Theo báo cáo của Counterpoint, Thái Lan là quốc gia đứng đầu về doanh số xe điện ở Đông Nam Á, chiếm 58% doanh số bán xe điện trên toàn khu vực. Tiếp theo là Indonesia, đứng thứ hai với 19,8% và Việt Nam, đứng thứ ba với 15,8%.
Indonesia: Xe điện giá rẻ từ Trung Quốc "lên ngôi" vì không có đối thủ trực tiếp
Indonesia, thị trường ô tô điện lớn thứ hai ở Đông Nam Á, có doanh số bán ô tô điện tăng lên hơn 20.000 chiếc vào năm 2022, cao gấp 6 lần so với năm 2021. Fitch Ratings cho rằng tăng trưởng không đến từ việc giảm thuế mà từ sự góp mặt của các mẫu xe mới, giá thấp hơn, chẳng hạn như Wuling Air EV và Suzuki Ertiga Hybrid, hiện đang được bán với giá từ 16.900 USD đến 20.284 USD, rẻ hơn đáng kể so với các xe điện có giá trên 60.800 USD trước đó.
Theo trưởng bộ phận tiếp thị của một showroom Wuling ở thành phố Medan, "Wuling Air EV là mẫu xe điện rẻ nhất ở Indonesia vào thời điểm hiện tại, thậm chí không có đối thủ cạnh tranh trực tiếp nào."
Nói không có đối thủ trực tiếp vì chiếc xe này có kích thước nhỏ, nhẹ, dẫn động cầu sau, vận tốc tối đa 100 km/h, không có chọn sạc nhanh, chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại thông thường hàng ngày, phục vụ nhu cầu đi lại hàng ngày thay vì những chuyến hành trình dài... Theo Autoevolution, mẫu xe điện này nên được phân loại là "xe 4 bánh" (từ: quadricycle - xe cơ giới nhỏ có 4 bánh) sẽ chính xác hơn là ô tô.
Nếu xét cùng phân khúc, giá xe điện và xe xăng ở Indonesia, ngoại trừ những chiếc xe "siêu rẻ" từ Trung Quốc, rất khác nhau.
Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch (International Council on Clean Transportation) đã xem xét tác động của thuế đối với giá xe điện và xe ICE ở Indonesia. Kết quả cho thấy rằng các ưu đãi như miễn thuế hàng xa xỉ và thuế chuyển nhượng không đủ để giảm mức chênh lệch giá mua quá lớn ban đầu.
Theo ICCT, hai mẫu xe cùng phân khúc là Honda Kona EV (xe điện) và Honda HR-V (xe xăng). Giá trưng bày của một chiếc Honda Kona EV ở Jakarta là khoảng 51.000 USD, trong khi giá của một chiếc Honda HR-V tương đương là 26.500 USD. Khoản trợ cấp được đề xuất trị giá khoảng 5.130 USD sẽ giảm giá xe điện xuống 10% nhưng chỉ thu hẹp khoảng 1/5 khoảng cách giá mua.
Thậm chí, nếu tính toán cả chi phí vận hành, kết quả tính toán còn chỉ ra rằng không thể đạt được mức tương đương về chi phí giữa hai mẫu xe nổi tiếng thuộc cùng phân khúc thị trường, Hyundai Kona EV và Honda HR-V, trong vòng sáu năm sở hữu với hệ thống thuế hiện tại ở Indonesia.
Theo Tiến sĩ Emi Gui, chuyên gia năng lượng, "giá thấp nhất cho một chiếc ô tô điện cao hơn gấp đôi giá của hầu hết các ô tô chạy xăng hoặc dầu, ngay cả khi có các ưu đãi có thể giảm 40% chi phí trả trước, khiến ô tô điện không thể cạnh tranh được."
Indonesia gần đây đã thông báo sẽ giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 11% xuống 1% đối với ô tô điện và xe buýt chạy bằng pin có tỷ lệ nội địa hóa từ 40%. Tỷ lệ nội địa hóa từ 20% đến 40% đối với ô tô chạy bằng điện và xe buýt sẽ được giảm 6% VAT vào năm 2023.
Trước đó, Indonesia cũng cung cấp các ưu đãi tín dụng cho các tổ chức hoặc cá nhân đủ điều kiện, chẳng hạn như miễn thuế nhập khẩu đối với ô tô điện chạy bằng ắc quy nguyên chiếc (CKD) hoặc xe lắp ráp (IKD) và linh kiện chính sử dụng cho ô tô điện chạy bằng pin; giảm hoặc miễn thuế doanh thu đối với hàng xa xỉ; giảm hoặc miễn thuế do chính quyền khu vực hoặc trung ương áp đặt, chẳng hạn như giảm thuế hoặc miễn thuế đối với xe cơ giới hoặc chuyển quyền sở hữu xe cơ giới.
Indonesia cũng đang miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, vật tư và thiết bị dùng để sản xuất ô tô điện chạy bằng pin; ưu đãi sản xuất thiết bị cho trạm sạc ô tô điện chạy điện bằng pin; và ưu đãi phí đỗ xe do chính quyền khu vực cung cấp. Indonesia cũng đang hỗ trợ sản xuất.
Do chính sách thuê pin, giá xe điện ở Việt Nam không chênh nhiều so với các mẫu xe xăng cùng phân khúc.
Hai mẫu xe điện được sản xuất trong nước và các mẫu xe điện nhập khẩu riêng lẻ chiếm thị phần không đáng kể ở Việt Nam là VinFast VF8 và VF e34, là hai mẫu xe điện phổ biến nhất hiện nay.
Nếu mua kèm pin, VF8 đắt hơn từ 15 đến 25% so với các mẫu xe cỡ lớn như Ford Everest (giá lăn bánh từ 1,26 tỷ đồng), Hyundai Santafe (từ 1,27 tỷ đồng) và Toyota Fortunter (từ 1,17 tỷ đồng). VF8 được hãng định vị ở phân khúc SUV hạng D.
Nếu thuê pin, chi phí lăn bánh của VF8 sẽ vào khoảng 1,15 tỷ đồng, rẻ hơn so với các mẫu xe chạy xăng nói trên.
Ngược lại, VF e34 được xếp hạng C trong phân khúc SUV. Giá lăn bánh của VF e34 kèm pin là 1,03 tỷ đồng, đắt hơn từ khoảng 8% so với các mẫu xe như Mazda CX-5 và Hyundai Tucson (lăn bánh trên 950 triệu đồng), và đắt hơn khoảng 40% so với Kia Seltos và Hyundai Kona (lăn bánh trên 730 triệu đồng)....
Ngoài ra, VF e34 với giá lăn bánh hơn 730 triệu đồng, rẻ hơn Mazda CX-5 và Hyundai Tucson, tương đương với Kia Seltos và Hyundai Kona, nếu thuê pin.
Do đó, chính sách thuê pin doanh nghiệp đưa ra phần lớn là nguyên nhân dẫn đến xe điện giảm bớt khoảng cách về giá so với xe xăng cùng phân khúc. Tuy nhiên, nhiều người tin rằng giá thuê pin nên được xem như một khoản trả góp cho xe điện hơn là chi phí nhiên liệu do giá thành cao và cấu thành quan trọng của xe điện.
Mặt khác, xe điện sản xuất trong nước được giảm thuế tiêu thụ đặc biệt từ 15% xuống còn 3%, áp dụng đến 28/02/2027 và miễn phí trước bạ, tương đương giảm giá trị niêm yết của xe từ 10% đến 12%.
Để sản xuất, lắp ráp và phân phối độc quyền các dòng ô tô điện của Wuling, thương hiệu đang "làm mưa làm gió" ở thị trường Indonesia, TMT Motors đã thông báo vào tháng 2/2023 rằng họ đã ký kết hợp tác chiến lược với liên doanh General Motors (GM) - (SAIC - WULING).
Wuling HongGuang MiniEV là sản phẩm đầu tiên được sản xuất và bán tại thị trường Việt Nam. Trong quý II năm nay, TMT Motors sẽ công bố thông tin về sản phẩm, chi tiết về giá bán và nhận đặt hàng mẫu ô tô điện Wuling HuaGuang MiniEV. Ở Indonesia, một phiên bản của mẫu xe này có giá từ 4.800 đến 14.700 USD.
Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam EuroCham đã đánh giá rằng hiện tại, quy định về thuế TNDN hiện đang không áp dụng cho dự án đầu tư sản xuất sản phẩm phương tiện chạy bằng điện (chẳng hạn như ô tô điện), tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên năm 2023 được tổ chức gần đây. Các chính sách ưu đãi hiện tại chủ yếu thuộc danh mục ưu đãi trên thu nhập, tức là chỉ khi doanh nghiệp có lãi, có thu nhập chịu thuế thì khi đó mới có thể hưởng lợi từ ưu đãi thuế. Trong khi đó, các hình thức ưu đãi trực tiếp về mặt chi phí không được ưu đãi theo quy định ở Việt Nam.
Theo EuroCham, các dự án đầu tư sản xuất phương tiện chạy bằng điện ở mức ưu đãi cao, tương đương với các dự án đầu tư trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, nên được xem xét bổ sung ưu đãi thuế TNDN. Cụ thể, thuế suất ưu đãi 10% sẽ được áp dụng trong 15 năm; miễn thuế trong 4 năm tiếp theo và giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống