Chăm sóc răng miệng quá mức có thể phản tác dụng

Trong nhiều thập kỷ qua, người tiêu dùng đã bị cuốn vào những chiến dịch quảng cáo của ngành công nghiệp vệ sinh răng miệng khiến họ tin rằng cần phải đánh răng mạnh hơn, dùng bàn chải điện hoặc liên tục đổi sang các loại kem đánh răng “kỳ diệu” mới. Theo bác sĩ nha khoa Khaled Gafali, nhiều quan niệm phổ biến về việc đánh răng thực chất là sai lầm.

Một yếu tố quan trọng nhưng ít được nhắc đến là lớp màng bảo vệ tự nhiên của răng (pellicle) – một lớp mỏng giàu protein do nước bọt tạo ra, đóng vai trò như “lá chắn vô hình” giúp răng chống lại axit, vi khuẩn và sự mài mòn tự nhiên. Mỗi lần đánh răng, lớp bảo vệ này bị loại bỏ; dù có thể tái tạo trong vài giờ, song việc liên tục phá vỡ nó không phải lúc nào cũng cần thiết.

Theo số liệu thị trường, ngành công nghiệp kem đánh răng toàn cầu đạt giá trị 18,7 tỷ USD năm 2023 và dự báo tăng lên 29,06 tỷ USD vào năm 2032. Điều này khiến các tập đoàn lớn đầu tư mạnh vào việc định hình thói quen và niềm tin của người tiêu dùng, với hàng loạt sản phẩm mới hứa hẹn làm trắng răng, hơi thở thơm lâu hay tăng cường bảo vệ, nhưng không phải lúc nào cũng dựa trên lợi ích sức khỏe thực sự.

Các chuyên gia về răng miệng cho rằng những thói quen đánh răng không đúng cách đang gây ra nhiều hệ quả tiêu cực. Thứ nhất, đánh răng quá mạnh làm bào mòn men răng – lớp ngoài cùng và cứng nhất của răng. Khi men răng đã mất, cơ thể không thể tái tạo. Thứ hai, chải răng quá mức hoặc quá mạnh làm nướu tụt nhanh hơn, lộ chân răng, gây ê buốt, tăng nguy cơ sâu răng và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến mất răng. Thứ ba, khi men răng bị mòn và nướu tụt, người bệnh dễ đau buốt khi ăn đồ nóng, lạnh, ngọt hoặc thậm chí khi hít không khí lạnh.

Đáng chú ý, một số loại kem đánh răng có độ pH hơi axit (khoảng 4,5–5,1) có thể giúp tăng cường men răng, trong khi các sản phẩm có độ axit thấp hơn (dưới pH 4,5) lại có nguy cơ gây tổn hại.

Theo bác sĩ Khaled Gafali, chăm sóc răng miệng hiệu quả không đòi hỏi quá nhiều sản phẩm, mà cần những thói quen đơn giản nhưng đúng cách như sử dụng bàn chải mềm và thay mới sau mỗi 3–4 tháng; đánh răng nhẹ nhàng theo chuyển động tròn, nghiêng 45 độ so với nướu, trong thời gian không quá 2 phút; chờ khoảng 30 phút sau khi ăn mới đánh răng, chỉ nên đánh 2–3 lần mỗi ngày để lớp bảo vệ tự nhiên của răng có thời gian phục hồi.

Chuyên gia này nhấn mạnh, điều quan trọng không phải là đánh răng ít đi, mà là đánh răng một cách thông minh. Người dân cần chú ý các dấu hiệu cảnh báo như ê buốt hay chảy máu nướu, đồng thời duy trì sự cân bằng giữa vệ sinh răng miệng và việc tôn trọng các cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể.

Theo bác sĩ Gafali, chăm sóc răng miệng không nên được xem là “cuộc chiến”. Răng không phải là kẻ thù, mà là bộ phận cần được bảo vệ và chăm sóc đúng cách để duy trì sức khỏe lâu dài.