(Tổ Quốc) - Một quyết định sai lầm sau khi hoàn tất thiết kế con tàu vũ trụ này đã góp phần gây ra thất bại trong lần đổ bộ vừa qua.
Chuyến đổ bộ lịch sử của công ty Nhật Bản lên Mặt Trăng đã thất bại vào cuối tháng trước khi nó đến đích gần đúng thời điểm, tàu đổ bộ đột nhiên mất tín hiệu và mọi nỗ lực phục hồi liên lạc đều không thành công. Tuy nhiên, nguyên nhân của sự cố này giờ đây dường như đã được xác định sau một thời gian điều tra.
Theo báo cáo của cuộc điều tra, nhiều khả năng một lỗi trong phần mềm đã khiến tàu vũ trụ tự động của Nhật Bản đánh giá sai độ cao khi cố gắng hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng. Vụ tai nạn và mất liên lạc với Trái Đất cuối cùng là kết quả của điều này.
Theo công ty Ispace của Nhật Bản, trước đó tàu đổ bộ Hakuto-R Mission 1 đã hoàn thành trình tự hạ cánh theo kế hoạch bằng cách giảm tốc độ đi 2 dặm/giờ. Tuy nhiên, đến thời điểm này, tàu đổ bộ vẫn còn cách bề mặt Mặt Trăng khoảng 3 dặm. Sau khi hết nhiên liệu, tàu vũ trụ lao xuống đâm vào núi lửa Atlas với tốc độ hơn 200 dặm/giờ trước khi bị phá hoàn toàn.
Tàu đổ bộ Mặt Trăng tự động Hakuto-R của Ispace
Chuyến đổ bộ của Hakuto-R, nếu thành công, sẽ không chỉ là sự kiện lịch sử đối với Nhật Bản mà còn cả với toàn thế giới khi lần đầu tiên một công ty hàng không vũ trụ tư nhân hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng. Rất tiếc nỗ lực này đã không thành công. Dù sao đi nữa, nó cũng cho thấy xu hướng các công ty tư nhân ngày càng nhiệt tình tham gia và dẫn dắt lĩnh vực hàng không vũ trụ hơn là các tổ chức chính phủ như trước đây.
Học hỏi và cải thiện
Theo đánh giá dữ liệu, phần mềm dẫn đường trong quá trình hạ cánh dường như không xác định được độ cao của tàu đổ bộ khi nó đi qua vành miệng núi lửa trên bề mặt Mặt Trăng, vốn cao hơn khoảng 2 dặm so với địa hình xung quanh. Do đó, phần mềm kết luận sai rằng cảm biến gặp trục trặc và từ chối tiếp nhận các phép đo độ cao chính xác.
Trong khi đó, động cơ, máy đo độ cao và các phần cứng khác hoạt động bình thường cho thấy thiết kế tổng thể của tàu vũ trụ là hợp lý. Việc sửa lỗi phần mềm chắc chắn sẽ đơn giản hơn là tinh chỉnh phần cứng.
Theo Ryo Ujiie, Giám đốc công nghệ của Ispace, đây không phải là lỗi phần cứng. Do đó, chúng tôi không cần sửa phần cứng.
Ảnh chụp miệng núi lửa Atlas của vệ tinh NASA cho thấy những thay đổi bề mặt khu vực trước và sau vụ tai nạn của tàu đổ bộ Hakuto-R, cho thấy nhiều khả năng đây là nơi xảy ra vụ va chạm.
Tuy nhiên, thất bại trong lần đổ bộ này cũng cho thấy các lỗi trong quá trình thử nghiệm của Ispace đối với phần mềm hạ cánh tàu vũ trụ, được tạo bởi Phòng Thí nghiệm Draper của Cambridge, Massachusetts. Một quyết định thay đổi địa điểm hạ cánh - được thực hiện sau khi thiết kế tàu vũ trụ được hoàn thiện vào đầu năm 2021 - rất có thể đã góp phần gây ra vụ tai nạn này.
Ban đầu, các lãnh đạo của Ispace chọn hạ cánh ở Lacus Somniorum, một vùng đồng bằng bằng phẳng. Sau đó, họ quyết định chọn Atlas, một hố va chạm rộng hơn 50 dặm, sẽ là một địa điểm hạ cánh thú vị hơn. Điều này cũng có nghĩa là phần mềm hạ cánh không được tạo ra để xử lý sự thay đổi độ cao khi tàu vũ trụ vượt qua vành miệng núi lửa và các hệ thống mô phỏng trước đó cũng không phát hiện ra sai sót này.
Hướng tới tương lai
Ông Takeshi Hakamada, nhà sáng lập và CEO của Ispace, cho biết lịch trình cho hai sứ mệnh sắp tới của công ty, bao gồm một tàu đổ bộ tương tự vào năm tới và hạ cánh một tàu vũ trụ lớn hơn xuống phía xa của Mặt Trăng vào năm 2025, vẫn không thay đổi.
CEO Ispace, Takeshi Hakamada
"Chúng tôi có được bức tranh rõ ràng về cách cải thiện các sứ mệnh tương lai của mình như thế nào." Ông Hakamada nói.
Nhiều tàu vũ trụ khác đang lên kế hoạch đổ bộ lên Mặt Trăng trong năm nay, bên cạnh Ispace. Trong năm nay, tàu vũ trụ tới Mặt Trăng dự kiến sẽ được các công ty như Astrobotic Technology từ Pittsburgh và Intuitive Machines từ Houston đưa vào. Điều này là một phần của chương trình vũ trụ của NASA, chương trình này nhằm huy động nhiều công ty tư nhân đưa các thiết bị khoa học của họ lên Mặt Trăng. Cơ quan hàng không vũ trụ Ấn Độ cũng báo cáo rằng sứ mệnh có tên Chandrayaan-3 của họ có thể sẽ được phóng lên vào ngày 12 tháng Sáu tới đây.
Trong những năm gần đây, nhiều tổ chức, bao gồm cả các cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia và các công ty tư nhân, đã nỗ lực quay trở lại Mặt Trăng. Tuy nhiên, có vẻ như việc hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng khó hơn nhiều so với kỳ vọng của nhiều người. Chỉ có tàu đổ bộ tự động của Trung Quốc đã hạ cánh xuống được Mặt Trăng trong thời gian gần đây, và các nỗ lực khác của Israel và Ấn Độ đều không mang lại kết quả mong muốn.
Chuyến đổ bộ lịch sử của công ty Nhật Bản lên Mặt Trăng đã thất bại vào cuối tháng trước khi nó đến đích gần đúng thời điểm, tàu đổ bộ đột nhiên mất tín hiệu và mọi nỗ lực phục hồi liên lạc đều không thành công. Tuy nhiên, nguyên nhân của sự cố này giờ đây dường như đã được xác định sau một thời gian điều tra.
Theo báo cáo của cuộc điều tra, nhiều khả năng một lỗi trong phần mềm đã khiến tàu vũ trụ tự động của Nhật Bản đánh giá sai độ cao khi cố gắng hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng. Vụ tai nạn và mất liên lạc với Trái Đất cuối cùng là kết quả của điều này.
Theo công ty Ispace của Nhật Bản, trước đó tàu đổ bộ Hakuto-R Mission 1 đã hoàn thành trình tự hạ cánh theo kế hoạch bằng cách giảm tốc độ đi 2 dặm/giờ. Tuy nhiên, đến thời điểm này, tàu đổ bộ vẫn còn cách bề mặt Mặt Trăng khoảng 3 dặm. Sau khi hết nhiên liệu, tàu vũ trụ lao xuống đâm vào núi lửa Atlas với tốc độ hơn 200 dặm/giờ trước khi bị phá hoàn toàn.
Tàu đổ bộ Mặt Trăng tự động Hakuto-R của Ispace
Chuyến đổ bộ của Hakuto-R, nếu thành công, sẽ không chỉ là sự kiện lịch sử đối với Nhật Bản mà còn cả với toàn thế giới khi lần đầu tiên một công ty hàng không vũ trụ tư nhân hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng. Rất tiếc nỗ lực này đã không thành công. Dù sao đi nữa, nó cũng cho thấy xu hướng các công ty tư nhân ngày càng nhiệt tình tham gia và dẫn dắt lĩnh vực hàng không vũ trụ hơn là các tổ chức chính phủ như trước đây.
Học hỏi và cải thiện
Theo đánh giá dữ liệu, phần mềm dẫn đường trong quá trình hạ cánh dường như không xác định được độ cao của tàu đổ bộ khi nó đi qua vành miệng núi lửa trên bề mặt Mặt Trăng, vốn cao hơn khoảng 2 dặm so với địa hình xung quanh. Do đó, phần mềm kết luận sai rằng cảm biến gặp trục trặc và từ chối tiếp nhận các phép đo độ cao chính xác.
Trong khi đó, động cơ, máy đo độ cao và các phần cứng khác hoạt động bình thường cho thấy thiết kế tổng thể của tàu vũ trụ là hợp lý. Việc sửa lỗi phần mềm chắc chắn sẽ đơn giản hơn là tinh chỉnh phần cứng.
Theo Ryo Ujiie, Giám đốc công nghệ của Ispace, đây không phải là lỗi phần cứng. Do đó, chúng tôi không cần sửa phần cứng.
Ảnh chụp miệng núi lửa Atlas của vệ tinh NASA cho thấy những thay đổi bề mặt khu vực trước và sau vụ tai nạn của tàu đổ bộ Hakuto-R, cho thấy nhiều khả năng đây là nơi xảy ra vụ va chạm.
Tuy nhiên, thất bại trong lần đổ bộ này cũng cho thấy các lỗi trong quá trình thử nghiệm của Ispace đối với phần mềm hạ cánh tàu vũ trụ, được tạo bởi Phòng Thí nghiệm Draper của Cambridge, Massachusetts. Một quyết định thay đổi địa điểm hạ cánh - được thực hiện sau khi thiết kế tàu vũ trụ được hoàn thiện vào đầu năm 2021 - rất có thể đã góp phần gây ra vụ tai nạn này.
Ban đầu, các lãnh đạo của Ispace chọn hạ cánh ở Lacus Somniorum, một vùng đồng bằng bằng phẳng. Sau đó, họ quyết định chọn Atlas, một hố va chạm rộng hơn 50 dặm, sẽ là một địa điểm hạ cánh thú vị hơn. Điều này cũng có nghĩa là phần mềm hạ cánh không được tạo ra để xử lý sự thay đổi độ cao khi tàu vũ trụ vượt qua vành miệng núi lửa và các hệ thống mô phỏng trước đó cũng không phát hiện ra sai sót này.
Hướng tới tương lai
Ông Takeshi Hakamada, nhà sáng lập và CEO của Ispace, cho biết lịch trình cho hai sứ mệnh sắp tới của công ty, bao gồm một tàu đổ bộ tương tự vào năm tới và hạ cánh một tàu vũ trụ lớn hơn xuống phía xa của Mặt Trăng vào năm 2025, vẫn không thay đổi.
CEO Ispace, Takeshi Hakamada
"Chúng tôi có được bức tranh rõ ràng về cách cải thiện các sứ mệnh tương lai của mình như thế nào." Ông Hakamada nói.
Nhiều tàu vũ trụ khác đang lên kế hoạch đổ bộ lên Mặt Trăng trong năm nay, bên cạnh Ispace. Trong năm nay, tàu vũ trụ tới Mặt Trăng dự kiến sẽ được các công ty như Astrobotic Technology từ Pittsburgh và Intuitive Machines từ Houston đưa vào. Điều này là một phần của chương trình vũ trụ của NASA, chương trình này nhằm huy động nhiều công ty tư nhân đưa các thiết bị khoa học của họ lên Mặt Trăng. Cơ quan hàng không vũ trụ Ấn Độ cũng báo cáo rằng sứ mệnh có tên Chandrayaan-3 của họ có thể sẽ được phóng lên vào ngày 12 tháng Sáu tới đây.
Trong những năm gần đây, nhiều tổ chức, bao gồm cả các cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia và các công ty tư nhân, đã nỗ lực quay trở lại Mặt Trăng. Tuy nhiên, có vẻ như việc hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng khó hơn nhiều so với kỳ vọng của nhiều người. Chỉ có tàu đổ bộ tự động của Trung Quốc đã hạ cánh xuống được Mặt Trăng trong thời gian gần đây, và các nỗ lực khác của Israel và Ấn Độ đều không mang lại kết quả mong muốn.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống