Không thua kém bóng đá, eSports đang bùng nổ thành nền kinh tế tỉ đô.

Hoàng tráng và chuyên nghiệp

Giải đấu thể thao điện tử (eSports) - Dota 2 (The International - TI) hiện được coi là giải đấu eSports có giá trị nhất hành tinh khi luôn tự phá kỷ lục của chính mình từ năm 2011 đến nay. 18 đội chơi xuất sắc nhất mùa giải được quy tụ tại đây theo hệ thống tính điểm Dota Pro Circuit của Valve, đây là giải đấu do công ty phát hành và tổ chức Valve Corporation điều hành. Người chơi trực tiếp đóng góp tiền thưởng cho giải đấu theo hình thức Crowfunding.

Với kinh phí và tiền thưởng 1 triệu USD do Valve cung cấp, còn Nvidia tài trợ thiết bị, TI là giải đấu eSports đầu tiên công chúng có thể mua vé tới xem trực tiếp vào năm 2011. Bất chấp đại dịch Covid, năm 2021 là năm có số tiền thưởng cao nhất trong lịch sử giải này, với tổng giá trị giải thưởng hơn 40 triệu USD và 18,2 triệu USD riêng cho đội vô địch.

Giải vô địch thế giới Liên Minh Huyền Thoại (LMHT), một giải đấu thường niên do Riot Games tổ chức tại Điển, là một giải đấu khác cũng không kém kém cạnh Dota 2 về sức hút. Tổng giải thưởng của giải đấu này chỉ vẻn vẹn 100.000 đô la trong năm đầu tiên 2011, nhưng đến mùa thứ hai, con số đó đã tăng gấp 20 lần lên 2 triệu đô la. Mỗi năm, giải được tổ chức luân phiên địa điểm trên các quốc gia và khu vực khác nhau.

Đến năm 2018, trận chung kết LMHT đã được tới 99,6 triệu người theo dõi, với 44 triệu người xem đồng thời đạt mức cao nhất. LMHT đã được đưa vào thi đấu chính thức cùng với 7 bộ môn eSports khác tại Đại hội Thể thao châu Á 2022 nhờ lượng người theo dõi khổng lồ từ người hâm mộ.

Nền kinh tế tỉ đô

Công nghiệp thể thao điện tử có thể được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau. Theo Newzoo, thể thao điện tử đề cập đến một trò chơi điện tử mang tính cạnh tranh, được tổ chức bán chuyên hoặc chuyên nghiệp theo một hình thức xác định (tournament hoặc league) với giải thưởng nhất định (danh hiệu hoặc hiện kim) và có sự khác biệt giữa người chơi bình thường và các đội tham gia thi đấu.

Tương tự như bóng đá, eSports được chơi bởi cả người chơi và người xem. ESports dần trở thành một môn thể thao được yêu thích khi công nghệ ngày càng xâm nhập mạnh hơn vào cuộc sống sinh hoạt, học tập và giải trí của con người. Các nhà phát triển trò chơi không chỉ quan tâm đến việc cung cấp trải nghiệm cho người hâm mộ tại các giải đấu tổ chức trực tiếp mà còn quan tâm đến việc tạo ra các kênh online như Twitch hoặc Youtube để phục vụ cộng đồng với nhiều công nghệ đi kèm như AR, VR, tích hợp tính năng livechat, v.v. Thể thao điện tử được coi là một trong những lĩnh vực hiếm hoi có thể phát triển mạnh ở cả hai phương diện: sự kiện offline và trải nghiệm trên môi trường số.

Lượng khán giả theo dõi thể thao điện tử trên toàn thế giới đạt 532 triệu người vào cuối năm 2022, trong đó 49% là khán giả theo dõi thường xuyên. Con số này được dự đoán sẽ tăng lên 640,8 triệu người vào cuối năm 2025 (Nguồn: Newzoo).

Theo Newzoo, khi 74% khán giả theo dõi eSports thường xuyên là nhân viên toàn thời gian và 44% trong số đó là thuộc nhóm thu nhập cao, thể thao điện tử đang trở nên cực kỳ hấp dẫn trong mắt các nhãn hàng với dư địa phát triển cực kỳ lớn. Doanh thu thể thao điện tử toàn cầu dự kiến sẽ đạt 1,86 tỷ USD vào năm 2025.

Để phát triển, các tổ chức thể thao điện tử chủ yếu dựa vào việc hợp tác với các thương hiệu tài trợ, dẫn đến doanh thu từ tài trợ chiếm tới 63% doanh thu toàn cầu của thể thao điện tử. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang tìm cách đa dạng hóa nguồn thu thông qua nhiều hoạt động khác nhau, trong đó thu tiền từ người hâm mộ được cho là hiệu quả và bền vững, tương tự như các môn thể thao truyền thống như bóng đá, quần vợt và bóng rổ. Cụ thể, để thu hút người xem, đơn vị tổ chức sẽ bán vé tham dự các giải đấu, bán các vật phẩm (offline hoặc online), các chương trình khách hàng trung thành (Loyalty Program).

Chẳng hạn, để quảng bá và bán các sản phẩm thời trang ăn khách, hãng thời trang thể thao PUMA đang hợp tác với một số lượng lớn các đơn vị thể thao điện tử. Ngoài ra, kể từ năm 2019, Louis Vuitton, thương hiệu thời trang xa xỉ nổi tiếng thế giới, đã hợp tác với Riot Games để sản xuất hộp đựng Cúp vô địch của giải vô địch LMHT. Mới đây nhất, Riot Games đã kết hợp cùng Tiffany & Co để thiết kế lại hoàn toàn chiếc cúp, hay chiếc nhẫn vô địch là phần quà từ thương hiệu xe sang Mercedes Benz dành cho các thành viên,...

Thậm chí, một số tổ chức thể thao điện tử đã tiếp cận thị trường tài chính tìm kiếm đầu tư ở mức độ chuyên nghiệp hơn: Guild Esports (Anh) và Astralis (Đan Mạch) đều là các công ty đã niêm yết trên sàn chứng khoán lớn thế giới. Vào tháng 2 năm 2022, VSPN, một công ty tổ chức giải đấu eSports Trung Quốc, đã IPO thành công trên sàn chứng khoán Hongkong. ESL và FaceIT cũng đã công bố kết hợp với Savvy Gaming Group vào tháng 2 năm 2022 với giá trị hợp nhất lên tới 1,5 tỷ USD, khiến công ty hợp nhất mới này trở thành một trong những đế chế thể thao điện tử triển vọng nhất thế giới.

Newzoo dự đoán doanh thu eSports ở khu vực Đông Nam Á sẽ tăng từ 39,2 triệu USD năm 2021 lên gấp đôi vào năm 2024. Trong đó, Singapore liên tục tổ chức các giải đấu thể thao điện tử quốc tế như Free Fire World Series, M2 World Championship (tựa game Mobiles Legends Bang Bang), và vào năm 2022, Singapore trở thành quốc gia Đông Nam Á đầu tiên tổ chức trận chung kết giải vô địch thế giới Dota 2 - The International 11 (giải đấu thể thao điện tử có quy mô tiền thưởng giá trị nhất với hàng chục triệu USD).

Thể thao điện tử đã và đang nhận được rất nhiều sự quan tâm từ cộng đồng ở Việt Nam. Theo Statista, 54,6 triệu người chơi trò chơi ở Việt Nam vào năm 2022, với doanh thu toàn ngành cho trò chơi di động là 507 triệu USD. Ngoài ra, Việt Nam đã chứng minh năng lực khi tổ chức thành công các giải đấu thể thao điện tử tại SEA Games 31 và đạt kết quả 4 HCV, 3 HCB - xếp nhất toàn đoàn.

Để xây dựng và phát triển cộng đồng game Việt lớn mạnh, đón đầu sự tăng trưởng của thị trường toàn cầu nói chung và thị trường Đông Nam Á nói riêng, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử - Bộ Thông tin Truyền thông phối hợp cùng các doanh nghiệp trong ngành đã tổ chức Ngày hội Game Việt Nam - Vietnam Gameverse 2023 gần đây nhất.

Thể thao điện tử đã, đang cho thấy tiềm năng tạo ra giá trị kinh tế khổng lồ, hỗ trợ các quốc gia đa dạng hóa nguồn thu ngân sách với sự đầu tư bài bản, nghiêm túc từ các nhà phát triển và nhà phát hành trò chơi, cùng với sự cởi mở của chính sách ở nhiều khu vực trên thế giới.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống