Triển vọng phát triển thuốc điều trị sốt rét thế hệ mới

 
Trien vong trong viec phat trien thuoc dieu tri sot ret the he moi hinh anh 1Bệnh nhân sốt rét được điều trị tại bệnh viện ở Kaya, Burkina Faso, ngày 13/9/2020. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Một nghiên cứu gần đây do Viện Burnet của Úc dẫn đầu đã sử dụng phương pháp giải trình tự bộ gen và kỹ thuật di truyền để kiểm tra cách thức một phân tử hoặc một hợp chất thuốc đặc biệt ngăn chặn ký sinh trùng Plasmodium Falciparum (P. Falciparum) gây bệnh sốt rét xâm nhập các tế bào hồng cầu.

Đây là kết quả của dự án nghiên cứu do Viện Burnet, WEHI, Đại học Deakin và các đối tác quốc tế của Đại học Oulu (Phần Lan), Đại học Ludwig Maximilian (Đức) và Đại học Bergen (Na Uy) phối hợp thực hiện.

Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, các nhà khoa học khẳng định rằng nghiên cứu mang lại cơ hội và mục tiêu mới cho việc phát triển các loại thuốc tiếp theo trong điều trị bệnh sốt rét, căn bệnh đã gây ra hơn 619.000 ca tử vong trên toàn cầu vào năm 2021 chủ yếu do nhiễm ký sinh trùng P.Falciparum.

[WHO đặt mục tiêu giảm tỷ lệ mắc bệnh sốt rét ít nhất 90% vào năm 2030]

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kỹ thuật phân tích di truyền ngược để khám phá cách thức hợp chất này bám vào một loại protein gọi là actin, mà ký sinh trùng sốt rét sử dụng để phá vỡ các tế bào hồng cầu, nơi chúng phát triển, sinh sản và gây bệnh, sau khi xác định được một hợp chất đóng vai trò là chất đặc biệt ức chế sự xâm lấn vào tế bào hồng cầu trong một nghiên cứu trước đó.

Tiến sĩ Madeline Dans, nghiên cứu sau tiến sĩ tại Viện nghiên cứu y khoa Walter and Eliza Hall (WEHI), tác giả chính, viết: "Chúng tôi đã chứng minh được hợp chất này ảnh hưởng đến actin của ký sinh trùng theo cách ngăn không cho các ký sinh trùng sử dụng lực cơ sinh học, từ đó ngăn chặn chúng xâm nhập vào tế bào hồng cầu."

Tiến sĩ Dans nhấn mạnh những gì mà các nhà hóa học ở WEHI có thể làm tiếp theo là tạo ra các loại thuốc có tác dụng mạnh hơn nhiều và điều quan trọng là làm cơ sở để tạo ra một loại thuốc mà con người chỉ cần uống một lượng nhỏ.

Phó Giáo sư Paul Gilson, đồng trưởng Nhóm nghiên cứu Khám phá thuốc và độc tính của bệnh sốt rét tại Viện Burnet, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc phát triển các loại thuốc mới trong vai trò giám sát nghiên cứu vì tình trạng kháng thuốc ngày càng tăng đối với các loại thuốc điều trị sốt rét hiện nay trên khắp thế giới.

Ông nói: "Đối với các loại thuốc điều trị tuyến đầu hiện nay, ký sinh trùng đang trở nên kháng thuốc và điều này thật đáng lo ngại vì các đột biến kháng thuốc đang biểu hiện.

Nhóm nghiên cứu phải tiếp tục đưa các hợp chất mới vào quy trình phát triển vì không có loại thuốc nào thay thế khi các loại thuốc tuyến đầu mất tác dụng.

Tiến sĩ Madeline Dans cho biết bước tiếp theo của nghiên cứu là tạo ra một loại hợp chất mạnh hơn có thể tồn tại đủ lâu trong cơ thể để trở thành thuốc chống sốt rét hiệu quả.

Theo báo cáo gần đây nhất về bệnh sốt rét của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sốt rét có xu hướng gia tăng. Thế giới đã ghi nhận tổng cộng 247 triệu ca vào năm 2021, tăng so với 245 triệu ca vào năm 2020 và 232 triệu ca vào năm 2019.

Vào Ngày Thế giới phòng chống bệnh sốt rét (25 tháng 4), nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS Biology.

Liên hợp quốc lấy ngày 25 tháng 4 là Ngày Thế giới phòng chống bệnh sốt rét nhằm thu hút sự quan tâm của người dân trên toàn thế giới đối với nỗ lực đẩy lùi bệnh sốt rét, đồng thời thúc đẩy mọi người hành động để giảm số ca mắc và tử vong do căn bệnh này./.

Lê Đạt (TTXVN/Vietnam+)

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống