Trên đường cao tốc, nơi các phương tiện thường di chuyển ở tốc độ 80-120 km/h, sự xuất hiện của một xe bảo trì đứng yên hoặc di chuyển tốc độ chậm tạo ra nguy cơ va chạm đặc biệt lớn, gây nguy hiểm cho cả nhân công và phương tiện đang lưu thông. Để giảm thiểu nguy cơ này, nhiều quốc gia phát triển đã xây dựng cả một hệ thống phương tiện bảo vệ chuyên dụng, vận hành như một đội hình bảo vệ cơ động nhằm giảm thiểu rủi ro cho công nhân và các phương tiện đang thi công.
Xe bọc hậu
Xe bọc hậu, còn được gọi là "shadow vehicle", là phương tiện chạy phía sau xe bảo trì với nhiệm vụ cảnh báo, dẫn hướng và che chắn trước nguy cơ va chạm từ phía sau. Tại các quốc gia như Mỹ, Nhật và châu Âu, xe bọc hậu là thành phần không thể thiếu trong mọi hoạt động bảo trì đường cao tốc.
Thử nghiệm va chạm với xe bọc hậu. Video: TrafFix Devices
Tên gọi "shadow vehicle" có nghĩa là "xe bóng tối", xuất phát từ việc xe luôn di chuyển bám sát phía sau xe bảo trì, như hình với bóng. Ngoài ra, xe bọc hậu còn tạo vùng đệm an toàn cho nhân công và phương tiện bảo trì, vì khoảng cách giữa hai xe thường là 50-150 m. Xe bọc hậu tiêu chuẩn thường được trang bị bộ giảm chấn phía sau, dùng để hấp thụ năng lượng và giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp bị xe khác đâm vào. Ngoài ra, xe còn có thể trang bị thêm tạ đối trọng giúp xe nặng hơn, nếu có xe khác va chạm mạnh sẽ không bị đẩy về phía trước quá xa, từ đó tránh tai nạn liên hoàn.
Cuối cùng, xe bọc hậu còn được trang bị hệ thống đèn cảnh báo cường độ cao, bao gồm đèn xoay, đèn nháy để thu hút sự chú ý của tài xế trong mọi điều kiện thời tiết. Trên thùng xe là bảng mũi tên điện tử cỡ lớn hướng tài xế vào làn an toàn.
Xe rải chóp nón tự động
Ở những khu vực cần phân luồng cố định hoặc thi công kéo dài, nhiều quốc gia phát triển sử dụng xe rải chóp nón tự động để thay thế việc công nhân phải xuống đường đặt một cách thủ công. Xe này có cơ cấu máy chuyên dụng thả cone theo đúng nhịp và khoảng cách tiêu chuẩn, bảo đảm các chóp nón được sắp thẳng hàng và đồng đều ngay cả trong điều kiện đêm tối hoặc lưu lượng xe lớn.
Cách xe rải và thu chóp nón tự động hoạt động. Video: Falcon ACLM
Hiệu quả của xe rải chóp nón không chỉ nằm ở sự an toàn mà còn ở tốc độ. Ví dụ trên một đoạn cao tốc cần hàng chục đến trăm chóp nón, nếu làm thủ công, có thể mất rất nhiều thời gian và đòi hỏi nhiều công nhân di chuyển sát dòng xe chạy tốc độ cao, trong khi đó xe rải chóp nón tự động chỉ cần một người vận hành và hoàn thành nhanh hơn nhiều. Khi công việc kết thúc, máy móc cũng tự động thu chóp nón theo chiều ngược lại, giúp toàn bộ quá trình diễn ra gọn gàng và an toàn cao.
Các nước như Nhật Bản, Anh và nhiều bang tại Mỹ đã phổ biến rộng rãi loại xe này trong các công tác sửa chữa hoặc nâng cấp mặt đường, giúp giảm đáng kể tai nạn lao động và tạo nên quy trình phân luồng nhất quán, nhanh và chính xác.
Xe biển báo di động
Trong các hoạt động bảo trì cao tốc, xe biển báo di động đóng vai trò như một người đưa tin sớm, giúp tài xế nhận biết tình huống trước khi tiếp cận khu vực thi công. Những xe này sẽ được lắp bảng thông tin điện tử cỡ lớn, có thể hiển thị các thông điệp như công trường phía trước, hướng nhập làn hoặc các phương tiện phía trước đang di chuyển tốc độ thấp. Những cảnh báo này được phát với cường độ sáng lớn, phông chữ rõ ràng và dễ đọc để các tài xế dễ nhìn từ xa, hoặc khi điều kiện thời tiết không thuận lợi.
Xe bán tải với biển báo di động. Ảnh: Ebovanweel
Xe biển báo di động thường được bố trí chạy trước đội thi công hoặc đỗ ở vị trí cố định tại điểm bắt đầu phân luồng. Điều này giúp các tài xế có thể chủ động điều chỉnh tốc độ nhằm hạn chế các tình huống phanh gấp. Ở nhiều nước, xe này được tích hợp GPS và hệ thống điều khiển từ xa để người vận hành thay đổi nội dung cảnh báo, tùy theo từng giai đoạn thi công hoặc theo tình hình giao thông thực tế.
Khi thực hiện công tác bảo trì trên cao tốc, kiểu bố trí đội hình thường dùng gồm ba lớp: xe biển báo di động ở vị trí xa nhất, tiếp theo là xe bọc hậu làm lớp đệm an toàn, và cuối cùng là xe bảo trì chính. Các phương tiện giữ liên lạc liên tục bằng bộ đàm hoặc GPS, di chuyển cùng tốc độ để tạo ra một vùng thi công an toàn di động trên suốt đoạn đường.
Hồ Tân
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống