Khi được hỏi về khả năng cạnh tranh với BYD, công ty đã ra mắt xe chạy bằng pin ở miền nam Trung Quốc trước Tesla 3 năm, Elon Musk đã cười phá lên. Chiếc xe e6, một chiếc xe nhỏ gọn được thử nghiệm để chạy 370 km trong một lần sạc, chỉ mất hơn 8 gây để tăng tốc từ trạng thái dừng tăng tốc lên 97 km/h. Đây là điều khiến Musk chê cười.
Câu chuyện trên xảy ra vào tháng 11/2011, chỉ nửa năm sau khi Tesla niêm yết trên sàn Nasdaq, giúp Musk trở thành một trong những người giàu nhất thế giới. Đến 12 năm sau, BYD mới là "kẻ chiến thắng lớn nhất" trên thị trường xe điện.
1,86 triệu ô tô hybrid chạy điện đã được giao cho hãng sản xuất ô tô điện này vào năm 2022. Trong khi đó, Tesla chỉ giao hơn 1,31 triệu xe. Ngoài ra, BYD đã vượt qua Uber để trở thành nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới.
Các nhà đầu tư lạc quan vào khoản đầu tư của Berkshire Hathaway vào BYD trong năm 2008 cũng đang hưởng lợi rất lớn. Kể từ khi phó Chủ tịch Charlie Munger quyết định đầu tư khi BYD là một doanh nghiệp vô danh, giá cổ phiếu của công ty này đã tăng gấp 40 lần. Vốn hóa của BYD hiện là 98 tỷ USD, gần bằng giá trị của General Motors và Ford Motor cộng lại.
Vậy, "cánh tay phải" của Warren Buffett đã nhìn thấy tiềm năng gì ở BYD, trong khi Musk không ngại chế giễu doanh nghiệp này?
Hãng xe điện "khủng" nhất thế giới đã phát triển ra sao?
Theo Jeff Cai, trưởng nhóm cố vấn của JD Power China, "BYD có nhiều lợi thế, đầu tiên là pin có hiệu suất cao hơn so với đối thủ. Thứ hai, BYD có nhiều loại sản phẩm và thiết kế hợp thời nên tiếp cận được khách hàng hiệu quả hơn.
Trong hai phân khúc, BYD sản xuất hàng chục mẫu ô tô. Dòng Dynasty, bao gồm các mẫu được đặt tên theo các vị vua Trung Quốc từ thời nhà Hán đến nhà Nguyên, có 17 mẫu xe nhắm đến các hộ gia đình trung lưu. Ngoài ra, dòng Ocean có kiểu dáng thể thao thu hút người mua trẻ tuổi.
Niềm tin rằng pin sẽ là nguồn năng lượng "thống trị" mọi thứ, thậm chí cả nhiên liệu hóa thạch cho ô tô, là bí quyết thành công của BYD.
Ban đầu, BYD chỉ sản xuất pin khô và pin cho điện thoại di động. Họ chỉ là một công ty mới trong lĩnh vực ô tô, đến năm 2003 họ đã mở rộng sang lĩnh vực này sau khi mua giấy phép từ Xi'an Tsinchuan Auto từ chính quyền tỉnh Thiểm Tây và nhà thầu Norinco Group.
F3, một chiếc ô tô kiểu dáng nhỏ gọn, đơn giản với động cơ xăng 1,6 lít và được bán với giá 40.000 tệ (5.850 USD), là mẫu xe đầu tiên của họ. BYD trở thành thương hiệu được những người mới mua xe lựa chọn nhiều hơn do giá thấp hơn nhiều so với mốc 100.000 tệ mà nhiều người phải cân nhắc, giúp họ có lợi thế so với các đối thủ sừng sỏ như Toyota và Honda.
Kể từ đó, BYD đã mở rộng nhanh chóng. Khi Musk bật cười khi nhắc đến BYD, công ty đã có tám năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất ô tô và là nhà lắp ráp lớn thứ sáu Trung Quốc. Sau đó, đại lục đã nhanh chóng vượt qua Mỹ để trở thành thị trường ô tô lớn nhất thế giới.
BYD đã đầu tư mạnh vào pin trong mười năm tiếp theo, sử dụng xe hybrid xăng-điện để thay thế dần những chiếc xe chạy hoàn toàn bằng xăng mà họ đang sản xuất. Họ đã thông báo vào năm ngoái rằng họ sẽ chấm dứt hoàn toàn việc sản xuất xe động cơ đốt trong và chuyển sang xe chạy điện.
Tuy nhiên, hành trình lên đỉnh cao của BYD vẫn gặp khó khăn. Trước khi e6 được công bố rộng rãi, BYD đã tạo ra F3e, một biến thể chạy điện của F3 nổi tiếng của họ. Mục tiêu của BYD là sạc tới 70% dung lượng pin chỉ trong 10 phút và di chuyển 300 km với chi phí 150.000 USD.
Trước khi đi vào sản xuất, dự án F3e đã bị bỏ vào năm 2010. Nguyên nhân là do thiếu mạng lưới trạm sạc để phục vụ khách hàng và thị trường xe điện Trung Quốc vẫn còn non trẻ.
Gần như tất cả các mắt xích trong chuỗi cung ứng đều được bảo vệ bằng cách sử dụng dây cung ứng
Tuy nhiên, nhà sáng lập BYD Wang Chuanfu vẫn kiên trì. Theo 2 giám đốc điều hành giấu tên, ông Wang luôn kiên định với nỗ lực đầu tư vào sự đổi mới, tạo ra các mẫu xe mới và tăng năng lực sản xuất cho đến khi đạt được mục tiêu của mình.
Việc đổi mới là rất quan trọng đối với BYD. Trong những đầu tiên, BYD đã phát hiện ra cách sản xuất pin điện thoại ở nhiệt độ phòng, trong khi các đối thủ yêu cầu lắp đặt trong phòng khô và rất tốn kém. 2 thập kỷ sau, doanh nghiệp đã mở rộng quy mô để đổi mới xe điện. Pin Blade của BYD có khả năng chống cháy tốt hơn đối thủ mà không làm giảm hiệu suất của xe điện.
70,4 GWh pin, tương đương 13,6% thị trường toàn cầu, đã được sản xuất bởi BYD vào năm 2022. Kết quả là, họ trở thành nhà sản xuất pin xe điện lớn thứ ba trên thế giới sau CATL và LG.
Ngoài ra, Tesla "choáng" với sức tăng trưởng của BYD, đến mức họ cũng sử dụng pin Blade cho Model Y sản xuất tại Berlin vào năm ngoái. Đầu tháng này, Tesla thông báo sẽ xây dựng một nhà máy cạnh Gigafactory ở Thượng Hải để lắp ráp pin Megapack, mặc dù thực tế là họ đã nhận được thông tin rằng pin Megapack sẽ không còn được sử dụng nữa.
Điều quan trọng hơn là BYD sở hữu toàn bộ chuỗi cung ứng pin xe điện, từ khoáng chất và nguyên liệu thô cho đến pin đã hoàn thiện. Do đó, BYD có thể quản lý hiệu quả hơn chi phí, tỷ suất lợi nhuận và việc giao hàng. Ngoài ra, công ty điều hành thiết kế chip và bộ phận lưu trữ năng lượng.
Do chuỗi cung ứng bị gián đoạn, BYD tiếp tục phát triển mạnh mẽ vào năm ngoái trong khi các đối thủ của nó, từ NIO đến Tesla, đều gặp khó khăn. Theo BYD, doanh số bán hàng tăng 150%.
Dòng xe điện hạng sang của BYD được gọi là Han EV. Đây là một chiếc sedan bốn cửa với phạm vi di chuyển khoảng 715 km sau một lần sạc và có thể tăng tốc từ trạng thái dừng lên 100 km/h trong 3,9 giây. Chiếc xe này có tay lái bọc da Nappe có hoạ tiết gỗ dùng để trang trí và có giá khoảng 300.000 USD.
Để giữ cho người lái cố định 1 chỗ khi xe cua ở tốc độ cao và ngăn xe bị lật, BYD cũng đã ra mắt hệ thống kiểm soát thân xe có tên là DiSus vào tuần này.
Wang tuyên bố rằng đây là nhà sản xuất ô tô đầu tiên của Trung Quốc sở hữu và đã "bước đột phá giúp lấp đầy khoảng cách giữa công nghệ trong nước và nước ngoài."
BYD vẫn còn chặng đường dài để đi
Theo Chen Jinzhu, CEO của công ty tư vấn Shanghai Mingliang Auto Service, BYD vẫn còn nhiều nhiệm vụ phía trước. Theo ông, nhà sản xuất ô tô này thậm chí còn không được liệt kê trong top 10 bảng xếp hạng trí tuệ công nghệ của JD Power về xe điện Trung Quốc.
Theo Chen, "BYD vẫn chưa đủ tiềm lực để phát triển hệ thống lái tự động và buồng lái kỹ thuật số", đây là những tính năng mà ô tô điện hiện đã trở thành tiêu chuẩn.
Để cạnh tranh với các đối thủ hạng sang, BYD đang "dốc toàn lực" để làm cho những chiếc xe điện của mình trở nên thông minh hơn, chẳng hạn như "siêu điện thoại có bánh xe".
Để đạt được mục tiêu này, BYD đã hợp tác với một số đối tác. Công ty tham gia dự án Apollo của Baidu vào năm 2017 để sử dụng một nền tảng mở nhằm tăng cường khả năng tự lái. Han EV đang sử dụng hệ thống HiCar với hệ điều hành Harmony của Huawei Technologies.
Tại Nam Mỹ, Châu Âu, Đông Nam Á, Ấn Độ và Trung Đông, Công ty đang tích cực quảng bá các mẫu xe của mình. Bắt đầu từ năm 2017, BYD đã sản xuất xe buýt chạy pin ở Lancaster, California, tại Mỹ.
Đến nay, mối quan hệ của Musk với BYD đã thay đổi. Vị tỷ phú nói rằng "một số công ty Trung Quốc" sẽ là đối thủ đáng gờm nhất với Tesla trong buổi công bố kết quả kinh doanh tháng 1. Chúng tôi ngưỡng mộ các công ty ô tô Trung Quốc, ông nói. Họ có khả năng cạnh tranh cao nhất trên toàn thế giới.
Các giám đốc điều hành của BYD lại có những lời phát biểu khiên tốn hơn. Họ chỉ ra rằng chỉ có 1.4 trong số 26,86 triệu xe mới được bán ở Trung Quốc trong năm ngoái là xe điện.
Theo Brian Luo, trợ lý tổng giám đốc phụ trách thương hiệu và quan hệ công chúng của BYD, chúng tôi cần phát triển thêm. Tôi đã nghe nói mọi người so sánh BYD với Tesla, gọi chúng tôi là VW của Trung Quốc hoặc GM của Trung Quốc. Tuy nhiên, chúng tôi chưa bao giờ so sánh mình với bất kỳ doanh nghiệp nào vì chúng tôi không chỉ là một nhà sản xuất ô tô.
Tham khảo SCMP
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống