đầu xuất hiện. Phóng viên không tìm kiếm từ khoá.

Tài khoản mới bắt đầu thực hiện các lệnh tìm kiếm chủ động đầu tiên sau khoảng 3 giờ để xem các nội dung được Cục PTTH/TTĐT cảnh báo có bị chặn giới hạn độ tuổi hay không. Kết quả là không.

Theo thử nghiệm của Zing, cờ bạc và khiêu dâm dường như không nằm trong số nội dung bị TikTok coi là không phù hợp với trẻ em, thậm chí được TikTok chủ động đề xuất đến tài khoản nhỏ tuổi.

Nội dung được đề xuất trên trang "Dành cho bạn" của tài khoản đăng ký thông tin 13 tuổi, trong vòng 5 phút sau khi lập tài khoản và chưa có hoạt động trước đó. Ảnh: Hoàng Nam.

Ngoài những nội dung được TikTok đưa lên trang "Dành cho bạn", tài khoản này cũng xem được các nội dung mà Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT) gần đây đã ghi nhận là có thể gây nguy hiểm cho người xem nhỏ tuổi như "chui vào ống cống", "tự mài răng ở nhà", "nhảy trước đầu xe tải". Tính năng chặn nội dung không phù hợp không hiển thị.

Cơ quan quản lý đã nhiều lần cảnh báo TikTok Việt Nam về những nội dung này, nhưng họ không gỡ bỏ hoặc đặt giới hạn độ tuổi.

"Có những "trend" mà chúng tôi yêu cầu TikTok ngăn chặn, nhưng họ không có giải pháp hiệu quả. Theo Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT, người phát ngôn của bộ, người đã nói trong cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Thông tin và Truyền thông ngày 6/4, "TikTok dường như bỏ qua, không coi đó là trách nhiệm của mình trong việc ngăn chặn những dạng nội dung này.

Cục PTTH/TTĐT đã ghi nhận và cảnh báo "Hướng nghiệp", "dạy học" là một trong những nội dung ảnh hưởng đến người dùng nhỏ tuổi, nhưng TikTok không gỡ bỏ. Ảnh: MS.

Theo khảo sát của Trung tâm Chống lại sự căm ghét kỹ thuật số (CCDH) thực hiện trên các tài khoản 13 tuổi ở Mỹ, Anh, Canada và Úc, "Trang gợi ý của những người dùng nhỏ tuổi tràn ngập nội dung có hại, có thể có tác động đáng kể đến sự hiểu biết về thế giới xung quanh, sức thể chất và tinh thần."

Theo khảo sát này, TikTok sẽ gợi ý các nội dung về rối loạn ăn uống và tự làm hại bản thân nhiều hơn so với tài khoản có tên thông thường khi tài khoản vị thành niên đặt tên bao gồm các từ thể hiện sự tự ti về cơ thể.

Khai thác thời lượng xem ở nhóm người dùng nhỏ tuổi

Câu hỏi là tại sao TikTok biết sự lan truyền của các nội dung độc hại với trẻ em mà không ngăn chặn dù có khả năng.

"Trong phiên bản TikTok của Trung Quốc, nếu tài khoản dưới 14 tuổi, nội dung sẽ là các thí nghiệm khoa học có thể thực hiện ở nhà, tham quan bảo tàng, giáo dục. Họ không cung cấp phiên bản đó trên toàn thế giới, Tristan Harris, nhà khoa học máy tính đồng sáng lập Trung tâm Công nghệ và Nhân đạo, nói về Douyin.

Do không phù hợp với người dùng từ 13 đến 17 tuổi, nội dung cờ bạc đặt hashtag liên quan đến trẻ em không thuộc diện bị chặn truy cập. Ảnh: Hoàng Nam.

Theo Imran Ahmed, CEO CCDH, "Thuật toán nhận ra các điểm yếu của người dùng, nhưng thay vì coi đó là các dấu hiệu cho thấy cần phân phối nội dung thận trọng hơn, nó coi đó là một điểm gây nghiện tiềm năng giúp tối đa hóa thời gian xem."

Qustodio, nhà sản xuất phần mềm hỗ trợ cha mẹ kiểm soát hoạt động trực tuyến của trẻ em, báo cáo rằng thanh thiếu niên dành trung bình 103 phút mỗi ngày cho TikTok vào năm 2022. So với bất kỳ ứng dụng nào hiện có, chẳng hạn như YouTube, Netflix hoặc Instagram, Facebook, thời lượng này lớn hơn ít nhất 60%. Nền tảng này chỉ giới hạn thời gian xem mỗi ngày cho thanh thiếu niên ở Trung Quốc là 40 phút.

Trước đó, thời lượng xem TikTok mỗi ngày của nhóm người dùng này là 87 phút vào năm 2020 và không ngừng tăng trong hai năm trở lại đây.

Chỉ có một lượng người dùng từ 18 tuổi trở lên được ghi nhận bởi TikTok. Với khoảng 49,9 triệu người dùng, Việt Nam được xếp hạng thứ 6 trong số các quốc gia có lượng người dùng lớn nhất thế giới. Mặc dù số người dùng dưới 18 tuổi không được công bố chính thức, nhưng ước tính của công ty phân tích Comscore ở Mỹ, quốc gia có nhiều người dùng TikTok nhất, cho thấy 32% người dùng TikTok dưới 18 tuổi.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống