"Helios 522, có ai ở đó không?"
Trên radar buồng lái, giữa bầu trời Hy Lạp vào ngày 14/8/2005, những câu hỏi tuyệt vọng cứ lặp đi lặp lại. Thảm hàng không này khác biệt với những thảm khác. Chiếc Boeing 737 chở đầy hành khách, bay vòng vòng trên trời ở chế độ tự lái hơn một giờ đồng hồ. Máy bay không có người điều khiển, cơ trưởng biến mất, cơ phó nằm gục và tất cả hành khách đang chìm vào giấc ngủ.
Trên chuyến bay mang số hiệu 522 của hãng hàng không Helios, điều gì đã xảy ra?
"Chuyến bay ma"
Chuyến bay 522 của hãng hàng không Helios, Hy Lạp bay từ đảo Síp đến Sân bay Praha ở Cộng Séc, phục vụ 115 hành khách. Máy bay khởi hành suôn sẻ lúc 9 giờ 7 phút sáng, chỉ trễ vài phút so với kế hoạch.
Các phi công dày dạn kinh nghiệm bao gồm cơ trưởng và cơ phó. Cặp đôi nam tiếp viên Andreas Prodromou và nữ tiếp viên Haris Charalambous đã đính hôn với nhau là một trong bốn thành viên của nhóm tiếp viên.
Andreas, người vừa hoàn thành học phi công tại Anh, dự định sẽ thay đổi sự nghiệp của mình để phù hợp với mong muốn của mình, sau đó kết hôn với bạn gái Haris. Đáng tiếc là cả hai giấc mơ này đều không thể trở thành hiện thực.
Cặp đôi phi công trên chuyến bay Helios 522. Ảnh: Simpleflying
Sau khi máy bay cất cánh được vài phút, còi cảnh báo bắt đầu reo lên. Mặc dù cơ trưởng hiểu nhầm đó là một cảnh báo lỗi, nhưng đây là dấu hiệu để phi hành đoàn hạ độ cao. Sau đó, tương tác của cơ trưởng với bộ phận không lưu ngày càng thưa thớt dần trong những phút tiếp theo.
Người ta không còn nhận bất kỳ thông tin liên lạc nào từ chuyến bay 522 sau 9 giờ 20 phút khi máy bay đạt đến độ cao 30.000 m. Ở chế độ tự lái, chiếc Boeing bay vòng vòng quanh bờ biển Athens. Trạm không lưu cố gắng liên lạc với máy bay trong 70 phút, nhưng không một ai trả lời. Giả thuyết được đưa ra là chuyến bay 522 đang bị khủng bố kiểm soát.
Hai chiếc máy bay chiến đấu đang quay vòng vòng trên bầu trời được Trung tâm điều phối cứu hộ Athens cử lên kiểm tra. Ảnh minh: Wikimedia Common
Tất cả hành khách đều đã bất tỉnh. Ảnh minh: Mayday
Đến 11 giờ, trung tâm điều phối cứu hộ Athens đã quyết định đưa ra một pha can thiệp táo bạo. Hai chiếc máy bay chiến đấu của Không quân Hy Lạp xuất kích và bay lên kiểm tra tình trạng của chiếc Boeing. Các phi công của máy bay chiến đấu nhìn thấy một cảnh tượng rất kỳ lạ từ ngoài cửa sổ.
Tất cả hành khách của chuyến bay 522 đều ngủ gục, cơ trưởng biến mất và cơ phó nằm bất động trên bảng điều khiển. Tuy nhiên, một người đàn ông tỉnh táo vẫn đi bộ trong khoang hành khách, người này tiến lên buồng lái và ngồi trên ghế cơ trưởng. Người duy nhất tỉnh táo trên chuyến bay là tiếp viên hàng không Andreas Prodromou.
Bất tỉnh trên máy bay
Tất cả hành khách và phi công đều đã bất tỉnh do buồng lái thiếu oxy vào thời điểm máy bay mất kết nối với trạm không lưu. Andreas Prodromou thường xuyên tập lặn nên dung tích phổi lớn hơn bình thường và anh ấy cũng hiểu rõ cách sử dụng các nguồn cấp oxy của máy bay. Đây là lý do tại sao anh ấy vẫn tỉnh táo.
Andreas Prodromou đã cố gắng đánh thức các phi công khi anh ta vào buồng lái bằng mã truy cập khẩn cấp, nhưng anh ta đã không thành công. Mặc dù Andreas có bằng lái máy bay nhỏ nhưng việc điều khiển Boeing 737 là quá sức với cậu bé này. Người ta tin rằng anh ấy đã cố gắng hết sức để lái máy bay tránh các thành phố để không gây ra quá nhiều thương vong.
Andreas Prodromou đã cố gắng điều khiển chiếc Boeing tránh khu dân cư khi nó rơi xuống một ngọn đồi gần Athens. Ảnh: FAA
Động cơ bên trái của máy bay đã ngừng hoạt động trong những phút cuối cùng khi máy bay sắp cạn kiệt nhiên liệu. Mayday, một tiếp viên báo tín hiện cấp cứu, đã liên tục vào radar trong khi chọn tần số một cách đáng tiếc.
Cửa kính buồng lái, nơi có hai chiếc máy bay chiến đấu, là nơi Andreas nhìn ra. Anh ta chỉ cần di chuyển tay xuống dưới. Máy bay đã hết nhiên liệu và động cơ bên phải của máy bay đã bị nổ. Chiếc Boeing 737 lao thẳng xuống ngọn đồi gần Anthens. 115 hành khách và 6 phi hành đoàn đều thiệt mạng. Người ta tin rằng tất cả hành khách đều còn sống; họ chỉ bất tỉnh vào thời điểm máy bay rơi.
Kỹ sư mặt đất đã điều chỉnh núm xoay sang chế độ điều áp thủ công trong quá trình bảo dưỡng máy bay và quên không chọn chế độ điều áp tự động như bình thường, đây là nguyên nhân của vụ tai nạn.
Thay vì điều áp tự động (AUTO), kỹ sư mặt đất đã chọn chế độ điều áp thủ công (MANUAL). Ảnh minh: FAA
Phi công đã không phát hiện ra điều này khi lên máy bay. Máy bay không hề được điều áp trong suốt chuyến bay vì ông sơ suất bỏ qua cả còi báo lỗi. Máy bay không được điều áp là rất quan trọng; nếu không được điều áp, không khí bên trong sẽ rất loãng, không đủ oxy và tất cả mọi người rơi vào hôn mê. Hành khách dường như còn không được hướng dẫn sử dụng mặt nạ oxy kịp thời.
Thảm từ "chuyến bay ma" 522 được xác định do lỗi từ bảo dưỡng, phi công đến kiểm soát không lưu khi quản lý không lưu đã vắng mặt, chỉ có nhân viên trong ca trực ngày hôm đó. Chỉ một năm sau vụ tai nạn, Helios Airways phải đối mặt với nhiều khiếu nại kiện tụng và đã tuyên bố phá sản vào năm 2006.
Đây là một bài học quan trọng đối với các hãng hàng không trong việc đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc trách nhiệm về an toàn bay để không gây ra thảm như câu chuyện của Helios Airways.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống