Sức mua bán lẻ sụt giảm báo động đe doạ hơn 4 tỷ USD doanh thu của MWG, một "cuộc tái sinh" để ngỏ

Thách thức của ban điều hành MWG

Một trong những câu chuyện nổi bật tại đại hội đồng cổ đông CTCP Đầu tư Thế giới Di động (MWG) 2023 là sức mua ngành bán lẻ sụt giảm mạnh. Năm ngoái, công ty báo cáo đạt doanh thu gần 135 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 5,7 tỷ USD. Quy mô càng lớn, ảnh hưởng càng lớn.

Ông Nguyễn Đức Tài, chủ tịch MWG và các cộng sự của ông, có thể vẫn khá lạc quan về câu chuyện sức mua cho đến quý 4 năm ngoái. Đội ngũ điều hành của công ty thậm chí đã tính đến việc trình lên đại hội đồng cổ đông một kế hoạch cổ phiếu thưởng cho người lao động (ESOP). Tuy nhiên, tình hình đã nhanh chóng xấu đi trong quý đầu tiên của năm nay. Năm thứ hai liên tiếp, MMG sẽ không thực hiện ESOP.

Theo ông Nguyễn Đức Tài, "Tình hình căng thẳng, sức mua có vấn đề." "Các bạn có thể tự trải nghiệm bằng việc vác xe đi vòng vòng vòng trung tâm TP HCM và đếm xem có bao nhiêu cửa hàng đang dán biển cho thuê", chủ tịch MWG bổ sung thêm.

Ông Tài từ lâu đã nổi tiếng là người trả lời câu hỏi cổ đông một cách khéo léo. Ông nói, "Nếu nhà ở Quận 1, ông sẽ xỏ giày mà chạy bộ ngay trong các trung tâm thương mại vì nó vừa rộng rãi mà có điều hoà, không đông đúc, dư oxi." Ông nói một câu nửa đùa nửa thật.

Sức mua kém buộc MWG phải điều chỉnh kế hoạch kinh doanh (P/L) của mình trong năm nay, đi ngang so với kế hoạch năm 2022.

Theo tờ trình của Đại học California, "Sức mua điện thoại, điện máy trong những tháng đầu năm đang giảm mạnh hơn dự báo của MWG." Ngay cả với nhóm khách hàng trung cao cấp do suy giảm niềm tin tiêu dùng trước những thách thức của nền kinh tế, tâm lý thận trọng, trì hoãn trong quyết định chi tiêu đối với các sản phẩm lâu bền và giá trị cao đang diễn ra.

Mặt khác, khách hàng có nhu cầu ở phân khúc thu nhập thấp tiếp cận vay tiêu dùng thông qua hình thức trả góp khó khăn hơn. Đối với các mặt hàng quan trọng như thực phẩm, tiêu dùng nhanh và dược phẩm, xu hướng tiết kiệm, cắt giảm chi tiêu của người tiêu dùng cũng thể hiện bằng việc mua các sản phẩm cùng công dụng với mức giá thấp hơn.

Gần 80% doanh thu của MWG chịu tác động kép

Mặc dù tại đại hội, cổ đông, phân tích của các công ty chứng khoán, quỹ đầu tư chủ yếu quan tâm đến mô hình Bách Hoá Xanh sau khi chuỗi thực phẩm tiến hành tái cơ cấu mạnh từ cuối năm ngoái; tuy nhiên, mảng điện thoại di động và điện máy với Thế giới Di động, Top Zone và Điện Máy Xanh mới là mặt trận chính của MWG khi đóng góp 78% doanh thu tập đoàn năm 2022, tương đương gần 104 nghìn tỷ đồng.

"Ngành điện thoại, điện máy bị tác động lớn", ông Đoàn Văn Hiểu Em, người phụ trách các mảng kinh doanh của MWG bên ngoài Bách Hoá Xanh, dành thêm thời gian cuối đại hội để nói với cổ đông. Tuy nhiên, ông Hiểu Em bổ sung rằng có cơ hội nhiều hơn trong nguy cơ. Giai đoạn khó khăn là thời điểm MWG tiến hành cuộc "tái sinh" với những hành động không hề giống với 18 năm trước. "Thậm chí có những thứ chúng tôi đưa về nothing (không có gì) để ra hành động, quyết sách không bị vướng mắc," vị lãnh đạo MWG thẳng thắn nói.

Thông điệp chính mà ông Hiểu Em đưa ra là MWG sẽ cố gắng tận dụng mọi cơ hội bán hàng khi khách hàng đến, không để khách hàng rời đi mà không mua một sản phẩm nào. Thứ hai, khó khăn là cơ hội để MWG củng cố lại mọi thứ, từ chi phí vận hành đến con người, chuẩn bị sẵn sàng khi thị trường phục hồi trở lại. Ông Hiểu Em lấy ví dụ về năm 2021, khi 2/3 số cửa hàng MWG đã bị đóng cửa do đại dịch Covid, tập đoàn đã nỗ lực bán hàng trong một quý và vượt chỉ tiêu kinh doanh đề ra.

Trong bối cảnh kinh doanh năm nay, MWG đang bị ảnh hưởng kép. Mảng tài chính tiêu dùng cũng là "dấu trừ lớn", bên cạnh sức mua sụt giảm nghiêm trọng. Trong quá khứ, doanh thu từ cho vay tiêu dùng đã chiếm tới 35% tổng doanh thu của công ty. Hiện nay, tỷ lệ này giảm xuống dưới 10%. Ông Nguyễn Đức Tài đề cập rằng có hai nguyên nhân: một là, 4 đối tác trả góp, 3 đang trong trạng thái đóng băng, chỉ còn một hoạt động; hai là, việc duyệt hồ sơ cho vay cũng thắt chặt hơn; trước đây tỷ lệ lên tới 60–70%, giờ chỉ còn 20%. Với quy mô khổng lồ, MWG xây dựng một hệ thống trả góp nội bộ, điều này giúp tập đoàn có thể tận dụng để tăng doanh số trả góp lên mức rất cao khi thị trường thuận lợi và ngược lại bị ảnh hưởng rất lớn khi thị trường đóng băng.

Một chuỗi bán lẻ thường sử dụng lưu lượng khách hàng, tỷ lệ chuyển đổi và trung bình đơn hàng làm ba chỉ số thành công. Rõ ràng là các chuỗi bán lẻ phải làm cho tỷ lệ chuyển đổi cao hơn khi lưu lượng khách hàng và trung bình đơn hàng sụt giảm do sức mua kém.

Ph ô diễn sức mạnh khiến đối thủ phải rên siết

Ban điều hành của tập đoàn có khả năng sẽ thể hiện sức mạnh của một ông lớn với MWG. Chiến lược với các sản phẩm Apple trước tiên được hiển thị.

Theo ông Nguyễn Đức Tài, "MWG từng không quá căn ke về mức giá bán Apple so với đối thủ, điều này dẫn đến việc giá sản phẩm của tập đoàn bán cao hơn tới vào triệu đồng vào thời điểm đó." Đó là khe hở để đối thủ cạnh tranh thu hút khách hàng. Tuy nhiên, hiện tượng này sẽ biến mất trong tương lai gần, điều đó có nghĩa là MWG sẽ bắt đầu cạnh tranh về giá. Thông điệp không mấy vui vẻ của chủ tịch MWG gửi đến các chuỗi bán lẻ điện thoại - điện máy khác, "Bạn sẽ nghe thấy tiếng rên siết trong thời gian tới và nó sẽ kéo dài", sẽ nghe rất rõ ràng.

Dữ liệu đầy đủ phục vụ việc đánh giá và ra quyết định, từ việc mở cửa hàng mới cho đến tối ưu hóa phạm vi sản phẩm của cửa hàng, là một khía cạnh khác của sức mạnh của MWG. Theo ông Nguyễn Đức Tài, hệ thống dữ liệu được xây dựng giúp MWG không phụ thuộc quá nhiều vào kiến thức của các cá nhân, điều mà ông cho rằng sẽ không thể giúp công ty duy trì được bền vững.

Với tập khách hàng trung thành hàng triệu người, MWG có khả năng hiểu thêm về thói quen tiêu dùng của chính khách hàng, từ đó điều chỉnh chiến lược phù hợp. "Bất cứ khi nào chúng tôi cũng có thể khảo sát để thu thập insight khách hàng," chủ tịch MWG nói về thế mạnh của tập khách hàng rộng lớn.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống