NASA: Mặt Trời bất ngờ đảo ngược xu thế, đang dần thức tỉnh

Một nghiên cứu mới do hai nhà khoa học của NASA thực hiện và được công bố hồi đầu tháng 9 trên tạp chí Astrophysical Journal Letters cho thấy hoạt động của Mặt Trời đã tăng trở lại sau năm 2008 - một sự đảo ngược bất ngờ sau nhiều thập kỷ suy giảm.

"Mọi dấu hiệu đều cho thấy Mặt Trời đang bước vào giai đoạn hoạt động yếu kéo dài. Vì vậy, thật bất ngờ khi thấy xu hướng đó bị đảo ngược. Mặt Trời đang dần thức tỉnh", Jamie Jasinski, nhà vật lý plasma vũ trụ tại Phòng thí nghiệm Động cơ Phản lực của NASA và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng sự gia tăng hoạt động của Mặt Trời có thể ảnh hưởng đến thời tiết trong vũ trụ, có khả năng dẫn đến nhiều cơn bão Mặt Trời và các vụ phun trào vật chất vành nhật hoa hơn. Theo NASA, các kiểu thời tiết trong vũ trụ có khả năng tác động trực tiếp đến hoạt động của tàu vũ trụ và sự an toàn của các phi hành gia, nhưng chúng cũng có thể ảnh hưởng đến Trái Đất vì thời tiết vũ trụ có thể ảnh hưởng đến lưới điện, hệ thống GPS và liên lạc vô tuyến.

Xu hướng giảm này được ghi nhận từ những năm 1980 cho đến năm 2008, khi NASA xác định rằng Mặt Trời đã đạt đến điểm yếu nhất được ghi nhận. Theo NASA, chu kỳ hoạt động, hoặc không hoạt động, của Mặt Trời dao động keo dài 11 năm, mặc dù một số mô hình có xu hướng dài hơn.

Trái Đất hiện đang ở Chu kỳ Mặt Trời 25, bắt đầu vào năm 2020. Chu kỳ gần nhất duy trì độ dài trung bình 11 năm và là chu kỳ Mặt Trời yếu nhất xảy ra trong một thế kỷ. Các nhà khoa học cho rằng khoảng thời gian yên tĩnh của Mặt Trời sẽ tiếp tục, cuối cùng dẫn đến một giai đoạn hoạt động thấp kỷ lục mới.

Nghiên cứu của Jamie Jasinski, với Marco Velli, một nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực, làm đồng tác giả, đã theo dõi các đợt bùng phát plasma Mặt Trời ngày càng tăng và các phép đo từ trường mạnh hơn trên khắp hệ Mặt Trời.

Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), chu kỳ Mặt Trời 26 dự kiến ​​bắt đầu vào khoảng thời gian từ tháng 1/2029 đến tháng 12/2032, nhưng cơ quan này vẫn chưa đưa ra dự đoán cho chu kỳ tiếp theo.

Để theo dõi thời tiết vũ trụ tốt hơn, NASA đã thông báo rằng họ sẽ phóng Tàu thăm dò Lập bản đồ và Gia tốc Liên sao (IMAP) và Đài quan sát Địa corona Carruthers, cũng như sứ mệnh SWFO-L1 của NOAA, từ tên lửa Falcon 9 sớm nhất là vào tuần tới. Sự kiện này diễn ra chỉ vài tháng sau khi SpaceX hỗ trợ NASA phóng hai vệ tinh TRACERS, đang nghiên cứu cách gió Mặt Trời tích điện tương tác với từ trường Trái đất.

"Dự báo thời tiết vũ trụ rất quan trọng để hỗ trợ tàu vũ trụ và các phi hành gia trong chiến dịch Artemis của NASA, vì việc hiểu rõ môi trường vũ trụ là một phần thiết yếu để giảm thiểu sự phơi nhiễm bức xạ vũ trụ của các phi hành gia", NASA ngày 15/9 cho biết.

Vào tháng 5/2024, các quan chức NASA đã ghi nhận cơn bão địa từ mạnh nhất trong hơn 20 năm. Một số cơn bão mặt trời cấp X - cấp độ mạnh nhất - đã đưa cực quang phương Bắc xuống vĩ độ thấp hơn nhiều so với bình thường, xuống tận phía Nam Mexico. “Các cơn bão địa từ có khả năng ảnh hưởng đến cách thức và khả năng hoạt động của công nghệ, như Internet, vô tuyến liên lạc, trên quy mô lớn”, kỹ sư điện David Wallace giải thích trên The Conversation năm ngoái.