Nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam đã được giao dịch lô lẻ trở lại kể từ 12/09. Khi người ta có thể mua tối thiểu 1 cổ phiếu, điều này đã phần nào làm tăng khả năng tiếp cận với chứng khoán của người dân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trở ngại khi khớp lệnh lô lẻ được thực hiện trên bảng riêng và việc khớp lệnh mất nhiều thời gian.
Tổng lệnh đặt giao dịch lô lẻ trong phiên giao dịch lô lẻ đầu tiên trên sàn HOSE (12/09) là 190,671 lệnh, chiếm khoảng 22% tổng lệnh đặt toàn thị trường. Giao dịch lô lẻ có tỷ lệ khớp lệnh 37.44% với khối lượng hơn 1.3 triệu chứng khoán. Những con số này phần nào thể hiện nhu cầu giao dịch cổ phiếu với số vốn nhỏ của cộng đồng đầu tư.
Nếu nhà đầu tư quan tâm nhiều đến chứng khoán, họ hẳn đã nghe qua giao dịch phân đoạn (Furrectional Share): Mua cổ phiếu với đơn vị thập phân.
Nền tảng đầu tư Robinhood của Mỹ đã giới thiệu giao dịch cổ phiếu phân đoạn vào năm 2019, cho phép nhà đầu tư mua cổ phiếu lẻ không chỉ từ 1 đến 99 cổ phiếu/giao dịch mà còn đáp ứng nhu cầu mua - bán ở mức lẻ tới nhiều chữ số thập phân.
Mục tiêu ban đầu của hình thức này là tăng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư với chứng khoán. Nhiều cổ phiếu trên thị trường chứng khoán có thị giá quá cao để nhà đầu tư có thể mua. Chẳng hạn, lô cổ phiếu này (theo quy định là 100 cổ phiếu) có giá 342,800 USD khi cổ phiếu Amazon.com, Inc. đạt mức cao nhất là 3,428 USD vào thời điểm đó. Đối với các nhà đầu tư, đây rõ ràng là một số tiền đáng kể. Nhà đầu tư có thể tiếp cận cơ hội mua cổ phiếu Amazon với số tiền chỉ 1 USD nhờ giải pháp cổ phiếu phân đoạn.
Mô hình này giờ đây cũng đã xâm nhập vào thị trường Việt Nam. Một số ứng dụng fintech đã cung cấp nền tảng cho phép giao dịch phân mảnh chứng khoán Việt Nam với số vốn tối thiểu là 10.000 đồng. Tương tự như cách các nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu trên sàn HOSE, HNX thông qua công ty chứng khoán, họ cũng có thể mở tài khoản, nạp tiền và mua cổ phiếu. Với đơn vị hàng thập phân là một điểm đáng chú ý.
Nhiều fintech đang cung cấp dịch vụ mua phân đoạn cổ phiếu ở Việt Nam. Ảnh: Internet
Tuy nhiên, HNX chỉ cho phép tối thiểu 1 cổ phiếu theo quy chế giao dịch cổ phiếu ở các sàn HOSE. Vậy giao dịch thực chất là gì khi sử dụng các ứng dụng fintech này?
Về cơ bản, giao dịch phân đoạn được thực hiện thông qua một chủ thể trung gian. Cho đến khi đạt được số lượng cổ phiếu đủ để thực hiện giao dịch theo quy định hiện hành của pháp luật, các chủ thể này sẽ "thu gom" các cổ phiếu lẻ của nhiều nhà đầu tư khác nhau.
Bên trung gian mua cổ phiếu và chia sẻ nó giữa những người tham gia. Tuy nhiên, bên trung gian giữ cổ phần. Do đó, nhà đầu tư chỉ sở hữu gián tiếp cổ phiếu phân đoạn. Ứng dụng chính của việc mua cổ phiếu phân đoạn là góp vốn hoặc thác đầu tư. Việc này dẫn đến một số vấn đề pháp lý liên quan đến việc mua cổ phiếu phân mảnh.
Ứng dụng được hưởng toàn quyền định đoạt việc giữ lại hoặc bán ra cổ phiếu được sử dụng bởi các nhà đầu tư giao dịch chứng khoán. Người dùng có thể bán lại cổ phiếu bất kỳ lúc nào theo giá thị trường nếu họ muốn bán nó để thu tiền. Lệ phí được khớp vào giờ giao dịch của thị trường chứng khoán. Tương tự như giao dịch cổ phiếu trên sàn HOSE, HNX.
Nếu đang sở hữu cổ phiếu vào ngày chốt các quyền này, nhà đầu tư cũng nhận cổ tức tiền mặt hoặc cổ phiếu, nhận cổ phiếu thưởng và đăng ký quyền mua theo đúng tỷ lệ công ty phát hành công bố.
Tuy nhiên, nhà đầu tư nên lưu ý rằng họ không có các quyền sở hữu doanh nghiệp, đặc biệt là quyền biểu quyết bầu đại hội đồng cổ đông hoặc lấy ý kiến cổ đông, cũng như không có quyền chuyển nhượng cổ phiếu sang cho người khác hoặc công ty chứng khoán khác. Nhà đầu tư muốn rút tiền phải bán cổ phiếu cho đơn vị sở hữu ứng dụng và thu tiền về.
Quyền mua cổ phiếu phát hành bổ sung cũng không được chuyển nhượng cho nhà đầu tư. Chỉ có hai lựa chọn được cung cấp cho nhà đầu tư khi nhận quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, thuộc vào số lượng cổ phiếu được chốt vào ngày cuối cùng chốt danh sách hưởng quyền. Họ có thể thực hiện quyền này bằng cách nộp tiền ký quỹ mua cổ phiếu hoặc không thực hiện quyền này.
Cổ phiếu về cơ bản là chứng nhận sở hữu đối với doanh nghiệp, là chứng nhận góp vốn. Mặc dù ứng dụng trên hoạt động trên mô hình đầu tư cổ phiếu, nhưng nó sẽ không trao quyền sở hữu doanh nghiệp cho nhà đầu tư. Do đó, khi mua cổ phiếu phân đoạn qua các ứng dụng trên, đầu tư gia tăng tài sản hoặc sở hữu trọn vẹn các quyền đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư phải cân nhắc về mục đích của mình.
Cổ phiếu phân đoạn sẽ có lợi vì xu hướng của chứng khoán là dịch chuyển theo hướng dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam vẫn thiếu cơ chế và pháp lý để điều chỉnh loại giao dịch này. Do đó, nhà đầu tư phải hết sức cân nhắc khi thực hiện giao dịch để đảm bảo các quyền lợi trong khi vẫn hiện thực hóa các cơ hội đầu tư sinh lời.
Theo Vietstock.vn
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống