Sa mạc Tháp Khắc Lạp Mã Can (Taklamakan) nằm ở khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc. Taklamakan là sa mạc cát dịch chuyển lớn thứ hai trên thế giới, trải rộng khoảng 330.000 km. Sa mạc này có các cồn cát dịch chuyển cao hàng chục đến hàng trăm mét.
Mặc dù có địa hình phức tạp nhưng có một tuyến đường sắt đặc biệt được gọi là Điền, Nhược Khương, chạy qua sa mạc Taklamakan. Ông Yang Baorong, thiết kế trưởng của tuyến đường sắt Điền - Nhược Khương, lưu ý rằng "chiều dài của tuyến đường sắt này là 825 km."Để lập bản đồ thiết kế, chúng tôi đã sử dụng gần 2 tấn giấy vẽ.".
Tuyến đường sắt duy nhất vòng quanh sa mạc ở Trung Quốc đã được xây dựng tại đây khoảng 1.300 năm sau chuyến hành trình đi thỉnh kinh của nhà sư Đường Huyền Trang.
Sa mạc cát lớn thứ hai trên thế giới là Taklamakan. Ảnh: Shutterstock
Một điểm dừng quan trọng dọc theo Con đường Tơ lụa cổ đại được cho là sa mạc Taklamakan. Tuy nhiên, việc xây dựng một tuyến đường sắt trên sa mạc này là một thách thức.
Theo nghĩa này, nước rất cần thiết cho lớp đất nền của một tuyến đường sắt như vậy. Tuy nhiên, nguồn nước cách xa địa điểm xây dựng tới 130 km. Ngoài ra, nước sẽ nhanh chóng bị cát hấp thụ khi nó rải xuống sa mạc. Do đó, việc xây đường sắt ở đây gần như là bất khả thi.
Tại sao Trung Quốc lại muốn xây dựng đường sắt ở sa mạc khắc nghiệt như Taklamakan?
Trên thực tế, các chuyến bay bị và các xa lộ bị dừng lại vì bão cát trong bảy tháng từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm. Người dân sống ở phía nam của sa mạc Taklamakan gần như bị cô lập với thế giới bên ngoài. Do đó, đường sắt là phương thức vận tải duy nhất được ổn định duy nhất trong môi trường khắc nghiệt của tự nhiên.
Thách thức xây dựng đường sắt trên sa mạc
Tuy nhiên, cần có lớp đất nền chắc chắn để xây dựng đường sắt. Trên sa mạc cát dịch chuyển, lớp đất nền rắn được xây dựng như thế nào?
Theo các chuyên gia, cát rất mềm trên sa mạc và rất khó để xây dựng. Ông Wang Jinzhong, người phụ trách xây dựng đường sắt Điền - Nhược Khương, giải thích: "Cách đơn giản nhất là biến cát mềm trở nên chắc chắn hơn."
Theo các kỹ sư, một lớp đất nền rắn chắc sẽ phát triển khi nền cát với hàm lượng nước 12–16 phần trăm được xe lu liên tục cán qua. Sau đó, các kỹ sư phải trải khung lưới để gia cố lớp nền với khoảng cách 60 cm. Nó sẽ được lặp lại vài lần.
Các chuyên gia phải vượt qua nhiều khó khăn để xây dựng tuyến đường sắt dài 825 km chạy qua sa mạc Taklamakan. Ảnh: Globaltimes
Khi bề mặt của lớp đất nền chịu được áp suất 150 kPa mỗi mét, nó sẽ đủ rắn chắc để tàu chạy qua. Tuy nhiên, các kỹ sư vẫn tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn khác. Bởi vì 65% của tuyến đường sắt dài 825 km này nằm trong khu vực có nhiều gió và cát và nơi các đụn cát di chuyển với tốc độ trung bình 20 m mỗi năm.
Do đó, 5 cây cầu trên cao (dài 49,7 km) từ 15 đến 30 m được xây dựng ở những khu vực gió mạnh nhất để giảm nguy cơ cát lún. Cát dịch chuyển bên dưới đường sắt sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động của tàu theo cách này.
Để bảo vệ tuyến đường sắt, các chuyên gia cũng trồng khoảng 13 triệu cây chịu được môi trường sa mạc và 50 triệu m2 lưới trồng cỏ.
Bắt đầu từ ngày 16/6/2022, tuyến đường sắt Điền - Nhược Khương bắt đầu đi vào hoạt động.Tuyến đường này bắt đầu từ thành phố Điền (thuộc phía tây nam) và kết thúc tại huyện Nhược Khương (ở phía đông nam khu tự trị Tân Cương). Thời gian di chuyển từ Điền và Nhược Khương, sử dụng vận tốc 120 km/h và đi qua 22 ga, là khoảng 11 giờ 26 phút.
Việc xây dựng tuyến đường sắt Điền- Nhược Khương hứa hẹn sẽ mang lại cho người dân sống trên sa mạc này khả năng tiếp cận với giao thông không bị gián đoạn, đồng thời tạo điều kiện vận tải hàng hóa và phát triển các khu vực mà tuyến đường sắt đi qua...
Các bài viết tham khảo nguồn:CGTN, Chinadiscovery, Martechasia
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống