Bạn có thể đang quá “lạc quan” về mức độ hạnh phúc của mình trong tương lai

Chúng ta càng trẻ thì sự kỳ vọng vào một tương lai hạnh phúc càng cao, và sự kỳ vọng đó sẽ ngày càng giảm dần theo thời gian.

Bạn lạc quan đến mức nào về tương lai của mình? Để biết được, bạn hãy thử trả lời hai câu hỏi sau:

1. Hãy tưởng tượng có một chiếc cầu thang, với các bậc được đánh số từ 0 đến 10. Đỉnh của cầu thang đại diện cho cuộc sống tốt đẹp nhất có thể; bậc dưới cùng đại diện cho cuộc sống tồi tệ nhất có thể. Bạn nghĩ rằng mình đang đứng ở bậc nào vào thời điểm này?

2. Bạn nghĩ mình sẽ đứng ở bậc nào trong 5 năm tới?

Theo Quartz, nếu bạn giống như đại đa số mọi người, con số mà bạn chọn cho câu hỏi thứ hai sẽ cao hơn câu hỏi đầu tiên. Và theo nghiên cứu mới đây của nhà kinh tế học từng đạt giải Nobel Angus Deaton, nhiều khả năng bạn sẽ thất vọng với chính tương lai của mình – nhất là khi bạn còn trẻ.

Nghiên cứu của ông, được xuất bản dưới dạng tài liệu trên Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ (National Bureau of Economic Research), đã đưa ra những ví dụ về cách mà mọi người trên toàn thế giới ở các độ tuổi khác nhau trả lời những câu hỏi trên. Thống kê của ông được dựa trên dữ liệu thu thập được từ 1,7 triệu người trên 166 quốc gia trong khoảng thời gian từ 2006 đến 2016. Một trong những kết luận chính mà ông Deaton rút ra được chính là mọi người ai ai cũng lạc quan một cách...kỳ lạ.

Ông viết: "Tôi thấy một thế giới vô cùng lạc quan về tương lai. Bất chấp những bằng chứng chứng minh điều ngược lại, mọi người vẫn ‘khăng khăng' rằng họ sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn trong vòng 5 năm tới". Sự lạc quan có phần "thái quá" này xuất hiện ở khắp mọi nơi trên thế giới.

Bảng số liệu bên dưới sẽ cho thấy điểm trung bình của mỗi người tự đánh giá về mức độ hạnh phúc của họ, theo từng nhóm tuổi khác nhau. Khi bạn hỏi những người thuộc nhóm 15-24 tuổi, số điểm trung bình là 5,5, nhưng khi bạn hỏi về việc họ dự đoán tương lai của mình sẽ như thế nào trong 5 năm tới, số điểm trung bình tăng vọt lên 7,2.

Tuy nhiên, rất đáng buồn là họ đã sai. Với điểm trung bình 5,3, những người thuộc nhóm 25-34 tuổi thậm chí còn không hạnh phúc bằng những người thuộc nhóm 15-24 tuổi.

Deaton thừa nhận rằng vấn đề lớn nhất của nghiên cứu của ông là những dữ liệu thu thập được chỉ đại diện cho một khoảnh khắc nhất định. Có lẽ những người trẻ tuổi trong thập kỷ qua đã đúng, và cuộc sống của họ sẽ trở nên tốt hơn so với những người hiện đang hơn họ 5 tuổi.

Tuy nhiên, khả năng này là không cao. Nhà kinh tế học Hannes Schwandt đã phân tích những câu trả lời của người Đức về những dự đoán của họ trong vòng 5 năm tới, rồi quay trở lại hỏi chính những người đó sau 5 năm. Kết quả, ông thấy rằng những người này đã đánh giá quá cao về mức độ hạnh phúc của mình trong tương lai.

Vậy, tại sao chúng ta lại luôn đặt nhiều kỳ vọng vào tương lai đến như vậy?

Theo ông Deaton, sự lạc quan này, về mặt sinh học đã được đưa vào trong con người. Chúng ta cần phải tin rằng tương lai sẽ tốt đẹp hơn hôm nay, nếu không chúng ta sẽ không có động lực để tồn tại. Ông viết: "Sự lạc quan này có thể là một phần của một bộ não khỏe mạnh và bình thường". Ông cũng nghĩ rằng khi mọi người được hỏi về tương lai, họ thường tập trung vào những thứ có thể tốt đẹp hơn, thay vì những thứ sẽ tồi tệ đi. Chúng ta sẽ có xu hướng nghĩ về những căn hộ đẹp đẽ, những người bạn đời hoàn hảo, thay vì lo nghĩ về nợ nần hay li dị.

Cả nghiên cứu của ông Deaton và ông Schwante đều rút ra kết luận rằng khi chúng ta càng già đi, những "ảo tưởng" về hạnh phúc tương lai của chúng ta sẽ càng giảm. Không giống như những người ở độ tuổi đôi mươi, những người thuộc nhóm trung niên chỉ có sự lạc quan rất nhỏ về tương lai của họ. Có vẻ như càng bươn trải nhiều trong cuộc sống, chúng ta càng phải ngậm ngùi thừa nhận rằng tương lai sẽ chẳng có gì thay đổi so với ngày hôm nay.

Văn Hoàn