Các công nghệ kỹ thuật số ngày càng tham gia nhiều hơn vào lĩnh vực báo chí. (Nguồn: Sun)Khi vượt qua giai đoạn chuyển đổi kỹ thuật số, ngành báo chí thế giới hiện đang trải qua một thời kỳ hoàn toàn mới và chứng kiến sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI).
Khi khoa học và công nghệ kỹ thuật số đang phát triển nhanh hơn bao giờ hết và xu hướng tiếp cận thông tin của công chúng đang thay đổi, báo chí có thể phải đối mặt với những cuộc khủng hoảng chưa từng có nếu không chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai của mình.
Từ chiến lược chuyển đổi số
Nhiều cơ quan báo chí và công ty truyền thông trên toàn thế giới đã nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc gia tăng hiệu quả hoạt động và đảm bảo sự phát triển bền vững của tờ báo, đã tiến hành một hành trình mới trong việc áp dụng chuyển đổi số, thay đổi mô hình, cách thức hoạt động và kinh doanh để vượt qua khủng hoảng thành công.
Theo thống kê, những xu hướng báo chí đang và tiếp tục thịnh hành trên toàn thế giới có liên quan một phần hoặc hoàn toàn đến hoạt động chuyển đổi số.
Đó là các xu hướng cá nhân hóa nội dung, đa nền tảng, báo chí di động, báo chí xã hội, báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo, hợp tác toàn cầu, siêu tác phẩm báo chí, tệp dữ liệu âm thanh trên mạng, trí tuệ nhân tạo, tin giả và kiểm chứng thông tin...
Tờ báo chuyển đổi số thành công nhất là The New York Times (NYT). Nếu như trước đây, nguồn thu từ quảng cáo báo giấy chiếm 85–90% nguồn thu từ báo giấy, thì hiện nay nguồn thu từ báo điện tử đã vượt báo giấy.
Ngoài việc thu phí, tờ báo còn có nhiều hoạt động khác, chẳng hạn như thương mại điện tử, kết nối với các đối tác để sản xuất nội dung trên các nền tảng số, tăng thu nhập.
Theo tờ báo này, vào cuối quý đầu tiên của năm nay, có khoảng 9,7 triệu người đăng ký các sản phẩm in ấn và kỹ thuật số, tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Độc giả báo in chiếm khoảng 710.000 trong số đó, giảm khoảng 10% so với cùng thời điểm năm ngoái.
Do doanh thu từ các thuê bao đăng ký mới không đủ bù đắp chi phí hoạt động cao hơn và doanh thu quảng cáo thấp hơn, lợi nhuận chung của tổ chức tin tức khổng lồ này chỉ là 54 triệu đô la, giảm 11% so với một năm trước đó.
Trong khi đó, The Guardian, nhật báo của Anh, được coi là một tờ báo kiểu mẫu trong chuyển đổi số khi đảm bảo các yếu tố: tạo nhiều doanh thu từ nguồn kỹ thuật số hơn nguồn sản phẩm in; tạo nhiều doanh thu từ độc giả hơn từ quảng cáo; đạt tăng trưởng doanh thu thuần nhờ nguồn tiền từ kỹ thuật số một cách nhanh chóng; và có nhiều đăng ký đọc báo mạng hơn đăng ký mua báo in.
The Guardian đã đẩy mạnh chiến lược chuyển đổi số khi nhận thấy ngành truyền thông đang đứng trước những thay đổi.
Tờ báo đã có trang web vào năm 2009 và đã dần dần mở rộng tầm ảnh hưởng của nó ra toàn cầu. Sự xuất hiện của The Guardian điện tử đã nhanh chóng trở thành hiện tượng, với những chi tiết hấp dẫn và bình luận sâu sắc.
The Guardian nhanh chóng thích ứng với thị hiếu của bạn đọc đang thay đổi trong thời đại kỹ thuật số. Tờ báo cung cấp lối kể chuyện đa phương tiện, các tệp tin âm thanh, video tích hợp và các tính năng tương tác cho nội dung.
Bằng cách này, The Guardian đã mở rộng được đối tượng độc giả thay vì chỉ có độc giả của báo in như truyền thống và tiếp tục mình vào xu hướng chung với những thay đổi nhanh chóng.
Khả năng thích ứng to lớn trong thời đại mới của lĩnh vực truyền thông đã được The Guardian thể hiện rõ ràng. Tờ báo hoạt động trên cơ sở dữ liệu, AI và các phương pháp kể chuyện mới tiên tiến.
The Guardian tiếp tục đi đầu trong lĩnh vực báo chí, thông tin và truyền cảm hứng đến bạn đọc trong thời đại kỹ thuật số với việc đầu tư cho công nghệ và phát triển văn hóa đổi mới.
[Trí tuệ nhân tạo có thể "dậy sóng" ngành báo chí ra sao?]
The Guardian có 3,2 triệu độc giả báo in và 18,4 triệu độc giả báo điện tử hàng tháng theo số liệu thống kê của PAMCo (công ty đánh giá độc giả của các công ty truyền thông) năm 2021.
So với các nhật báo uy tín khác ở Anh, con số này là rất lạc quan. Trên toàn cầu, Tờ báo ghi nhận 113 triệu khách truy cập trung bình mỗi tháng.
Năm 2012, The Guardian lỗ 100.000 bảng (124.000 USD) mỗi ngày. Tuy nhiên, doanh thu của công ty mẹ Guardian Media Group tăng 0,9%, lên 225,5 triệu bảng trong tài năm 2020–2021, với tăng trưởng kỷ lục về doanh thu độc giả báo điện tử.
Mô hình kinh doanh của The Guardian vẫn hiệu quả mặc dù có những khó khăn. Trong khi đảm bảo báo chí có thể tiếp cận, tự do và phổ biến với mọi độc giả, Tờ báo có thể đạt lợi nhuận.
Đến ngưỡng cửa của AI
Các cơ quan báo chí giờ đây chú trọng nhiều hơn đến AI do công cuộc chuyển đổi số. Khi tham gia vào cuộc chơi này, người ta phát hiện ra rằng AI đã giúp ích rất nhiều cho các phóng viên trong quá trình tác nghiệp hơn là lấy đi việc làm của các nhà báo.
Phương thức sản xuất và phát hành thông tin có thể bị thay đổi bởi AI. Những người đứng đầu trong lĩnh vực truyền thông thông tin phải sẵn sàng cho những tác động tiềm ẩn của AI đối với lĩnh vực này.
Khi các công cụ AI tạo sinh như ChatGPT và Midjourney trở nên phổ biến, ngày càng có nhiều cơ quan báo chí và các tổ chức truyền thông bắt đầu quan tâm đến tác động của AI tạo sinh đến toàn bộ hoạt động của họ.
Các cơ quan báo chí ngày càng quan tâm tới tác động từ AI tạo sinh. (Ảnh: AFP/TTXVN)Theo bà Ezra Eeman, Giám đốc chuyển đổi của công ty truyền thông quốc tế Mediahuis của Bỉ, công ty đã bắt đầu ứng dụng AI với phiên bản Midjourney 4 vào tháng 11/2023 và ChatGPT vào tháng 11/2023. Các công cụ này có thể được sử dụng theo cách thân thiện với người dùng.
AI có thể chỉnh sửa nội dung từ định dạng này sang định dạng khác, bổ sung dữ liệu lớn hoặc soạn kịch bản. Việc tạo ra nhiều định dạng mạng xã hội, nhiều tiêu đề cần thiết trước khi biên tập lại lần cuối để xuất bản, có thể được hỗ trợ bởi AI.
Bất kỳ ai sẽ trở thành đối thủ của một công ty truyền thông khi có một ứng dụng có thể tạo ra mọi thứ.
Một nền kinh tế của các nhà sản xuất đã tồn tại, với nhiều sản phẩm được sản xuất và thậm chí còn có thêm các công cụ quyền lực hơn để sản xuất nhiều nội dung hơn. Điều này chỉ ra rằng khối lượng nội dung sẽ tăng lên.
Người sở hữu một công ty truyền thông mới có thể chìm ngập trong một lượng thông tin khổng lồ.
Tại sao độc giả lại chọn nguồn tin này, tại sao tin tức từ nguồn này vẫn khác biệt và bằng cách nào để tạo nên sự khác biệt với tất cả những gì là sản phẩm của AI, là những câu hỏi được đặt ra.
Mặc dù các công cụ tìm kiếm đóng vai trò quyết định lượt truy cập trên các trang web hoặc ứng dụng, nhưng điều này có thể thay đổi hoàn toàn nếu nhu cầu tìm kiếm không còn nữa. Mở một đường link là không cần thiết nếu câu trả lời có thể hiện ngay trên cửa sổ chat.
Nhiều công ty truyền thông và hệ thống quảng cáo trực tuyến đã được hưởng lợi từ việc truy cập Internet theo đường link và các công ty hiện đầu tư vào các mục đích đến riêng nhằm tăng giá trị.
Tuy nhiên, nếu công cụ tìm kiếm không còn là một nguồn truy cập, việc chuyển hướng hoạt động tìm kiếm đến mục tiêu trở nên khó khăn hơn.
Là một nhà cung cấp thông tin độc lập trong ChatGPT, một nguồn thông tin độc lập sẽ không còn cần thiết nữa. Tất cả các nguồn tin đều đã "quay lưng" với Facebook và muốn có các ứng dụng, nền tảng riêng, giống như đã trở thành các nhà cung cấp thông tin trong môi trường mạng xã hội trước đây.
Các nguồn tin đứng trước cùng một lựa chọn là có góp mặt vào các môi trường mới như ChatGPT và Bing, hoặc một công cụ tìm kiếm hoặc hội thoại mới sẽ xuất hiện, hoặc sẽ vẫn nỗ lực thu hút độc giả đến với nội dung mà nguồn tin cung cấp khi không cần thiết.
Một mô hình kinh doanh báo chí mới sẽ được tạo ra bởi AI. Mặc dù vị thế trong chuỗi giá trị sẽ yếu hơn nếu chỉ là một nhà cung cấp thông tin, nhưng một công ty truyền thông càng kiểm soát được chuỗi giá trị thì càng có lợi.
Việc mất kiểm soát và mất lòng tin vào nội dung được cung cấp và mô hình kinh doanh của một công ty truyền thông sẽ bị đào thải là những rủi ro lớn nhất khi sử dụng AI. Do đó, việc sử dụng AI phải được thực hiện một cách minh bạch và thận trọng./.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống