5 ảnh hưởng xấu đến sức khỏe khi sử dụng kính thực tế ảo quá lâu

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn "đắm chìm" trong thế giới ảo quá lâu?

Đã bao giờ bạn có cảm giác chỉ muốn thoát khỏi thế giới thực và được tận hưởng những giây phút của riêng mình trong một thế giới hoàn toàn mới chưa? Nếu có, chắc hẳn bạn cũng tự hỏi: liệu sử dụng kính thực tế ảo quá lâu có ảnh hưởng gì đến sức khỏe hay không, phải không?

Câu trả lời ngắn gọn: bạn sẽ không sử dụng được kính thực tế ảo liên tục trong thời gian dài đâu, và bạn sẽ gặp phải các hiệu ứng phụ khá khó chịu.

Câu trả lời dài dòng hơn một chút: trải nghiệm VR của mỗi người khác nhau, và không phải tất cả thiết bị hay nền tảng VR được tạo ra giống nhau, nên một vài người nhất định chơi một số trò chơi nhất định trên các thiết bị VR nhất định có thể gặp nhiều rắc rối hơn những người khác.

Những nhà sản xuất kính VR phổ biến như Oculus Rift và HTC Vice khuyến nghị nên "dành ra ít nhất 10 đến 15 phút nghỉ sau mỗi 30 phút sử dụng, ngay cả khi bạn không nghĩ bạn cần phải làm vậy."

Theo Business Insider, dưới đây là 5 điều có thể xảy ra nếu bạn dành quá nhiều thời gian trong VR, cùng vài video mô tả thú vị:

Mất nhận thức về không gian

Trong mỗi hướng dẫn nhập môn VR, bước đầu tiên sẽ là luôn đảm bảo khu vực xung quanh bạn không hiện diện đồ nội thất, dây cáp, thú nuôi, trẻ em hay bất cứ thứ gì mà bạn dễ vướng vào, đạp lên, hoặc vô tình làm đổ, ngã.

Điều này đặc biệt đúng với những trải nghiệm VR cần không gian toàn phòng như trên HTC Vive, nhưng cũng quan trọng không kém với các người dùng chơi trò chơi trên thiết bị VR theo dạng cố định.

Sử dụng thiết bị VR quá 30 phút như khuyến nghị sẽ - gần như trong mọi trường hợp – khiến bạn mất nhận thức về không gian xung quanh. Sau 30 phút, nếu vẫn còn ở thế giới VR, bạn sẽ gặp khó khăn xác định vị trí đồ vật ở thực tại.

Đoạn video sau cho thấy chàng trai đã quên mất quạt trần đang ở trên đầu mình:

Chóng mặt và mất phương hướng

Chóng mặt xảy ra ở nhiều dạng khác nhau đối với người dùng VR. Những ai dễ bị say tàu xe, dễ mất thăng bằng dường như sẽ trải nghiệm mất phương hướng nặng khi ở thế giới VR, nhưng bất kì ai sử dụng trong thời gian dài mà không chịu nghỉ cũng sẽ gặp cảm giác này.

Trò chơi liên quan đến bay, di chuyển nhanh, độ cao và rớt ngã được biết là đã dẫn đến tình trạng mất phương hướng nghiêm trọng. Những người dễ rơi vào tình trạng tương tự nên tránh các trò chơi này.

Các nhà sản xuất thiết bị VR nói bạn nên tháo thiết bị xuống ngay lập tức nếu bắt đầu cảm thấy chóng mặt, nhằm tránh tai nạn như chàng trai dưới đây:

Động kinh

Hầu hết nhà sản xuất khuyến cáo "không nên sử dụng" đối với những người bị động kinh hay nhạy cảm đặc biệt với sự thay đổi ánh sáng tức thì, nhưng những triệu chứng liên quan có thể xảy ra lúc sử dụng VR ngay cả khi người dùng chưa từng có tiền sử động kinh.

Hướng dẫn sử dụng kèm theo trên sản phẩm Oculus Rift ghi rõ:

Một số người (tỷ lệ 1 trong 4000) có thể bị chóng mặt nặng nề, động kinh, co giật mắt hay cơ, bất tỉnh do ánh sáng nhấp nháy hoặc vài loại ánh sáng nhất định, và những trường hợp này cũng xảy ra khi đang xem tivi, chơi game hay trải nghiệm VR, kể cả nếu như họ chưa bao giờ bị động kinh hay bất tỉnh trước đó hay có tiền sử động kinh.

Khả năng gặp tình trạng động kinh do VR dường như tỷ lệ thuận với số giờ bạn sử dụng thiết bị mà không nghỉ ngơi, vì vậy quy tắc chung tốt nhất là xem VR như một môn thể thao. Hãy thường xuyên dừng lại, uống ngụm nước, và điều chỉnh hơi thở.

Buồn nôn

Việc VR gây ra buồn nôn được nhiều người biết đến, chủ yếu vì triệu chứng này liên quan đến bệnh say tàu xe và tốc độ của vật thể bên trong trò chơi.

Một vài nghiên cứu đã tìm hiểu tình trạng khác được gọi là "cybersickness" hay "sim sickness" xảy ra do tiếp xúc quá lâu với hệ thống mô phỏng thực tế ảo. Ở thế giới thực, tất cả giác quan của bạn làm việc đồng bộ với nhau để thu nhận quan sát từ mọi thứ xung quanh, và thường ít xảy ra rắc rối giữa chúng. Nhưng trong môi trường VR hay trong khi xem phim 3D, chỉ duy nhất mắt cùng tai bạn tiếp nhận thông tin và những thông tin này không giống như giác quan khác cảm nhận.

Theo lý thuyết, sau một thời gian dài thì sự cảm nhận khác nhau giữa các giác quan sẽ khiến bạn cảm thấy tồi tệ, muốn bệnh. Trên chuyên mục riêng HTC Vive của diễn đàn Reddit, nhiều người dùng đã lưu ý khả năng "thích ứng dần" với tình trạng này gần như chỉ là chuyện hoang đường, và triệu chứng nôn mửa do VR sẽ ngày càng tồi tệ theo thời gian, do đó chẳng có lợi ích gì để bạn thử tìm cách cải thiện.

Đau mắt và gặp vấn đề khi tập trung

Đã bao giờ bạn thử đeo mắt kính cận, loạn của người khác và cảm nhận sự khó chịu khi mắt mình cố gắng vất vả để điều tiết lại do phải nhìn thông qua lớp kính đó? Tùy thuộc vào độ dày của kính, bạn có thể sẽ trải qua một cơn đau đầu nhẹ sau đó.

Đó chính xác là những gì đôi mắt trải qua khi bạn đeo vào hay tháo xuống kính VR.

Hiện tượng căng mắt tạm thời khi sử dụng VR nói chung hoàn toàn bình thường, và tương tự như lúc bạn nhìn vào màn hình máy tính hay tivi quá lâu. Điều này có thể được ngăn chặn đơn giản bằng cách điều chỉnh cài đặt tiêu cự trong thiết bị, và nghỉ ngơi thường xuyên.

Một số chuyên gia đã đưa ra giả thiết VR sẽ dẫn đến hậu quả không tốt cho mắt về lâu dài, như là ảnh hưởng khả năng chuyển đổi sự tập trung giữa vật thể gần và xa. Tuy nhiên, thị trường VR chỉ mới ra đời, chưa đủ lâu để họ thực hiện nghiên cứu và kết luận về ảnh hưởng dài hạn của việc sử dụng VR quá mức.

Kỷ lục thế giới hiện tại về thời gian chơi game VR lâu nhất do Jack McNee nắm giữ với 36 giờ liên tục trong một trò chơi vẽ 3D

Ngạc nhiên thay, McNee không gặp bất cứ phản ứng phụ nghiêm trọng nào như các nhà sản xuất VR đã cảnh báo. Dẫu vậy, cuối video, anh đã phát biểu không thể cảm nhận được gì từ vị trí cổ trở xuống. Không chắc thuật ngữ y tế cho tình trạng đó là gì, nhưng rõ ràng điều đó chẳng hề dễ chịu.

Vậy nên, đừng nên thử điều tương tự như McNee, hành động này có thể gây ra những ảnh hưởng lâu dài nặng nề mà các chuyên gia thậm chí còn chưa biết đến.

Ngọc Quyên