Nắng nóng kéo dài, ưu tiên nguồn nước cho hạ du sông Srêpốk

Hồ chứa Buôn Tua Srah (dung tích 520 triệu m3) có chức năng điều tiết hệ thống thủy điện bậc thang trên sông Srêpốk nhưng mực nước xuống thấp do nắng nóng kéo dài trong thời gian vừa qua. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)

Theo Công ty điện Buôn Kuốp (thuộc Tổng Công ty Phát điện 3, Tập đoàn Điện lực Việt Nam), đơn vị đang vận hành, điều tiết các hồ chứa điện bậc thang Buôn Tua Srah, Buôn Kuốp và Srêpốk 3 trên dòng sông Srêpốk với tổng công suất 586 MW.

Công ty đã chủ động, linh hoạt điều tiết nguồn nước, vừa đảm bảo sản xuất điện vừa đáp ứng nhu cầu nước của vùng hạ du, để ứng phó với tình trạng nắng nóng, mực nước trên các hồ hạ thấp.

Đảm bảo sản xuất điện

Hệ thống điện bậc thang trên sông Srêpốk được điều tiết bởi Hồ chứa Buôn Tua Srah, có dung tích 520 triệu m3 (dung tích bình thường). Mực nước dâng của hồ chứa đã giảm khoảng 1,3m từ đầu năm 2023, tương ứng với dung tích bị thiếu hụt khoảng 50 triệu m3.

Từ cuối tháng 4 đến giữa tháng 5, tình hình nắng nóng xảy ra trên diện rộng, lưu lượng nước về hồ giảm mạnh, có thời điểm đạt đến mức nước chết (cao trình 465 m). Ông Nguyễn Văn Việt, Trưởng ca vận hành Nhà máy điện Buôn Tua Shar, giải thích rằng trong thời gian nắng nóng kéo dài, nhu cầu cấp nước của vùng hạ du hồ Buôn Tua Shar tăng lên đáng kể. Ngoài ra, yêu cầu huy động sản lượng điện của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia cũng tăng lên, dẫn đến áp lực lớn cho công tác vận hành.

Để vừa duy trì sản lượng điện của nhà máy vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của hạ du, nhà máy phải linh động điều tiết nguồn nước về hạ du phù hợp với tình hình thực tế.

Phó Giám đốc Công ty điện Buôn Kuốp Nguyễn Đức cho biết trong bối cảnh nắng nóng kéo dài, để đáp ứng nhu cầu cấp bách trước mắt của vùng hạ du, công ty phải khai thác phần dung tích nước chết của hồ chứa với lưu lượng 78 m3/s/15 giờ/ngày (trong một tuần) để phục vụ sản xuất, chống hạn cho người dân.

Hồ chứa Buôn Tua Srah sẽ thực hiện điều chỉnh nước với lưu lượng xả tối thiểu 37 m3/giây trong vòng 12 giờ/ngày, tương ứng với hàng ngày khai thác tối thiểu một tổ máy, đồng thời phối hợp với các địa phương trong vùng hạ du và Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia từ ngày 17/5/2023 cho đến cuối mùa hạn (dự kiến tháng Bảy).

Theo ông Nguyễn Đức, trong tuần qua, trên địa bàn đã có mưa, cho thấy lưu lượng nước về hồ đạt khoảng 70 m3/giây. Mực nước hồ cao hơn "mực nước chết" hơn 1m. Công ty sẽ căn cứ vào tình hình thực tế để nâng mực nước hồ lên mức tối thiểu theo quy trình vận hành liên hồ chứa nhằm duy trì tốt hoạt động sản xuất, cung ứng điện cho thị trường, đáp ứng sản xuất, chống hạn của hạ du khi có nhu cầu.

Đáp ứng nhu cầu về nước cho hạ du và các vùng hạ du

Gần 2.000ha lúa nước vụ Hè thu được sản xuất trong Vùng hạ du lưu vực sông Srêpốk đến từ các tỉnh Lắk, Krông Ana và Krông Nô, phụ thuộc vào nước điều tiết của điện.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng văn Quốc gia, năm 2023, khả năng ảnh hưởng của hiện tượng El Nino khiến dòng chảy trên các sông ở khu vực Tây Nguyên bị thiếu hụt từ 15–25% so với mức trung bình nhiều năm. Nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng trong mùa cạn sắp tới có thể sẽ xảy ra.

Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã có văn bản đề nghị các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa trên sông Srêpốk tổ chức vận hành hiệu quả các hồ chứa nhằm giảm bớt nguy cơ thiếu nước cấp cho hạ du lưu vực trong những tháng cuối của mùa hạn năm 2023.

[Nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng, Bộ TN-MT đề nghị cấp bách điều tiết]

Cục Quản lý tài nguyên nước đề nghị các đơn vị khai thác hồ chứa tổ chức thực hiện và phối hợp chặt chẽ với cơ quan, đơn vị để triển khai các giải pháp cấp bách giảm thiểu nguy cơ thiếu nước cho hạ du.

Theo nguyên tắc ưu tiên bảo đảm cho cấp nước, sinh hoạt và sản xuất của người dân vùng hạ du, Hồ Buôn Tua Srah lập kế hoạch vận hành để nâng dần mực nước. Trong quá trình vận hành phối hợp điều tiết bổ sung nước cho hồ Srêpốk 4 nhằm cung cấp cho hạ du, các hồ khác trên lưu vực.

Ông Nguyễn Đức, Phó Giám đốc Công ty điện Buôn Kuốp, cho biết để đảm bảo khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn nước trên lưu vực sông Srêpốk trong bối cảnh dự báo tình hình thời tiết diễn biến dị thường, đơn vị đã đề nghị chính quyền các địa phương hạ du lập kế hoạch nhu cầu sử dụng nước cụ thể cho vụ Hè thu theo từng giai đoạn sử dụng nước, lưu lượng xả để công ty có tính toán khoa học và căn cứ vào diễn biến thực tế nhằm khai thác nguồn nước hiệu quả.

Mực nước hồ chứa Buôn Tua Srah xuống ở mức gần mực nước chết (cao trình 465m) do nắng nóng kéo dài trong thời gian vừa qua. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)

Công ty sẽ huy động một phần dung tích hồ chứa tối thiểu để sẵn sàng ứng phó với tình huống cấp bách xảy ra trong trường hợp thời tiết diễn biến cực đoan, nắng nóng kéo dài gây khô hạn. Ông Nguyễn Đức cho biết thêm công ty đã đề nghị các địa phương cử một đơn vị làm đầu mối để phối hợp với đơn vị trong việc trao đổi thông tin, thống nhất kế hoạch khai thác hồ chứa theo yêu cầu từng giai đoạn và thực hiện các giải pháp chống hạn, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Ngoài ra, đơn vị cập nhật dữ liệu vận hành hồ chứa tại địa chỉ http://buonkuop.vn:2016/pclb/ để chính quyền địa phương, tổ chức và nhân dân chủ động thu thập dữ liệu và sử dụng nước phù hợp.

Công ty điện Buôn Kuốp đã khai thác hồ chứa đáp ứng nhu cầu sử dụng nước ở các địa phương vùng hạ du, theo Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk.

Sở đề nghị trong thời gian tới, doanh nghiệp tiếp tục khai thác hiệu quả nguồn nước, phối hợp với Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia vận hành, khai thác hồ chứa và các nhà máy điện nhằm duy trì ổn định sản xuất và tích dần mực nước hồ, có dự phòng nhằm ứng phó với hạn hán, đảm bảo nguồn nước chống hạn, ổn định sản xuất và đời sống nhân dân ở hạ lưu vực sông Srêpốk./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống