Tiki, viết tắt của từ "Tìm kiếm và Tiết kiệm", được tạo ra vào năm 2010 theo hướng dẫn của Amazon và bắt đầu bằng việc bán sách trực tuyến trước khi mở rộng thêm nhiều ngành hàng khác. Lối chơi 1P của Tiki, vừa nhập hàng, điều chỉnh giá, bán hàng và vận chuyển đến tay khách hàng, đã bộc lộ nhiều điểm yếu, đặc biệt khi Shopee chính thức gia nhập thị trường Việt Nam năm 2016 với mô hình Marketplace.
Thế khó của các tay chơi nội địa
Một năm sau khi Shopee ra mắt, Tiki đã chuyển mình sang hình thức Marketplace, mô hình sàn TMĐT khuyến khích nhiều nhà bán hàng hơn tham gia hệ thống. Từ đây, Tiki duy trì cả mô hình 1P với Tiki Trading (hiện có hơn 475 nghìn lượt theo dõi) và mô hình 3P (Third-Party) với các nhà bán hàng bán trực tiếp tới tay người dùng trên sàn Tiki.
Tuy nhiên, GMV (Tổng giá trị giao dịch hàng hóa) từ 1P chiếm tới 45% tổng GMV của Tiki, theo báo cáo "Thương mại điện tử tại Đông Nam Á" mà Momentum Works vừa công bố. Theo Momentum Works, doanh thu của Tiki năm 2022 đã giảm 7% so với năm trước.
Từ 1P, 45% GMV của Tiki đến từ 1P.
Trong khi việc mở rộng quy mô bị hạn chế, GMV đến quá nhiều từ 1P tại một thị trường TMĐT ở giai đoạn sớm (early stages) khiến Tiki tốn nhiều chi phí. Ngoài ra, việc tự nhập hàng - tự bán dẫn đến tính đa dạng sản phẩm/người bán thấp hơn nhiều so với các nền tảng Marketplace khác như Shopee hay Lazada.
Theo Momentum Works, để tìm ra đâu là điểm thực sự khác biệt của nền tảng này, Tiki cần cải cách chiến lược.
Mặt khác, những tay chơi ở một quốc gia đơn lẻ như Tiki, Sendo đều phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nền tảng khu vực - Shopee và Lazada giữ vị trí số 1 và số 2 tại phần lớn thị trường Singapore, Indonesia, Malaysia, Philippines, Việt Nam và Thái Lan. Trong khi đó, gã khổng lồ toàn cầu Amazon đang tăng trưởng đều đặn hàng năm và đang chờ đợi thời gian tại Singapore.
Sendo Farm, một loại tay chơi mới gia nhập thị trường TMĐT Việt Nam cuối tháng 4/2023, hiện chiếm 4% thị phần TMĐT tại Việt Nam, tương đương với thị phần của TikTok Shop. Với uy tín của FPT, Sendo mở rộng thêm mảng bán nông sản. 7% thị phần là Tiki. Thị phần của tay chơi nội kém xa thị phần của Shopee (63%) hay Lazada (23%).
Đối với thị trường TMĐT Đông Nam Á, đâu là End-Game?
Theo Momentum Works, "Rõ ràng, sự phát triển của TMĐT ở Đông Nam Á giống với Trung Quốc hơn là Hoa Kỳ."
Theo nghĩa này, thị trường TMĐT Đông Nam Á bắt nguồn từ việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản là lựa chọn hàng hóa tốt với giá rẻ, dần dần đến các sản phẩm có lợi nhuận cao hơn, đồng thời bao gồm các dịch vụ bổ sung như cho vay và bảo hiểm.
Sự khác biệt lớn nhất giữa sự phát triển TMĐT của Đông Nam Á và Trung Quốc là TMĐT đã phát triển nhanh chóng ở Trung Quốc trong thập kỷ qua, không chỉ song hành với tốc độ tăng trưởng kinh tế hai con số, mà còn có những bước nhảy vọt trong quá trình đô thị hóa, tầng lớp trung lưu (với khả năng chi tiêu tương ứng và khả năng tiếp cận internet), cơ sở hạ tầng (logistics, thanh toán và mọi thứ) và nhiều yếu tố khác. TMĐT sẽ đạt được bước nhảy vọt lớn khi tất cả các yếu tố này diễn ra đồng thời.
Tuy nhiên, những yếu tố này không đến cùng lúc ở phần lớn các quốc gia Đông Nam Á. Ví dụ, mặc dù Indonesia đã đầu tư mạnh mẽ vào đội xe logistics, kho bãi/trung tâm phân phối và công nghệ tương ứng, nhưng tốc độ lưu thông trung bình trên đường vẫn không được cải thiện nhiều. Mức đô thị hóa ở Singapore đạt 100% từ nhiều thập kỷ trước và sẽ không tăng nhiều. Trong khi đó, không một quốc gia nào ở Đông Nam Á kỳ vọng một thập kỷ tăng trưởng GDP hai con số như Trung Quốc đã làm.
"Do đó, TMĐT ở Đông Nam Á có thể sẽ đi theo quỹ đạo bình thường và lành mạnh trong vài năm tới. Chúng tôi dự đoán rằng Shopee và Lazada sẽ luôn ở đó và chia thị phần với một hoặc hai đối thủ toàn cầu khác. Những người chơi vốn đang tập trung vào một quốc gia sẽ cần phải chuyển sang lối chơi đa kênh nhiều hơn để tồn tại. Theo Jianggan Li, Giám đốc điều hành của Momentum Works, lĩnh vực logistics 3PL sẽ chỉ còn 2–3 công ty lớn, đa dạng trong khu vực sẽ tồn tại.
"Cuối cùng, End Game của cuộc chiến TMĐT có thể không phải là một trạng thái ổn định mà là kết quả của các dòng chảy thay đổi liên tục và cách các nền tảng hàng đầu có thể (hoặc không thể) vượt qua các dòng chảy như vậy."
Nửa thập kỷ trước, bất kỳ ai quan sát TMĐT Trung Quốc đều có thể kết luận rằng Game-over, Alibaba chiến thắng và JD chiếm phần còn lại. Theo báo cáo của Momentum Works, khó có thể đưa ra kết luận rõ ràng từ TMĐT. Thị phần của Alibaba trong TMĐT trong nước hiện đã giảm từ hơn 75% xuống còn hơn 50% và Pinduoduoduo, Douyin và Meituan vẫn đang ăn nên làm ra.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống
Nguồn tin: genk.vn
Tham gia bình luận