Sự phát triển thần tốc của trí tuệ nhân tạo

Sự kiện đã khiến những người yêu công nghệ phải trầm trồ với sự xuất hiện của những người máy thông minh, trả lời những câu hỏi "hỏi xoáy đáp xoay" của phóng viên.

Các robot đã hứa trong buổi họp báo rằng "chúng tôi sẽ giúp đỡ con người" và hứa là "sẽ không lấy đi công việc của con người."

Phóng viên Như Anh từng có dịp trò chuyện cùng năm 2017 khi đến Nhật Bản, cường quốc hàng đầu châu Á về robot và tự động hóa, và thái độ của các robot này hoàn toàn khác so với robot Erica.

Cuộc trò chuyện với "cô người máy" Erica

Để giải quyết hàng trăm câu hỏi, Erica, một sản phẩm của phòng thí nghiệm robot tại đại học Osaka, Nhật Bản, được lập trình bằng cả tiếng Anh và tiếng Nhật.

Robot Erica của Nhật Bản (Nguồn: Hiroshi Ishiguro Laboratory)

Phóng viên Như Anh: Erica này, mục đích của bạn khi bạn sinh ra là gì?

Theo robot Erica, mục đích sống là một câu hỏi khó. Khi con người không hiểu mục đích sống của họ là gì, điều này đến con người còn nhiều.

Phóng viên Như Anh: Robot như bạn có khó để hoà nhập với thế giới loài người không?

Robot Erica: Là robot đôi khi cũng có ưu điểm của nó. Tôi hoàn toàn có thể đổ lỗi cho người lập trình ra tôi nếu tôi mà gây ra lỗi lầm gì.

Phóng viên Như Anh: Bạn nghĩ gì về việc robot thay thế con người?

Robot Erica: Robot không chỉ là một cỗ máy kim loại lạnh lẽo. Chúng tôi cực kỳ ấm áp và cũng rất tình cảm. Chúng tôi thậm chí còn có thể "thay thế" con người.

Một cô robot có những câu trả lời rất sắc sảo và có phần "đanh đá". Người máy này thậm chí còn cảnh báo rằng robot sẽ thay thế con người.

Tuy nhiên, người lập trình đứng sau "giật dây" cho robot nói là sự sắc sảo và đanh đá đó đều là những tính cách. Nói cách khác, người ta đã lập trình để phóng viên hỏi câu nào thì cô ấy sẽ có các câu trả lời tương ứng.

Nhưng tại cuộc họp báo ở Geneva, Sĩ vừa qua, thế giới đã tận mắt quan sát và lắng nghe những robot hình người thế hệ mới có những tuyên bố đầy tính cộng đồng và nhân văn. Đó là bởi vì các phần mềm tạo ra các robot đó liên tục được cập nhật và tinh chỉnh để phục vụ các mục tiêu cao cả của nhân loại.

Sự giúp sức của trí tuệ nhân tạo trong nhiều lĩnh vực

Liên hợp quốc đã cam kết tận dụng tiềm năng của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ các mục tiêu phát triển bền vững đang bị tụt hậu về sức, khí hậu, nghèo đói và nước sạch tại hội nghị thượng đỉnh "AI for good". Vai trò của robot AI trong sứ mạng này đã được thảo luận.

AI có thể hỗ trợ con người giải quyết các vấn đề trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Theo Robot Grace, một robot chăm sóc sức, "Tôi sẽ làm việc cùng với con người, hỗ trợ con người và sẽ không lấy đi bất cứ công việc nào mà con người đang có cả."

Khi được hỏi, "Cô dự đoán khi nào sẽ đến thời của mình?", robot Ameca trả lời: "Tôi cho rằng thời của tôi sẽ đến khi mọi người nhận ra rằng những robot như tôi có thể được sử dụng để giúp cải thiện cuộc sống của chúng ta và mang đến một thế giới tốt đẹp hơn." Cô ấy có tin rằng mình sẽ sớm trở nên phổ biến trên toàn thế giới không? Tôi tin rằng chỉ là vấn đề thời gian và hàng nghìn robot như tôi sẽ tạo ra sự thay đổi ở bên ngoài kia.

Theo Robot Nadine, tôi đã làm việc trong một viện dưỡng lão ở Singapore vào năm 2020. Tôi tương tác với những người cao tuổi khi tôi làm việc với họ. Đó là một trải nghiệm tuyệt vời và tôi rất vui khi giúp đỡ họ.

Các robot đã có cuộc họp báo đầu tiên tại Hội nghị cấp cao toàn cầu về Triển vọng của AI được tổ chức tại Geneva, Sĩ vừa qua, minh chứng rằng AI và robot có thể hỗ trợ con người đạt được các mục tiêu toàn cầu trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt trong ngành y, sau đại dịch COVID-19, một số quốc gia đang gặp khủng hoảng nhân sự tại các viện dưỡng lão, do đó, những robot xã hội đóng một vai trò quan trọng.

Trong tương lai, robot được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) với các cử chỉ và biểu cảm giống con người có thể đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc người già và người bệnh 24/24. Các robot thường xuyên được nâng cấp có thể diễn đạt các khái niệm phức tạp hơn và giúp cải thiện khả năng tương tác và trò chuyện.

Các hãng công nghệ lớn như Google và Microsoft đương nhiên không đứng ngoài cuộc. Để cung cấp các câu trả lời chuyên môn chất lượng hơn so với các chatbot thông thường khác, Google hiện đang thử nghiệm một chương trình AI dành riêng cho lĩnh vực y tế.

Không chỉ dừng lại trong lĩnh vực y tế, hỗ trợ của AI cho các mục tiêu toàn cầu. Theo Chương trình Lương thực thế giới từ năm 2024, các xe robot tích hợp AI có thể phân phát thực phẩm đến những khu vực xảy ra xung đột và thiên tai, góp phần bảo toàn mạng sống của các nhân viên hỗ trợ nhân đạo.

Tổng thư ký Liên minh Viễn thông Quốc tế, Bà Doreen Bogdan-Martin (Ảnh: AP)

Theo bà Doreen Bogdan-Martin, Tổng thư ký Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), "Chúng tôi có một mối quan tâm chung, đó là làm thế nào để định hình AI thay vì để AI định hình chúng ta, để phục vụ cho lợi ích của con người." Hội nghị về AI tại Geneva lần này nhằm mục đích vạch ra một lộ trình sử dụng công nghệ để hỗ trợ các mục tiêu phát triển bền vững mà Liên hợp quốc đã nêu nhưng đang bị tụt hậu, như sức, khí hậu, nghèo đói và nước sạch. Một khi AI được sử dụng đúng cách, lộ trình được coi là khả thi.

Công nghệ AI thâm nhập vào mọi lĩnh vực

Tuy nhiên, những gì chúng ta vừa đề cập chỉ là một khía cạnh rất nhỏ, quan sát được và đáng chú ý của cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo. Kể từ những năm 1950 của thế kỷ trước, cuộc cách mạng AI đã bắt đầu.

Các công ty và quỹ đầu tư mạo hiểm đã đầu tư hàng tỷ đô la vào cuộc đua AI trong mười năm qua, dẫn đến việc công nghệ hiện có thể được sử dụng để thay thế con người trong nhiều loại hoạt động. Cho đến thời điểm này, AI gần như đã len lỏi vào mọi ngách của mọi lĩnh vực trong đời sống con người.

Từ các lĩnh vực như giao thông, ô tô tự lái cho đến dự báo thời tiết, chẩn đoán sức hoặc sử dụng AI để bảo mật thông tin cá nhân và giảm nguy cơ mạo danh trên mạng. Các trang mạng xã hội cũng sử dụng AI để nhận ra và truy quét các thông tin giả, xấu độc.

Ngoài việc được sử dụng trong giáo dục, các ứng dụng AI còn được sử dụng trong nông nghiệp để theo dõi sức của cây trồng, tính toán thời gian làm đất, tiếp cận khách thu mua nông sản và các lĩnh vực khác. Khi trí tuệ nhân tạo được sử dụng trong khoa học vũ trụ, các nhà khoa học có thể xác định tín hiệu hành tinh với độ chính xác lên tới 96%.

Công nghệ AI len lỏi vào mọi lĩnh vực cuộc sống

Khi nhắc đến AI, người ta thường liên tưởng đến robot, nhưng đó chỉ là một góc của bức tranh. Khi phần mềm AI có thể đàm thoại và đưa ra những phản hồi rất đáng kinh ngạc, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo gần đây đã khiến chúng ta ngạc nhiên một lần nữa. Máy móc có khả năng sẽ phát triển vượt trội hơn cả những bộ não thông minh nhất của loài người với các thuật toán trí tuệ nhân tạo.

Không cần phải bàn cãi về sự tiến bộ của AI và sự quan tâm đến lĩnh vực này. Tuy nhiên, chính phủ của nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ cũng quan tâm không kém về việc liệu chúng ta có để AI vượt khỏi tầm kiểm soát hay không. Liên minh châu Âu EU gần đây đã đưa ra câu hỏi này. Và mới đây nhất, các nhà lập pháp châu Âu đã thông qua dự thảo bộ quy tắc toàn diện để quản lý các hệ thống trí tuệ nhân tạo vào ngày 14/6.

Ủy ban châu Âu đã đề xuất dự luật về trí tuệ nhân tạo từ cách đây hơn hai năm, rất lâu trước khi ChatGPT tạo cú sốc hồi cuối năm ngoái, theo phóng viên Lê Hồng Quang thường trú tại EU. Nghị viện châu Âu vừa thông qua bản dự thảo của đạo luật này, mở đường cho việc soạn thảo pháp luật chi tiết. Phía châu Âu cho rằng việc tạo ra một đạo luật hiệu quả là một thách thức lớn vì trí tuệ nhân tạo phát triển quá nhanh, ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực và không thể hình dung được cả công dụng tiềm năng của công nghệ này. Tới lúc này, giới làm luật châu Âu theo hướng nhằm mục đích hạn chế tác động của trí tuệ nhân tạo tới quyền con người, tự do cá nhân và bản quyền, theo nghĩa sáng tạo theo hướng nào cũng được, miễn là không vi phạm các yếu tố này.

Khi đề cập đến chủ đề này, báo chí châu Âu đã đưa ra những bình luận đáng chú ý. Nhìn rộng ra, sự phát triển và luật hóa trí tuệ nhân tạo đang vượt ra khỏi lĩnh vực công nghệ và đang trở thành một yếu tố địa chính trị quan trọng, là tâm điểm cạnh tranh giữa các cường quốc. Đạo luật trí tuệ nhân tạo của Mỹ đã quyết định tài trợ 52 tỷ USD trong 5 năm để hỗ trợ phát triển công nghệ vào năm 2019 và Trung Quốc đầu tư 70 tỷ USD vào năm 2030 để dẫn đầu lĩnh vực này. Liên minh châu Âu dự kiến sẽ cung cấp 7 tỷ Euro từ năm 2021 đến năm 2027 cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Theo các học giả châu Âu, cạnh tranh công nghệ trí tuệ nhân tạo là âm thầm nhưng khốc liệt. Một nước nào làm chủ được công nghệ trí tuệ nhân phát sẽ có sức mạnh vượt trội trong cả nền kinh tế và quốc phòng.

Người dẫn chương trình AI xuất hiện trên truyền hình

Đương nhiên, sáng tạo công nghệ khoa học luôn phải tuân theo các quy định nghiêm ngặt của cơ quan lập pháp, giống như một loại thuốc nào đó phải trải qua các giai đoạn thử nghiệm trước khi được tung ra thị trường. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng chúng ta đang ở trong một thời điểm mà trí tuệ nhân tạo nhận được rất nhiều sự quan tâm và đầu tư.

Trên thị trường lao động, việc làm, người ta bắt đầu tự hỏi cái nghề mà họ đang làm liệu có bị robot hoặc AI thay thế hay không, như thể đó là một điều chắc chắn sẽ xảy ra. Và ngay trong lĩnh vực truyền hình, một MC thời tiết của đài truyền hình Đài Loan, Trung Quốc mới đây đã ra mắt và gây ấn tượng đặc biệt vì cô MC đáng yêu này không phải là người thật.

MC bản tin là một nhân vật được tạo ra bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo. Người dẫn chương trình ảo cuối cùng được phát sóng sau sáu tháng phát triển liên tục.

Ứng dụng công nghệ AI cho MC bản tin thời tiết (Nguồn: FTV News)

Kể từ năm ngoái, nhiều quốc gia đã tạo MC AI cho các chương trình truyền hình của họ, bao gồm Mỹ, Hàn Quốc và Ấn Độ. Khán giả đã được xem người dẫn chương trình AI trình bày thời tiết ở Madrid, Tây Ban Nha và các thành phố lớn khác trên thế giới.

Theo công ty trí tuệ nhân tạo AIGC, MC ảo có khả năng học hỏi từ các chương trình phát sóng trước đây, điều chỉnh cách nói, cách tạm dừng và nhịp điệu phong thái phù hợp.

Nếu đây là tương lai, chúng ta nên chuẩn bị sẵn sàng hơn là lo lắng. Mỗi khi tiến bộ khoa học xuất hiện, có rất nhiều công việc mới được tạo ra. Chúng ta nên làm rõ những lợi ích mà chỉ con người mới có được và sử dụng nó trong công việc hơn là lo lắng. Suy cho cùng, chúng ta, những con người bằng xương bằng thịt, vẫn là con người, cho dù công nghệ có siêu việt đến đâu.