Trong nhiều năm qua, Na Uy đã trở thành hình mẫu cho việc áp dụng xe điện, một ví dụ hoàn hảo về việc kết hợp các mục tiêu đầy tham vọng và các chính sách khuyến khích mạnh mẽ có thể chuyển đổi toàn bộ ngành công nghiệp ôtô của một quốc gia.
Giờ đây, khi trên đà đạt được mục tiêu 100% doanh số xe điện mới vào năm 2025, chính phủ Na Uy đang báo hiệu một giai đoạn mới trong chiến lược xe điện, đề xuất những thay đổi đối với chương trình khuyến khích, bao gồm việc áp dụng thuế đối với xe điện.
Những chính sách khuyến khích trước đây thông qua gói ưu đãi toàn diện, bao gồm miễn thuế, miễn phí khi qua các trạm thu phí và làn đường xe buýt, bên cạnh việc đánh thuế đúng mức đối với xe động cơ đốt trong.
Một trạm nhiên liệu ở Na Uy, nơi vẫn có cột bơm xăng, nhưng phần lớn là trụ sạc xe điện. Hai xe phía trước là xe điện của Toyota (phải) và Lucid. Ảnh: Symply Gregster EV
Điều này dẫn đến việc xe điện trở thành lựa chọn ưu tiên của đại đa số người mua xe mới. Năm 2024, 88,9% ôtô mới bán ra tại Na Uy là xe thuần điện, và con số này tiếp tục tăng trong năm 2025.
Xe chạy xăng và dầu hiện đã lỗi thời trên thị trường xe mới của Na Uy, với vài trăm xe mới mỗi tháng, trong khi xe điện chiếm khoảng 95-97%.
Bộ trưởng Tài chính Jens Stoltenberg tuyên bố nhiệm vụ đã hoàn thành: "Chúng tôi đã đặt ra mục tiêu đến năm 2025, tất cả xe con mới đều phải chạy bằng điện, và chúng tôi có thể nói rằng mục tiêu đó đã đạt được".
Với mục tiêu đã gần kề, chính phủ Na Uy đang tinh chỉnh phương pháp tiếp cận. Chương trình ưu đãi hiện tại vẫn duy trì mức miễn thuế quan trọng cho xe điện, nhưng chỉ áp dụng cho mức giá tối đa là 500.000 krone (khoảng 49.000 USD).
Trong khi đó, thuế 25% được áp dụng đối với xe điện trên 500.000 krone, chủ yếu ảnh hưởng đến các mẫu xe cao cấp như BMW iX, Tesla X và Porsche Taycan.
Đối với các mẫu xe điện tầm trung của Tesla, hiện chỉ có phiên bản dẫn động 4 bánh đắt nhất của Model Y mới phải chịu thuế.
Tuy nhiên, chính phủ Na Uy cho biết trong đề xuất ngân sách năm tới rằng vào 2026, Na Uy có kế hoạch hạ mức miễn thuế xe điện xuống còn 300.000 krone và bắt đầu thu thuế đối với tất cả các phiên bản của Model Y và các mẫu xe tầm trung có giá tương tự, như ID.4 của Volkswagen.
Vào năm 2027, các mức miễn thuế cuối cùng sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn, đồng nghĩa với việc tất cả xe điện sẽ phải chịu mức thuế đầy đủ, nếu quốc hội phê duyệt kế hoạch.
Đồng thời, Na Uy có kế hoạch tăng mức thuế một lần được tính tại thời điểm đăng ký ban đầu đối với xe chạy nhiên liệu hóa thạch để duy trì các ưu đãi chung cho việc lựa chọn xe điện.
Tuy nhiên, Hiệp hội Xe điện Na Uy (NEVA), một nhóm vận động hành lang ủng hộ xe điện, gọi những thay đổi này là "vội vàng" và lập luận rằng cần phải giảm hạn mức thuế theo từng giai đoạn.
"Tôi lo ngại rằng những thay đổi đột ngột và lớn sẽ khiến nhiều người quay lại lựa chọn xe chạy nhiên liệu hóa thạch, và tôi nghĩ mọi người đều đồng ý rằng chúng ta không muốn quay lại thời kỳ đó", người đứng đầu hiệp hội, Christina Bu, cho biết trong một tuyên bố.
Theo NEVA, bảy trong số 10 xe trên đường phố Na Uy vẫn là xe động cơ đốt trong.
Chính phủ nắm quyền kiểm soát với thiểu số và sẽ cần đàm phán đề xuất ngân sách với 4 đảng trong quốc hội.
Model Y, mẫu xe bán chạy nhất của Na Uy trong ba năm qua, hiện có giá khởi điểm 422.000 krone (41.800 USD) cho phiên bản rẻ nhất và do đó có thể phải chịu thuế là 30.500 krone (3.020 USD), nếu áp dụng mức thuế suất 25% cho phần giá trị vượt quá 300.000 krone. Nếu việc miễn thuế bị loại bỏ vào năm sau, giá xe sẽ tăng thêm 75.000 krone (7.428 USD).
Mỹ Anh (theo Reuters)
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống