Theo các nguồn tin được tiết lộ cho hãng Reuters, chất Aspartame phổ biến được sử dụng trong các sản phẩm từ kẹo cao su Extra, nước ngọt ăn kiêng Coca-Cola và một số đồ uống Snapple sẽ lần đầu tiên được đưa vào danh sách "có thể gây ung thư cho con người" vào tháng 7.
Sau một cuộc họp của các chuyên gia nhằm xác định xem một chất có phải là mối nguy tiềm ẩn hay không dựa trên tất cả các bằng chứng đã công bố, quyết định của IARC sẽ được đưa ra vào đầu tháng này. Các nhà nghiên cứu của IARC không xem xét số lượng sản phẩm mà một người có thể tiêu thụ một cách an toàn.
Tuy nhiên, các quyết định tương tự trước đây của IARC đối với một số chất đã khiến người tiêu dùng lo ngại về việc sử dụng chúng, dẫn đến các vụ kiện và gây sức ép buộc các nhà sản xuất phải tạo lại công thức và chuyển sang các chất thay thế. Điều này đã dẫn đến các chỉ trích rằng các đánh giá của IARC có thể gây nhầm lẫn cho công chúng.
Trong một động thái tương tự, Ủy ban chuyên gia về phụ gia thực phẩm của WHO và Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực (JECFA) cũng đang xem xét việc sử dụng aspartame trong năm nay. Cuộc họp đánh giá của JECFA bắt đầu vào cuối tháng 6 và dự kiến sẽ công bố kết quả vào ngày 14/7, thời điểm dự kiến IARC sẽ công bố đánh giá.
JECFA đã khẳng định rằng aspartame an toàn để tiêu thụ trong giới hạn hàng ngày kể từ năm 1981. Ví dụ, một người trưởng thành nặng 60 kg phải tiêu thụ từ 12 đến 36 lon soda ăn kiêng mỗi ngày, thuộc vào lượng aspartame trong đồ uống, để giảm nguy cơ mắc bệnh. Nhiều tổ chức chính phủ quốc gia, bao gồm cả ở Mỹ và Châu Âu, đã đồng thuận quan điểm này.
Người phát ngôn của IARC tuyên bố rằng kết luận của IARC và JECFA đều được giữ bí mật cho đến tháng 7, nhưng chúng bổ sung cho nhau. Kết luận của JECFA sẽ đi sâu hơn, tiến hành đánh giá rủi ro, xác định khả năng xảy tác động cụ thể, chẳng hạn như bệnh ung thư, trong điều kiện và mức độ liều lượng sử dụng, trong khi kết luận của IRNA là bước đầu để nhận biết về khả năng gây ung thư.
Cuộc tranh luận không hồi kết
Ngành công nghiệp và các cơ quan quản lý lo ngại rằng việc tổ chức cả hai quy trình cùng một lúc có thể dẫn đến nhầm lẫn.
Nozomi Tomita, một quan chức của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, đã đề nghị cả hai cơ quan phối hợp xem xét aspartame trong một bức thư ngày 27/3 gửi cho Phó Tổng giám đốc WHO Zsuzsanna Jakab, nói rằng, "Chúng tôi đề nghị cả hai phối hợp trong việc xem xét aspartame để tránh bất kỳ sự nhầm lẫn hoặc lo ngại nào trong công chúng."
Các kết luận của IARC được cho là có tác động đáng kể. ban này đã đưa ra kết luận rằng glyphosate "có thể gây ung thư" vào năm 2015. Nhiều năm sau, ngay cả khi các tổ chức khác như Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) phản đối kết luận này, các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với sức ép. Công ty sinh dược phẩm Bayer của Đức đã thua trong lần kháng cáo thứ ba đối với quyết định của án Mỹ bồi thường thiệt hại cho những khách hàng đổ lỗi cho bệnh ung thư của họ là do sử dụng thuốc diệt cỏ có chứa glyphosate vào năm 2021.
Tuy nhiên, các kết luận của IARC cũng vấp phải sự chỉ trích vì chúng đã dẫn đến cảnh báo không cần thiết về các chất hoặc tình huống khó tránh khỏi. Kết luận của IARC về khả năng gây ung thư chia thành bốn mức độ khác nhau, bao gồm gây ung thư, có thể gây ung thư (với tỷ lệ trên 50%), có thể gây ung thư và không phân loại được. Thay vì mức độ nguy hiểm thực sự của một chất, các mức độ dựa trên bằng chứng.
Các chất từ thịt chế biến đến amiăng được phân loại là chất gây ung thư. Theo IARC, tất cả đều có bằng chứng thuyết phục cho thấy chúng góp phần gây ung thư.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống