Mary Barra được công nhận là nữ CEO (giám đốc điều hành) đầu tiên của General Motors (GM), một nhà sản xuất ô tô lâu đời của Mỹ. Cô ấy đã được nhiều chuyên gia trong ngành đánh giá là một trong những vị CEO hoạt động hiệu quả nhất ở Mỹ trong thế kỷ 21 nhờ phong cách lãnh đạo cứng rắn và những đối sách tài tình khôn ngoan.
Hành trình đi lên bằng chính năng lực của mình
Khi Mary Barra lần đầu tiên nhìn thấy chiếc Chevy Camaro mui trần màu đỏ, kiểu dáng truyền thống của người anh họ, vào năm 10 tuổi, khi cô lần đầu tiên hiểu về tình yêu của mình đối với ô tô. Đôi mắt nâu của cô vẫn mở to và sáng rực khi nhắc đến chiếc xe vào thời điểm hiện tại: "Đó là một chiếc xe đẹp, rất đẹp."
Vào ngày 24/2/1961, tại một cộng đồng nhỏ ở Hạt Oakland thuộc bang Michigan, Hoa Kỳ, Barra sinh ra và lớn lên. Ngoài ra, cha bà đã dành 39 năm cuộc đời của mình để làm việc tại General Motors với tư cách là nhà sản xuất khuôn trong thời gian này.
Niềm đam mê xe ô tô đã đưa Barra đến Học viện General Motors, sau này được gọi là Đại học Kettering, một trường kỹ thuật đóng vai trò là cơ sở đào tạo kỹ sư cho GM. Tại đây, cô lấy được bằng kỹ sư điện và bắt đầu thực tập tại nhà máy sản xuất xe hơi Pontiac khi mới 18 tuổi.
Khi công ty bắt đầu làm việc cho GM cũng là lúc nó "chia sẻ" thị phần với các đối thủ cạnh tranh đến từ Nhật Bản như Honda và Toyota, những hãng xe mà người tiêu dùng Mỹ tin là đáng tin cậy và có giá cả phải chăng hơn rất nhiều.
Đến năm 1988, học bổng của GM đã đưa Barra đến với Đại học Stanford và trao cho cô bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh. Sau khi nhận được tấm bằng danh giá, Barra trở lại với GM. Cô dần dần thăng tiến trong sự nghiệp, tích lũy kinh nghiệm ở nhiều bộ phận khác nhau.
Bà được giao nhiều nhiệm vụ mới theo thời gian và giữ nhiều vị trí khác nhau trong bộ phận kỹ thuật và quản lý, bao gồm cả vị trí giám đốc nhà máy lắp ráp Detroit.
Phó Chủ tịch Kỹ thuật sản xuất toàn cầu của thương hiệu được bổ nhiệm vào tháng 2/2008. Ngay sau đó, cô nhanh chóng thăng tiến lên chức Phó Giám đốc Nhân sự toàn cầu và giữ vị trí này trong hai năm trước khi chuyển sang làm Phó Giám đốc Sản phẩm.
Bản lĩnh của một "nữ tướng"
Cô đã phải đối mặt với thách thức lớn nhất trong sự nghiệp chỉ vài ngày sau khi Mary Barra được bổ nhiệm làm CEO vào tháng 1 năm 2014.
Cụ thể, vào đầu năm 2014, GM buộc phải thu hồi hơn 2,6 triệu mẫu xe nhỏ vì lỗi công tắc đánh lửa khiến xe tắt máy và túi khí không hoạt động ngay khi đang lưu thông.
Khi một hãng xe lớn của Mỹ bị phanh phui là có hành vi lừa dối khách hàng, vụ việc thậm chí còn nghiêm trọng hơn. Nhiều cuộc điều tra cho thấy rằng GM đã biết về vấn đề này từ những năm 2001, nhưng hãng xe chỉ im lặng và đổ lỗi thay vì đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả. Kết quả là trong năm 2014, GM phải thu hồi gần 30 triệu mẫu xe, nộp phạt lên tới 900 triệu USD và nhận vô số chỉ trích vì liên quan đến các vụ tai nạn khiến 124 người chết và 275 người bị thương.
Tuy nhiên, với bản lĩnh của mình, Barra đã lèo lái và đưa GM "lật ngược thế cờ" một cách thần kỳ. Khi vừa nhận được chức vụ, nữ CEO ngay lập tức thành lập một hội đồng giải quyết khủng hoảng, tổ chức các cuộc họp hàng ngày để tìm cách đưa doanh nghiệp vượt qua cơn bão lớn.
Cuối cùng, Barra quyết định rằng GM cần phải lên tiếng xin lỗi về những gì đã xảy ra, tiến hành một cuộc điều tra độc lập và công khai kết quả với bên ngoài. Sau khi xác định được nguyên nhân của lỗi công tắc đánh lửa, cô đã mạnh tay sa thải 15 nhân viên cốt cán, bao gồm 8 giám đốc điều hành liên quan. Ngoài ra, Barra đã thành lập một quỹ bồi thường trị giá lên tới 595 triệu USD cho các nạn nhân và gia đình của họ.
Barra tuyên bố: "Tôi không bao giờ muốn quên đi sự việc lần này," thay vì để vụ việc chìm dần vào quên lãng như công ty vẫn thường làm trước đó. Tôi muốn ghi nhớ vĩnh viễn trải nghiệm đau đớn này trong ký ức của tất cả chúng ta. Phát biểu của nữ CEO tại cuộc họp ở thị chính đã khiến nhiều người có mặt phải sửng sốt vì nó đơn giản là "không giống như bất cứ điều gì mà các đời CEO trước của GM từng nói."
Ngay cả Công tố viên Preet Bharara, người tham dự vào vụ án của GM, cũng thừa nhận rằng thái độ hợp tác từ các giám đốc điều hành của GM là "khá phi thường". Bước đi này của Barra đã giúp vụ việc kết thúc chỉ sau 18 tháng, thu về cái nhìn thiện cảm từ phía công chúng và đưa GM ra khỏi nguy cơ sụp đổ.
Kỳ tích trong ngành sản xuất ô tô
Trên thực tế, cuộc khủng hoảng lần này của công ty không chỉ cho thấy sai sót của bộ máy điều hành mà còn phản ánh vấn đề cốt lõi, văn hóa làm việc cố hữu từ trước đến nay của công ty. Theo Barra, Barra thẳng thắn thừa nhận rằng sai lầm của GM bắt nguồn từ việc giữ im lặng và quan điểm thứ bậc.
Hầu như tất cả mọi nhân viên đều không lên tiếng khi có vấn đề gì đó xảy ra vì họ sợ điều đó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động chung của công ty. Họ cũng không có đủ can đảm để phản bác lại ý kiến hoặc những chỉ đạo sai lầm từ cấp lãnh đạo.
Rõ ràng là thách thức là không dễ dàng để đánh bại được một nền văn hóa lâu đời của một công ty khổng lồ. Trong suốt 30 năm, phần lớn các CEO của GM đã thử và thành công. Mary Barra đã làm được điều đó, mặc dù.
Trong năm năm tiếp theo, Barra đã dành nhiều thời gian để khuyến khích công ty chuyển đổi, đón nhận sự đổi mới trong cách thức làm việc, quy trình vận hành và chiến lược sắp tới. Cô tạo ra một đường dây nóng với tên gọi "Lên tiếng vì an toàn" để tất cả nhân viên, dù ở cấp độ thấp nhất, đều có thể báo cáo những lo lắng của họ về sản phẩm công ty một cách dễ dàng.
"Tầm nhìn của chúng tôi tại GM là một thế giới không có sự cố, không có khí thải và không có tắc nghẽn. "Văn hóa của một công ty là sự trao quyền và truyền cảm hứng cho mọi người, để họ không ngừng theo đuổi tầm nhìn và luôn giữ được sự chính trực. Theo Barra, tất cả nhân viên đều biết rằng chúng tôi đặt khách hàng làm trung tâm của mọi hoạt động của mình.
Hiệu quả của sáng kiến này của bà rất đáng kinh ngạc, điển hình là trường hợp tại nhà máy GM ở Brazil. Cụ thể, một nhân viên bảo vệ đã phát hiện ra chiếc xe thuộc dòng Chevrolet Spin bốc cháy khi đậu trong bãi, ngay lập tức báo cáo lên trên và chiếc xe cũng được giao cho đội ngũ kỹ thuật. Sau khi nhận được thông báo này, GM đã xác định được nguồn gốc của vấn đề và thu hồi một số xe. Người bảo vệ đó cũng được công nhận là Anh hùng An toàn năm 2018.
Theo Phó Chủ tịch phụ trách an toàn xe toàn cầu của GM, mỗi tháng họ nhận được hàng trăm cảnh báo về an toàn từ nhân viên ở mọi vị trí và 90% trong số đó công khai danh tính của mình. Theo Maryann Combs, điều này có nghĩa là họ không ngại ghi tên của mình; thay vào đó, họ cảm thấy tự hào khi có thể đóng góp vào việc đảm bảo an toàn.
Tham vọng chưa kết thúc
Mary Barra có một mục tiêu táo bạo hơn cả thế: đưa công ty trở thành doanh nghiệp bán ra nhiều xe điện ở Mỹ hơn cả Tesla, một công ty chuyên về xe điện của Elon Musk. Mary Barra không dừng lại ở việc cải cách và vực dậy GM.
Nữ CEO phải đối mặt với một số khó khăn lâu dài, chẳng hạn như lạm phát tăng vọt, lãi suất tăng cao, chi phí nguyên vật liệu tăng gấp nhiều lần và thiếu chip máy tính trên toàn cầu, để hoàn thành tham vọng lớn này trong vòng 2 năm rưỡi.
Mặc dù vậy, Barra vẫn không bị khuất phục trước những khó khăn. Cô khẳng định rằng thị trường vẫn chưa hiểu hết về chiến lược mà cô đang thực hiện trong một cuộc hỏi đáp với các nhà đầu tư vào năm 2022. Có thể đó là dấu hiệu cho thấy những bước tiến xa hơn trong tương lai của người phụ nữ đã chinh phục lĩnh vực "vốn thuộc về nam giới" này.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống