Gần đường xích đạo của sao Hỏa, các thành phần còn lại của một sông băng đã được phát hiện. Nó chứng minh rằng một số dạng nước vẫn có thể tồn tại ở một khu vực trên hành tinh nơi một ngày nào đó con người có thể đặt chân.
Khối băng không còn ở đó nữa, nhưng các nhà khoa học đã tìm thấy những dấu tích đáng chú ý trong một số khu vực thăm do khác gần xích đạo của sao Hỏa. Muối sunfat sáng màu thường được tìm thấy trong các trầm tích ở đó.
Khi các nhà khoa học xem xét kỹ hơn, họ đã phát hiện ra các đặc điểm của sông băng, chẳng hạn như các đường vân được gọi là băng tích, là những mảnh vụn được lắng đọng hoặc đùn lên bởi một dòng sông băng đang di chuyển. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy các khe nứt sâu hình nêm phát triển bên trong các sông băng. Những phát hiện này đã được chia sẻ tại Hội nghị khoa học hành tinh và mặt trăng lần thứ 54 ở The Woodlands, Texas, Hoa Kỳ.
Theo Tiến sĩ Pascal Lee, nhà khoa học hành tinh cấp cao của Viện SETI và Viện Sao Hỏa, "Những gì chúng tôi phát hiện ra không phải là băng, mà là một mỏ muối với các đặc điểm hình thái của sông băng." Chúng tôi cho rằng muối được hình thành trên đỉnh một sông băng trong khi vẫn giữ nguyên hình dạng của lớp băng bên dưới, với các chi tiết như ở các vùng có kẽ nứt và các dải băng tích."
Theo các nhà nghiên cứu, sông băng dài 6 km, rộng khoảng 4 km và có độ sâu từ 1,3 đến 1,7 km.
Hoạt động núi lửa tạo lớp bảo vệ
Dựa trên bằng chứng về vật liệu núi lửa trong khu vực, các nhà khoa học có ý tưởng về cách dấu vết của sông băng hình thành. Một lớp muối cứng, giòn có thể hình thành khi hỗn hợp tro núi lửa, dung nham và đá bọt phản ứng với nước.
Theo Sourabh Shubham, nghiên cứu sinh tiến sĩ địa chất tại Đại học Maryland, College Park, đồng tác giả nghiên cứu, "Khu vực này của sao Hỏa có lịch sử hoạt động núi lửa. Ngoài ra, các phản ứng hóa học diễn ra ở giáp ranh giữa hai chất này để tạo ra một lớp muối sunfat cứng lại khi một số vật liệu núi lửa tiếp xúc với sông băng. Đây là lời giải thích tốt nhất cho các sunfat ngậm nước và hydroxyl hóa mà chúng tôi quan sát thấy trong trầm tích có tông màu sáng này.
Bề mặt băng có tuổi địa chất trẻ ở gần xích đạo
John Schutt, nhà địa chất học tại Viện Sao Hỏa và là chuyên gia về băng ở Bắc Cực và Nam Cực, đồng tác giả nghiên cứu cho biết vật liệu núi lửa có khả năng bị bào mòn theo thời gian, để lộ ra lớp muối có dấu vết của sông băng và các đặc điểm khác biệt của nó.
Thiên thạch thường xuyên va chạm với bề mặt hành tinh do bầu khí quyển mỏng của Sao Hỏa. Tuy nhiên, các chi tiết diễm lệ đặc biệt của sông băng hầu như không bị xáo trộn trong lớp trầm tích muối, khiến các nhà nghiên cứu nghĩ rằng nó tương đối "trẻ".
Theo các tác giả nghiên cứu, sông băng được cho là đã tồn tại trong thời kỳ địa chất Amazon trên sao Hỏa bắt đầu từ 2,9 tỉ năm trước và vẫn đang diễn ra.
Theo Pascal Lee, chúng ta đã biết về hoạt động băng hà trên sao Hỏa ở nhiều địa điểm khác nhau, bao gồm cả những địa điểm gần xích đạo trong quá khứ xa xôi hơn. Chúng ta cũng đã biết về các hoạt động băng hà gần đây trên sao Hỏa, nhưng cho đến giờ chúng chỉ được ghi nhận ở những vùng có vĩ độ cao. Chúng ta có thể biết rằng sao Hỏa đã trải qua lớp băng trên bề mặt gần đây, thậm chí ở gần đường xích đạo, nhờ một dòng sông băng tương đối trẻ còn sót lại ở vị trí này. Điều này là mới mẻ.
Không rõ liệu có băng nào còn sót lại bên dưới lớp trầm tích hay không. Vào ngày 16.12.2022, ngày thứ 3684 của sứ mệnh sao Hỏa, tàu Curiosity của NASA đã sử dụng Mastcam để chụp bức tranh toàn cảnh 360 độ về "Thung lũng Marker Band". Bằng chứng rõ ràng nhất mà chúng ta tìm thấy về nước và sóng từ quá khứ xa xưa của sao Hỏa là kết cấu đá gợn sóng được phát hiện ở khu vực này.
Theo Lee, hiện tại không có gì ngạc nhiên khi chúng ta không tìm thấy bất kỳ băng nước nào trên bề mặt gần xích đạo sao Hỏa. Có thể tất cả băng nước của sông băng đã thăng hoa (bay hơi từ thể rắn sang thể khí). Tuy nhiên, có khả năng một số trong số đó vẫn có thể được bảo vệ ngay dưới lớp muối sunfat.
Tiềm năng cho các túi băng gần bề mặt
Nhóm nghiên cứu cũng đã kiểm tra các hòn đảo băng cổ xưa được gọi là salar ở bãi muối Altiplano thuộc Bolivia, quốc gia nằm trên dãy Andes dọc sườn tây Nam Mỹ. Các nhà nghiên cứu tin rằng một kịch bản tương tự có thể đã xảy ra trên sao Hỏa vì lớp phủ muối bảo vệ lớp băng cổ của sông băng khỏi bị tan chảy hoặc bốc hơi.
Sau đó, các nhà nghiên cứu muốn xác định xem có túi băng nào còn sót lại từ sông băng hay không và nếu có thì có bao nhiêu băng ở ngay bên dưới lớp muối. Có thể có các túi băng khác ở gần đó nếu lớp muối đặc biệt này đang bảo vệ băng.
Các vệ tinh quan sát quay quanh hành tinh này đã chứng minh các lớp băng lắng đọng ở các cực lạnh giá của sao Hỏa, nhưng nếu nước ở bất kỳ dạng nào tồn tại ở các vĩ độ gần xích đạo ấm hơn, thì nó có thể có ý nghĩa đối với sự hiểu biết của chúng ta về lịch sử và khả năng sinh tồn ở hành tinh đỏ và hoạt động khám phá trong tương lai của con người.
Theo Lee, "Mong muốn đưa con người đến một địa điểm mà họ có thể lấy nước đá từ lòng đất," đã thúc đẩy các nhà hoạch định sứ mệnh xem xét các địa điểm có vĩ độ cao hơn. Tuy nhiên, môi trường ở đó thường lạnh hơn và khó khăn hơn đối với con người và rô-bốt. Chúng ta sẽ có cả hai điều kiện môi trường dễ chịu hơn để khám phá sao Hỏa, điều kiện ấm hơn để con người hoạt động và vẫn có thể tiếp cận với băng, nếu có những vị trí xích đạo nơi băng có thể được tìm thấy ở gần bề mặt.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống